Pressboki

Aktorzy

NICOLAS CAGE

Otrzymał Oscara, Złoty Glob oraz nagrody krytyków filmowych Nowego Jorku i Los Angeles za rolę w filmie "Zostawić Las Vegas". Aktorstwem zainteresował się w wieku 15 lat, współpracował z San Francisco's American Conservatory Theatre. Po przeniesieniu się do Los Angeles zadebiutował rolą w "Rumble Fish" Francisa Forda Coppoli, z którym łączy go pokrewieństwo. Wystąpił m.in. w filmach: "Birdy" (video, TVP: "Ptasiek"), "Wpływ księżyca" (nominacja do Złotego Globu), "Dzikość serca", "Honeymoon in Vegas" (video, TVP: "Miesiąc miodowy w Las Vegas", nominacja do Złotego Globu), "Dwa miliony dolarów napiwku", "Amos and Andrew" (video, TVP: "Amos i Andrew"), "Deadfall", "Kiss of Death" (video: "Pocałunek śmierci"), "Trapped in Paradise" (video: "Zagubieni w raju"), "Rising Arizona" (video, TVP: "Arizona junior"), "Red Rock West", "Guarding Tess" (video, TVP: "Strażnik pierwszej damy) z Shirley McLaine, "Cotton Club", "Racing with the Moon", "The Boy in Blue", "Vampire's Kiss", "Valley Girl", "Peggy Sue wyszła za mąż", "Fire Birds" (video: "Ogniste ptaki"), "Twierdza", "Con Air - Lot skazańców", "Miasto aniołów" u boku Meg Ryan, "Bez twarzy", "Oczy węża" Briana De Palmy, "Osiem milimetrów" Joela Schumachera, "Ciemna strona miasta" Martina Scorsese z Patricią Arquette, z którą związany jest także w życiu prywatnym oraz "60 sekund".

PATRICIA ARQUETTE

Urodzona w Chicago, pochodzi ze znanej rodziny aktorskiej, jej siostrą jest Rosanna Arquette ("Wielki błękit", "Po godzinach", "Rozpaczliwie szukając Susan", "Pulp Fiction"), bratem - Alexis Arquette ("Ich troje"). Talenty aktorskie rozwijała najpierw w artystycznej komunie w Virginii, następnie na kursach aktorskich. Zadebiutowała w kinie rolą w "Pretty Smart", potem wystąpiła m.in. w następujących filmach: "A Nightmare on Elm Street 3: Dream Warriors" (video: "Koszmar z ulicy Wiązowej 3: Wojownicy snów"), "Inside Monkey Zetterland" (rola kochanki Sophii Coppoli), "Far North" (TVP: "Na dalekiej północy", aktorce partnerował Sam Shepard, który był także reżyserem filmu), "The Indian Runner" (video: "Indiański biegacz", debiut reżyserski Seana Penna), "Ethan Frome" (TVP: "Ethan Frome", poprzedzająca "Wiek niewinności" adaptacja powieści Edith Wharton z udziałem m.in. Liama Neesona i Joan Allen), "Trouble Bound", "Ed Wood" Tima Burtona, "Holy Matrimony" (video, TVP: "Święty związek"), "Prawdziwy romans" wg scenariusza Quentina Tarantino (obok Christiana Slatera, Dennisa Hoppera, Brada Pitta, Gary Oldmana i Christophera Walkena), "Rangun" Johna Boormana, "Infinity" (video: "Nieskończoność", debiut reżyserski Matthew Brodericka z jego udziałem aktorskim), "Flirting With Disaster" (video: "Igraszki z losem"), "Tajny agent", "Zagubiona autostrada" Davida Lyncha, "Nightwatch" (video), "Goodbye Lover" (video: "Goodbye Lover"), "Kraina Hi Lo" i "Stigmata". Znakomita rola w znanym i u nas filmie telewizyjnym "Dziki kwiat" w reżyserii Diane Keaton przyniosła jej nagrodę Cable Ace Award.

JOHN GOODMAN

Urodził się i wychował w St.Louis, studiował aktorstwo w Southwest Missouri State University, jego koleżankami z roku były Tess Harper i Kathleen Turner. Wystąpił m.in. w filmach: "Raising Arizona" (video, TVP: "Arizona junior"), "Big Lebowski" i "O Brother, Where Art Thou?" braci Coen, "What Planet Are You From?" Mike'a Nicholsa, "C.H.U.D." (debiut), "Sweet Dreams" (video, TVP: "Słodkie marzenia"), "True Stories" (TVP: "Prawdziwe historie"), "Wielki luz", "Punchline" (video: "Puenta"), "Everybody's All-American" (video, TVP: "Bożyszcze tłumów"), "Sea of Love" (video, TVP: "Bezmiar miłości"), "Stella" (video: "Stella"), "Always" (TVP: "Na zawsze") Stevena Spielberga, "Pająki", "King Ralph" (video, TVP: "Król Ralph"), "The Babe", "Matinee" (video, TVP), "Born Yesterday", "The Flintstones", "Matka noc", "Fallen" (video: "W sieci zła"), "Pożyczalscy" i "Blues Brother 2000". Znamy go z serialu TV "Roseanne" i filmów TV "Kingfish: A Story of Huey P. Long" i "A Streetcar Named Desire" (video: "Tramwaj zwany pożądaniem").

VING RHAMES

Absolwent prestiżowej Juilliard School of Drama, wystąpił m.in. w filmach: "Osaczeni", "Co z oczu, to z serca", "Con Air - Lot skazańców", "Striptease", "The Sonny Liston Story", "Rosewood" (video: "Rosewood w ogniu"), "Dangerous Ground", "Pulp Fiction", "Święty z Fortu Waszyngton", "Dave" (video, TVP: "Dave"), "Drop Squad", "Homicide" (video, TVP: "Wydział zabójstw"), "Blood In, Blood Out" / "Bound By Honor" (wydany u nas na kasetach video), "The Long Walk Home", "Jacob's Ladder" (video: "Drabina Jakubowa"), "Flight of the Intruder" (video: "Lot Intrudera"), "Kiss of Death" (video: "Pocałunek śmierci") obok Nicolasa Cage'a, "Ofiary wojny" i "Mission: Impossible" Briana De Palmy, "Mission: Impossible 2" Johna Woo oraz "Patty Hearst". Ma w dorobku role teatralne w sztukach Shakespeare'a, Ibsena, Moliera i Czechowa. W telewizji wystąpił w serialu "Ostry dyżur".

TOM SIZEMORE

Wystąpił m.in. w filmach: "Szeregowiec Ryan" Stevena Spielberga, "Play It to the Bone", "Mars", "Witness Protection" (TV), "Heart and Souls" (video: "Serce i dusze"), "Prawdziwy romans", "Wyatt Earp", "Passenger 57" (video, TVP: "Pasażer 57"), "Watch It", "Czarna lista Hollywoodu", "Born on the Fourth of July" (video, TVP: "Urodzony czwartego lipca"), "Relikt", "Dziwne dni", "Gorączka", "The Match", "The Florentine", "Devil in a Blue Dress" (video: "W bagnie Los Angeles") i "Urodzeni mordercy". MARC ANTHONY

Jest muzykiem i aktorem. Wystąpił w filmach: "Big Night" (video: "Wielkie otwarcie") i "Belfer" oraz broadwayowskim spektaklu "The Capeman". Nagrał piosenkę do filmu "Maska Zorro" i skomponował "You Sang to Me" do filmu "Uciekająca panna młoda". Jest laureatem nagrody Grammy.

CLIFF CURTIS

Pochodzi z Nowej Zelandii. Wystąpił m.in. w filmach: "Fortepian", "Rapa Nui", "Tylko instynkt", "Śmiertelny rejs", "Virus", "Sześć dni, siedem nocy", "Informator" i "Three Kings". Na scenie wystąpił m.in. w "Makbecie", "Wiśniowym sadzie", "Wesołych kumoszkach z Windsoru" i "Porgy and Bess".

Na planie

Zdjęcia do Ciemnej strony miasta" rozpoczęły się 18 września 1998. Akcja filmu obejmuje trzy noce i przez pierwsze dwa miesiące zdjęcia kręcono wyłącznie w nocy, a ekipa pracowała od zmierzchu do świtu w plenerach nowojorskiego "Przedsionka piekła". Autor zdjęć Robert Richardson, nagrodzony Oscarem za JFK Olivera Stone'a, opracował specjalne metody oświetlania planu i mocowania kamery na potrzeby długich scen dialogowych, których tłem jest ciasne wnętrze ambulansu pędzącego ulicami Nowego Jorku. Niektóre z ujęć były tak skomplikowane, że trzeba było długich godzin przygotowań, zanim na planie rozległ się pierwszy klaps. Podczas realizacji tych scen filmowcy musieli obserwować natężenie ruchu i respektować zasady kodeksu drogowego. Kierowcy karetki rzadko zatrzymują się na światłach, zwłaszcza, gdy pędzą na złamanie karku, by ratować ludzkie życie. Aktorzy musieli starać się skończyć swoje kwestie, zanim filmowy ambulans nie został zatrzymany przez czerwone światło. Nabawiliśmy się lęków nocnych - żartuje Martin Scorsese. - Cały czas zadawaliśmy sobie w duchu pytanie, czy uda nam się skończyć scenę, zanim zapali się czerwone światło. To był ciężki orzech do zgryzienia.

Ekipę i tym razem wsparł swym doświadczeniem nieoceniony Joe Connelly. Kiedy zostałem pisarzem, miałem nadzieję, że skończę ze ślęczeniem po nocach. Aż tu nagle znowu znalazłem się na nowojorskiej ulicy o czwartej nad ranem! - mówi. Connelly przez dziesięć lat pracował w pogotowiu, znał więc praktycznie wszystkie techniki ratowania życia, musiał jednak wziąć pod uwagę fakt, że każdy z bohaterów wyznaje inne metody pracy. Nasi bohaterowie nie robią tego poprawnie - wyjaśnia. - Musieliśmy więc dostosować metody do indywidualnego stylu pracy każdego z nich, tak więc zarówno Marcus, jak i Frank, robią wszystko po swojemu.

Praca w nocy była nie lada wyzwaniem dla wszystkich członków ekipy. Producent Barbara De Fina mówi: Praca w nocy miała swoje dobre strony. Ruch jest mniejszy, a na ulicach nie ma tłumów, nie zakłóca się więc codziennego życia metropolii. Pojawia się jednak kwestia wytrzymałości fizycznej. Ludzie nie są stworzeni, by pracować w nocy i spać potem przez cały dzień. Stają się wtedy podatni na stres. Trudno zmuszać kogokolwiek, by przestawił się na nocny tryb życia.

Grający rolę Noela Marc Anthony przysięga, że nic, co do tej pory przeszedł, nie przygotowało go na to, co zastał na planie Ciemnej strony miasta: Byłem muzykiem, trudno więc oczekiwać ode mnie przygotowania do pracy w nocy - mówi. - Trasa koncertowa może być wyczerpująca, ale to nic w porównaniu z tym, że musiałem leżeć przez całą noc w basenie pełnym lodowatej wody i biegać na zimnie pół nagi i unurzany w krwi. Gdy patrzę na te doświadczenia teraz, z perspektywy czasu, mogę stwierdzić, że była to świetna zabawa.

Bohaterowie filmu noszą specjalnie zaprojektowane uniformy pracowników pogotowia. Trzeba ich było przygotować całe mnóstwo, bo sanitariusze pracują w skrajnie trudnych warunkach. Zdarzało się, że Nicolas Cage zmieniał koszulę dziesięciokrotnie w ciągu jednej nocy, w zależności od tego, czy jego bohater ubrudzony jest krwią, błotem czy potem. Projektantka kostiumów Rita Ryack przywiązywała wielką uwagę do strojów noszonych przez statystów i postacie drugoplanowe: Statyści wnoszą do filmu niezbędny koloryt lokalny - mówi. - Bezdomni dla przykładu musieli się wydawać przekonywający, staraliśmy się jednak uniknąć banału, w który tak łatwo popaść, gdy przedstawia się na ekranie ludzi ulicy. Zależało nam ponadto, by na przestrzeni całego filmu zachować równowagę między realizmem a stylizacją.

W połowie listopada ukończono zdjęcia plenerowe i ekipa przeniosła się do surowych wnętrz szpitala Bellevue, który scenograf Dante Ferretti przekształcił w ekranowy Mercy Hospital. Postronnemu obserwatorowi mogło się wydawać, że trafił na ostry dyżur, wszystko było jednak dziełem dekoratorów, od kafelków na podłodze po łóżka i namioty tlenowe, a nawet plamy, rysy i zadrapania. Scenografia miała charakter realistyczny, Ferretti spotęgował jednak niesamowity efekt dodając kilka niepokojących rekwizytów, w tym podświetlone zdjęcia rentgenowskie ludzkich czaszek. Efekt był tak przekonywający, że pracę ekipy nie raz i nie dwa przerywali zakłopotani pacjenci, którzy szukali nagłej pomocy medycznej.

Położona na Bedford Avenue brooklyńska zbrojownia stała się tłem kilku kluczowych scen, których akcja rozgrywa się w apartamentach należących do Mary i handlarza narkotyków Cy Coatesa. Ten ostatni nosi wiele mówiącą nazwę "Oaza". Dante Ferretti nadał mu kształt "krzykliwego różowego koszmaru". Jak mówi: Cy Coates zachowuje się jak świnia, chcieliśmy więc, by jego mieszkanie wyglądało jak chlew. Kilka dni później wnętrza przedekorowano, by nakręcić w nim sceny rozgrywające się w utrzymanym w bardziej surowym stylu mieszkaniu Mary.

Na potrzeby sekwencji finałowej, która rozgrywa się na balkonie, zbudowano dekorację pasującą do 28 piętra domu położonego na manhattańskim Penn South. Dalekie plany filmowano w Penn South, zbliżenia - w studio. Specjaliści z Industrial Light and Magic nadali całości pozory pełnego realizmu.

Zdjęcia zakończono po 75 dniach, o świcie 8 stycznia 1999. Choć film jest dziełem fikcji, wszyscy członkowie ekipy mieli wrażenie, że otarli się o realny świat, z którego istnienia niewielu zdaje sobie sprawę. Jak mówi Joe Connelly: Na początku każdy pracownik pogotowia mówi sobie: "No, to widziałem już wszystko". Nie mija jednak wiele czasu, a zmienia zdanie...

O filmie

Nowy Jork, początek lat 90-tych. Pracujący na nocnej zmianie sanitariusz pogotowia ratunkowego Frank Pierce (Nicolas Cage) balansuje na granicy załamania nerwowego. Każdego dnia styka się z cierpieniem i śmiercią i daje z siebie wszystko, by ocalać życie innym. Tryb życia, który prowadzi, sprawia, że zaczyna zatracać kontakt z rzeczywistością. Wciąż prześladują go wizje młodej pacjentki, Rose (Cynthia Roman), która zmarła pozostawiając go z poczuciem winy.

Pewnej nocy Frank przychodzi z pomocą panu Burke (Cullen Oliver Johnson), który doznaje rozległego zawału serca. Frank przewozi chorego do szpitala, gdzie zostaje on podłączony do aparatury sztucznie podtrzymującej życie. Wkrótce potem spotyka córkę Burke'a, Mary (Patricia Arquette), byłą narkomankę, której udało się zerwać z nałogiem. Czuje, że odnalazł w niej pokrewną duszę...

Ciemną stronę miasta zrealizował Martin Scorsese, jeden z najwybitniejszych twórców amerykańskiego kina, autor m.in. Wściekłego byka, Przylądka strachu, Chłopców z ferajny i kontrowersyjnego Ostatniego kuszenia Chrystusa. Krytyka porównała Ciemną stronę miasta do legendarnego Taksówkarza, którego Scorsese nakręcił niemal ćwierć wieku temu. W rzeczywistości oba filmy więcej dzieli, niż łączy. I tu, i tu akcja rozgrywa się co prawda głównie w nocy, na nowojorskim Manhattanie, któremu przydano cech piekła na ziemi, a bohaterami obu filmów są ludzie zagubieni w otaczającej ich rzeczywistości, na tym jednak podobieństwa się kończą. Podczas gdy bohater Taksówkarza, Travis Bickle, skazał sam siebie na samotność i szukał spełnienia w akcie brutalnej przemocy, bohater Ciemnej strony miasta, Frank Pierce, szuka spokoju ducha, bliskiej osoby i nie waha się poświęcić dla dobra innych

O produkcji

Na planie filmu spotkało się wielu cenionych twórców, z którymi Scorsese współpracuje od lat, w tym: producentka Barbara De Fina, która wyprodukowała dziewięć jego filmów, scenograf Dante Ferretti (Wiek niewinności, Casino, Kundun - życie Dalajlamy), projektantka kostiumów Rita Ryack (Po godzinach, Przylądek strachu, Casino), autor zdjęć Robert Richardson (Casino) i montażystka Thelma Schoonmaker Powell, która współpracuje ze Scorsese'em od czasu Wściekłego byka. Wszyscy oni otrzymali zadanie odtworzenia nowojorskiego krajobrazu sprzed sześciu lat, na krótko przed nastaniem burmistrza Giulianiego, który zaprowadził w mieście ład i porządek. W czasie, gdy toczy się akcja filmu, Nowy Jork był miastem brudnym i niebezpiecznym, plaga narkomanii osiągnęła zastraszające rozmiary, trwały narkotykowe wojny, a Times Square i 42. ulica czekały na renowację.

Ekipa scenografa Dante Ferrettiego przemierzyła dzielnicę West Side w poszukiwaniu plenerów, które przywołają w pamięci widzów początki lat 90-tych. Akcja filmu toczy się w tzw. "Hell's Kitchen", "Przedsionku piekła", rejonie wyznaczanym przez Ósmą Aleję, 35. i 57. ulicę oraz rzekę Hudson, ta część Nowego Jorku nie zmieniła się bowiem niemal wcale.

Przed rokiem 1996 pogotowie ratunkowe miasta Nowy Jork znajdowało się w katastrofalnej sytuacji. Potem oddano je pod jurysdykcję straży pożarnej, co zapoczątkowało okres przeobrażeń. Joe Connelly mówi: Teraz panuje tam lepsza atmosfera i większa dyscyplina pracy. Spadła przestępczość i zmienił się obraz miasta, sanitariusze nie miotają się już więc w takiej gorączce. Pod koniec lat 80-tych było dużo bardziej niebezpiecznie. Pracownicy pogotowia nie znali dnia ani godziny, musieli być przygotowani na wszystko. Nawet w przerwie między kolejnymi wezwaniami czuło się, że wokół narasta atmosfera szaleństwa.

Przygotowując się do roli Nicolas Cage całymi nocami jeździł karetką pogotowia zarówno w Nowym Jorku, jak i w Los Angeles. Ze zdumieniem odkrył, że Nowy Jork jest miastem dużo bardziej bezpiecznym. Jak mówi: Kiedy jeździłem z sanitariuszami w Nowym Jorku, nikt nie zachorował, nikt nie cierpiał, wszystko wydawało się w porządku. To było kompletnie inne doświadczenie. Joe powiedział mi, że za jego czasów było zupełnie inaczej, bo miasto opanowała plaga przestępczości. Na podstawie tego, co widziałem, Nowy Jork wydał mi się czysty, zdrowszy i bezpieczniejszy niż Los Angeles. Różnice były wprost porażające. W Nowym Jorku sanitariusze mogą liczyć na ochronę, podczas gdy w Los Angeles zostawia się ich samym sobie. Dobrze się czułem w Nowym Jorku, myślę, że bezpiecznie się tam mieszka. Los Angeles dla odmiany wydało mi się niemal przerażające. Stałem się świadkiem wojny gangów i musiałem nosić kamizelkę kuloodporną. Wyjeżdżałem w teren i serce podchodziło mi do gardła, bo nie wiedziałem, co mnie czeka. Widziałem samochód podziurawiony kulami i dzieciaka, którego postrzelono w nogę. Położyliśmy go w karetce, a jego ojciec zachowywał się, jakby był na niego wściekły. Los dziecka zdawał się wcale go nie obchodzić. Miałem wrażenie, że zaraz powie: "Znowu pokpiłeś sprawę". To było ciężkie przeżycie. Przez większą część czasu starałem się jednak rozmawiać z sanitariuszami, by dowiedzieć się, jak radzą sobie z podobnymi doświadczeniami. Powiedzieli mi, że wystarczy być w nastroju, by to znieść. Wszystko zaczyna się w momencie, gdy wracasz do domu, do rodziny i zdajesz sobie sprawę, że coś takiego może przydarzyć się twoim dzieciom. Spytałem jednego z nich, co by zrobił, gdyby wiózł swoim ambulansem kogoś, komu odstrzelono twarz. A on na to: "No i fajnie!". Wielu z nich nie brało sobie do serca tego, co widzieli, rozwinęli w sobie poczucie czarnego, nieco cynicznego humoru. Był wśród nich facet, kompletny wrak psychiczny. Nie mógł wymazać z pamięci obrazu przyjaciela, który umarł od oparzeń twarzy. Załamał się, kiedy mi o tym opowiadał. Poczułem wielki smutek, bo złapałem się na tym, że zaczęło mi zależeć na tych ludziach.

Joe Connelly służył aktorowi nieocenioną pomocą. Nicolas Cage mówi: Joe rozumie Franka Pierce'a lepiej, niż ktokolwiek inny. Jeździł ze mną karetką w Nowym Jorku i pomógł wejść w skórę mojego bohatera. Pamiętam, jak spytałem go: "Gdyby Frank był zwierzęciem, to jakim?". A on odpowiedział: "Byłby żyrafą. Miałby głowę na długiej szyi i starał się wznieść ponad to całe świństwo, ale nogami nadal tkwiłby w bagnie".

Joe Connelly mówi: W pogotowiu pracuje wielu ludzi, którzy świetnie sobie radzą. Pomyślałem jednak, że ciekawiej będzie skoncentrować się na kimś takim, jak Frank, który na własnej skórze odczuwa cierpienia innych. Każdy z jego partnerów załamuje się w ten czy inny sposób. Marcus pogrążą się w fatalizmie, Tom Walls ma obłąkaną wizję "amerykańskiego marzenia" i chore poczucie sprawiedliwości.

Ving Rhames, którego oglądamy w roli Marcusa, mówi: Marcus nie poddaje się. Ma podobne doświadczenia, co Frank i znalazł sposób, by stawić im czoła: zwrócił się ku Chrystusowi i ku chrześcijaństwu. Zaczyna rozumieć, że każdy musi kiedyś opuścić ten świat.

Grający rolę Larry'ego John Goodman mówi: Larry jest skazany na Franka, podobnie jak para małżeńska w niedobranym związku. Nie czują się razem zbyt dobrze, ale muszą sobie jakoś radzić. Larry kompletnie nie rozumie Franka. Uważa go za wariata i nie chce razem z nim wylądować w wariatkowie. Stara się utrzymać na powierzchni.

Rolę Toma Wollsa, człowieka równie groźnego dla innych, nie wyłączając pacjentów, co dla samego siebie, gra Tom Sizemore. Aktor mówi: Wolls jest socjopatą w białym fartuchu. Starałem się pokazać, że ma duże poczucie humoru i świetnie się przystosował. Jeden z sanitariuszy, z którymi się spotkałem, powiedział mi: "Jesteśmy jak karaluchy. Umiemy się przystosować. Chcemy ratować ludzkie życie, a głównie pakujemy ofiary do plastikowych worków i przypinamy im plakietki z nazwiskami. Nie jest nam łatwo. Codziennie rano wstajemy i idziemy do pracy zdając sobie sprawę, co nas czeka".

W granej przez Patricię Arquette Mary Burke Frank odnajduje bratnią duszę. Aktorka mówi: Sądzę, że oboje są bardzo smutni. Oboje szczerze przejmują się losem innych. Frank zaczyna się przejmować wszystkim, co dzieje się dookoła niego, podobnie jest z Mary. Jego dręczy pragnienie pomagania innym, ona potrzebuje pomocy. Frank to miły facet, a ona nie ma zbyt wielu przyjaciół. Mają ponadto podobną sytuację rodzinną.

Realizacja

Autor powieści, na której oparto scenariusz najnowszego filmu Martina Scorsese, Joe Connelly, przez dziesięć lat pracował w nowojorskim pogotowiu ratunkowych. Jak mówi: Może to być najwspanialsza praca na świecie, może też być najgorsza. Niczego nie da się porównać z ratowaniem życia. To praca, która wciąga jak narkotyk, dzięki niej ciągle jesteś na haju. Widziałem, jak umierali ludzie, byłem świadkiem wielu tragedii, a tego nie da się wymazać z pamięci. Rosło to we mnie, aż poczułem, że nadszedł czas, bym wyrzucił to z siebie i podzielił się tym z innymi. W pewnym sensie pisanie stało się dla mnie nową formą ratowania życia.

Martin Scorsese zgromadził na planie znakomitych aktorów. Sanitariusza Franka Pierce'a gra Nicolas Cage, nagrodzony Oscarem za Zostawić Las Vegas. W roli Mary Burke, córki umierającego mężczyzny, którego Frank próbował ratować, oglądamy Patricię Arquette, w życiu prywatnym żonę aktora. Kolegów Franka grają John Goodman (The Flintstones, Big Lebowski, Barton Fink), Ving Rhames (Pulp Fiction, Co z oczu, to z serca, Osaczeni) i Tom Sizemore (Szeregowiec Ryan, Urodzeni mordercy, Urodzony czwartego lipca), pielęgniarki - Mary Beth Hurt (Wiek niewinności, Wnętrza) i Aida Turturro (Przejrzeć Harry'ego, Angie, W sieci zła). Sam Scorsese wystąpił w roli dyspozytora. Reżyser mówi: Miałem szczęście, że udało mi się pozyskać aktorów otwartych i odważnych, którzy gotowi byli dać z siebie wszystko, nawet gdy sceny z ich udziałem były bardzo wymagające pod względem emocjonalnym.

Martin Scorsese mówi: Sanitariusze dokonują prawdziwych cudów. Są niczym lekarze na ulicach. Zajmują się ludźmi, do których nikt poza nimi nawet by się nie zbliżył. Szpital pełni w naszym filmie tylko rolę bazy, cała opowieść rozgrywa się tak naprawdę na ulicach i w głowie Franka. Frank zabiera nas bowiem w niezwykłą podróż. Być może ludzie, których nie udało mu się uratować, byli częścią boskiego planu, może się też tak zdarzyć, że nie ma żadnego planu. Przez cały film Frank miota się między wiarą a zwątpieniem. Przywozi ludzi, ci umierają, a on wyrusza po następnych. Przyjmuje to jak cios, a potem niczym maszyna wyrusza, by otrzymać kolejny. To właśnie wydało mi się interesujące: jak radzimy sobie ze śmiercią w szpitalu, a jak na ulicy? Naszemu bohaterowi dane będzie dostąpić łaski, najpierw jednak musi przejść przez piekło.

Powieść Joe'ego zainicjowała reakcję łańcuchową, zanim jeszcze została opublikowana drukiem. Producent Scott Rudin przeczytał jej "szczotkę" redakcyjną. Jak mówi: Zrozumiałem, że jedynym reżyserem, który może przenieść ją na ekran, jest Marty. Nie tracąc czasu wysłał ją Martinowi Scorsese. Reżyser mówi: Przeczytałem powieść Connelly'ego i zacząłem się zastanawiać, który ze scenarzystów potrafiłby oddać duchowy kryzys bohatera pędzącego karetką pogotowia przez ulice Nowego Jorku. Jedynym, który przyszedł mi do głowy, był Paul Schrader. Paul przeczytał książkę i powiedział, że podejmie się przeniesienia jej na ekran. Trzy tygodnie później mieliśmy gotowy scenariusz.

Paul Schrader mówi: Przeczytałem książkę i natychmiast wyczułem, że to wymarzony materiał dla mnie i dla Marty'ego, co więcej - nie mogłem zrozumieć, czemu sami na to nie wpadliśmy. Wiele zawodów miało dla nas zawsze znaczenie metaforyczne, nigdy jednak nie pomyśleliśmy o sanitariuszach. Sanitariusz to niełatwy zawód. Może przyprawiać o dreszcz emocji niczym rock-and-roll, może dawać kopa niczym narkotyk, ale może też uczynić człowieka nieświadomym tego, co się wokół niego dzieje.

Ciemna strona miasta nasuwa porównania z Taksówkarzem. Paul Schrader mówi: Nie sposób uniknąć porównań z Taksówkarzem. Musieliśmy o tym pamiętać, by film wydał się nawiązaniem, a nie kontynuacją. Oba filmy dzielą wyraźne różnice. Frank Pierce nie przypomina Travisa Bickle. Nie jest człowiekiem, w którym narasta gniew i przemoc. Szuka spokoju ducha, chce zasnąć, otrzymać swoją nagrodę. Czuje jednak, że Bóg go opuścił, a śmierć uczyniła z niego swoje narzędzie. Travis Bickle chce ponadto być sam, celebruje swą samotność, Frank z kolei pragnie być z kimś. Nowy film przynosi bardziej dojrzały obraz emocji, których doświadczaliśmy wraz z Martym ćwierć wieku temu. Wiele się od tego czasu zmieniło, obaj założyliśmy rodziny, mamy dzieci i odnieśliśmy pewien sukces. Nadal czujemy przywiązanie do ludzi zagubionych i szukających swego miejsca w życiu, patrzymy na nich jednak z perspektywy wieku średniego.

Martin Scorsese dodaje: Nie ma wątpliwości, że oba filmy mają wiele wspólnego, tyle, że minęło prawie ćwierć wieku i dziś jest nieco spokojniej. Zamiast zabijać ludzi nasz bohater ratuje im życie. Kiedy kręciliśmy Taksówkarza, Schrader, De Niro i ja mieliśmy po trzydzieści, trzydzieści jeden lat. Teraz mamy pięćdziesiąt sześć. Świat wokół nas zmienił się, a wraz z nim i my.

W Ciemnej stronie miasta są sceny humorystyczne, które w twórczości Scorsese'ego sytuują film gdzieś pomiędzy Taksówkarzem a Po godzinach. Reżyser mówi: To typ humoru, który znajduje się na porządku dziennym w rejestracji pogotowia ratunkowego. Trafiają tu ludzie ugodzeni nożem, postrzeleni z broni palnej. Kiedy pracujesz w takim miejscu 24 godziny na dobę, humor staje się twoim zbawieniem.

Zbierając materiały do scenariusza Paul Schrader spędził noc w towarzystwie sanitariuszy ze szpitala Cabrini położonego w nowojorskiej dzielnicy Lower East Side. Był świadkiem, jak zabierali oni dolną część ciała mężczyzny przejechanego przez pociąg metra i ratowali przedwcześnie urodzone dziecko. Kiedy kończyliśmy pracę, kierowcy karetki, Mike i Carol, powiedzieli mi: "To był udany dyżur. Udało nam się dziś uratować komuś życie" - mówi.

Twórcy

MARTIN SCORSESE

Jest jednym z najwybitniejszych reżyserów amerykańskiego kina. Zrealizował m.in. następujące filmy: "Who's That Knocking at My Door?", "Boxcar Bertha" (video, TVP: "Bertha - wagon towarowy"), "Mean Streets" (video: "Ulice nędzy", TVP: "Nędzne ulice"), "Alicja już tu nie mieszka", "Taksówkarz", "New York, New York", "The Last Waltz" (TVP: "Ostatni walc"), "Raging Bull" (video, TVP: "Wściekły byk"), "The King of Comedy" (video: "Król dowcipu"), "Po godzinach", "The Color of Money" (video: "Kolor pieniędzy"), "The Last Temptation of Christ" ("Ostatnie kuszenie Chrystusa"), "New York Stories" (nowela "Life Lessons"), "Chłopcy z ferajny", "Przylądek strachu", "Wiek niewinności", "Casino" oraz "Kundun - życie Dalajlamy". Był producentem m.in. następujących filmów: "The Grifters", "Mad Dog and Glory" (video: "Dziewczyna gangstera"), "Naked in New York" (video, TVP: "Nagi w Nowym Jorku"), "Clockers", "Grace of My Heart" (video), "Kicked in the Head" i "Kraina Hi Lo". Ukończył New York University, był współscenarzystą i współreżyserem znanego u nas filmu dokumentalnego "A Personal Journey With Martin Scorsese Through American Movies". Zrealizował ponadto dokumentalny film "Italianamerican", który poświecił swoim rodzicom.

PAUL SCHRADER

Jest autorem scenariuszy do m.in. następujących filmów: "Last Temptation of Christ" ("Ostatnie kuszenie Chrystusa"), "Taksówkarz" i "Raging Bull" (video, TVP: "Wściekły byk") Martina Scorsese, "The Yakuza" Sydneya Pollacka, "Obsession" Briana De Palmy, "The Mosquito Coast" (video, TVP: "Wybrzeże moskitów") Petera Weira i "City Hall - ludzie miasta" Harolda Beckera. Wyreżyserował następujące filmy: "Niebieskie kołnierzyki", "Hardcore" (TVP: "Dwa światy"), "American Gigolo" (video: "Amerykański żigolak"), "Ludzie koty", "Light of Day" (video, TVP: "Światło dnia"), "Patty Hearst", "Mishima" (video, TVP: "Mishima"), "The Comfort of Strangers" (video, TVP: "Wszystko dla gości"), "Light Sleeper", "Touch" (TVP: "Dotyk"), "Forever Mine", "Affliction" (video: "Prywatne piekło") oraz "Witch Hunt" (TV, video: "Polowanie na czarownice").

ROBERT RICHARDSON

Jest laureatem Oscara za zdjęcia do "JFK" Olivera Stone'a, w bieżącym roku otrzymał nominację do tej nagrody za "Cedry pod śniegiem". Jest autorem zdjęć do następujących filmów Olivera Stone'a: "Salvador" (video, TVP: "Salwador"), "Pluton" (nominacja do Oscara), "Wall Street", "Talk Radio", "Born on the Fourth of July" (video, TVP: "Urodzony czwartego lipca"), "The Doors", "JFK", "Heaven and Earth" (video: "Pomiędzy niebem i ziemią"), "Urodzeni mordercy", "Nixon" i "U-Turn" (video: "Droga przez piekło"). Ponadto zrealizował m.in. następujące filmy: "Zaklinacz koni", "Dudes", "Repo Man", "Nightmare on Elm Street", "Breakin'", "City of Hope" (TVP: "Miasto nadziei"), "Eight Men Out" (video: "Ośmiu z zespołu", TVP: "Spisek ośmiu"), "Ludzie honoru", "Casino" i "Fakty i akty".

THELMA SCHOONMAKER POWELL

Urodziła się w Algierii, studiowała nauki polityczne i filologię rosyjską z zamiarem poświęcenia się karierze dyplomatycznej. Przygotowując się do dyplomu w Columbia University odpowiedziała na zamieszczone w New York Timesie ogłoszenie o naborze asystentów montażysty filmowego. Jest laureatką Oscara za montaż "Raging Bull" (video, TVP: "Wściekły byk") Martina Scorsese, nominowano ją za "Woodstock" (video, TVP: "Woodstock") i "Chłopców z ferajny". Montowała następujące filmy Martina Scorsese: "The King of Comedy" (video: "Król dowcipu"), "Po godzinach", "The Color of Money" (video: "Kolor pieniędzy"), "The Last Temptation of Christ" ("Ostatnie kuszenie Chrystusa"), "New York Stories" (nowela "Life Lessons"), "Przylądek strachu", "Wiek niewinności", "Casino", "Kundun - życie Dalajlamy" oraz "A Personal Journey With Martin Scorsese Through American Movies".

DANTE FERRETTI

Był nominowany do Oscara za scenografię do filmów: "Kundun - życie Dalajlamy", "Wywiad z wampirem", "Wiek niewinności", "Hamlet" i "The Adventures of Baron Munchausen" (video: "Przygody barona Munchausena"). Inne jego filmy to m.in.: "La Voce Della Luna", "Ginger i Fred", "A statek płynie", "Miasto kobiet" i "Próba orkiestry" Federico Felliniego, "Salo", "Arabian Nights" (TVP: "Kwiat tysiąca i jednej nocy"), "Canterbury Tales" (TVP: "Opowieści kanterberyjskie"), "Decameron" (TVP: "Dekameron") i "Medea" Pier Paolo Pasoliniego, "Imię róży" Jean-Jacquesa Annaud, "La Pelle" (TVP: "Skóra") Liliany Cavani, "La Nuit de Varennes" (TVP: "Noc w Varennes") Ettore Scoli oraz "Titus" Julie Taymor. Projektuje scenografię do spektakli operowych.

RITA RYACK

Jest autorką kostiumów do m.in. następujących filmów: "EDtv", "Fakty i akty", "Fan", "Apollo 13", "Casino", "The Paper" (video: "Zawód: dziennikarz"), "Prawo Bronxu", "Mad Dog & Glory" (video: "Dziewczyna gangstera"), "Przylądek strachu", "Class Action" (video, TVP: "Precedensowa sprawa"), "An Innocent Man", "Crossing Delancy" (video, TVP: "Zmień kapelusz"), "Mr Jones", "Podejrzany", "Dom przy Carroll Street" oraz "Po godzinach". Projektowała także kostiumy do słynnego teledysku Michaela Jacksona "Bad".

ELMER BERNSTEIN

Legendarny kompozytor muzyki filmowej, wyróżniony Oscarem za "Thoroughly Modern Millie" (TVP: "Na wskroś nowoczesna Millie") i trzynastoma dalszymi nominacjami do tej nagrody, m.in. za filmy: "Wiek niewinności", "Nieoczekiwana zmiana miejsc", "Hawaii" (TVP: "Hawaje"), "Return of the Seven", "Zabić drozda", "Summer and Smoke" i "The Man With the Golden Arm" (TVP: "Złotoręki"). Inne jego filmy to m.in.: "The Ten Commandments" (TVP: "Dziesięcioro przykazań"), "Siedmiu wspaniałych", "Walk on the Wild Side", "The Birdman of Alcatraz" (TVP: "Ptasznik z Alcatraz"), "Wielka ucieczka", "Romans z nieznajomym", "True Grit", "Moja lewa stopa", "Desire Under the Elms" (TVP: "Pożądanie w cieniu wiązów"), "Hud - syn farmera", "Synowie Katie Elder", "I Love You Alice B. Toklas" (TVP: "Kocham cię Alicjo B. Toklas"), "The Bridge at Remagen" (TVP: "Most w Remagen"), "The Shootist" (TVP), "Slap Shot" (TVP), "National Lampoon's Animal House" (video), "The Great Santini" (video, TVP: "Wielki Santini"), "Czy leci z nami pilot?", "An American Werewolf in London", "Pogromcy duchów", "The Grifters", "Rambling Rose" (video, TVP: "Historia Rose"), "Przylądek strachu", "Synalek", "Devil in a Bue Dress" (video: "W bagnie Los Angeles"), "The Rainmaker", "Półmrok", "Bardzo dziki zachód" i "Introducing Dorothy Dandridge" (TV).