Przeminęło z wiatrem

Przeminęło z wiatrem

8,0
Scarlett O'Hara jest kapryśną córką właściciela posiadłości w Georgii i zakochuje się w Ashleyu Wilkes. On jednak zaręcza się z inną kobietą.

Ciekawostki

dodaj ciekawostkę
Obsada i ekipa
  • Rolę córki Rhetta i Scarlett miała zagrać starsza siostra Cammie King Conlon, lecz zanim zaczęto kręcić zdjęcia, dziewczynka była już za duża, tak więc postać Bonnie przejęła Cammie.
  • Rolę Rhetta proponowano Gary'emu Cooperowi (Gary Cooper), ten jednak ją zdecydowanie odrzucił. Aktor stwierdził, że produkcja będzie największą klapą w historii i że cieszy się, iż to Clark Gable III się pogrąży, a nie on („Gone with the Wind (1939) is going to be the biggest flop in Hollywood history”, „I'm just glad it'll be Clark Gable who's falling on his face and not Gary Cooper”).
  • Spośród wszystkich aktorek starających się o rolę Scarlett tylko Paulette Goddard i Vivien Leigh nagrywane były w kolorze.
  • Pomimo zwolnienia z produkcji George Cukor w weekendy nadal dawał prywatne lekcje Vivien Leigh i Olivii de Havilland na wyraźną prośbę aktorek.
  • Sidney Howard zgodził się napisać scenariusz do filmu, a jego pierwszy projekt zawarł pięć i pół godzin filmu. Mieszkający w Massachusetts, około 3000 km od studia filmowego, Howard niechętnie przeniósł do Hollywood, by tam pracować nad nowym szkicem z Selznickiem i George Cukorem. Selznick przez pięć tygodni rozwiązywał problemy na planie The Prisoner of Zenda, zanim Howardowi udało się rozpocząć pracę (w międzyczasie poprawiał teksty do „Zendy”). Druga wersja skryptu okazała się o piętnaście stron dłuższa od pierwszej.
  • David O. Selznick we wrześniu 1938 roku udał się na Bermudy, aby dokończyć skrypt. Podobno wrócił z czterema walizkami pełnymi szkiców o filmie.
  • Ku Klux Klan został wykreślony ze scenariusza jako organizacja, do której wraca Frank Kennedy, po tym jak Scarlett została zaatakowana w Shantytown. Producent David O. Selznick uznał, że nie chce robić remake'u Narodziny narodu i w 1937 r. powiedział scenarzyście Sidneyowi Howardowi: „I do hope you will agree with me on this omission of what might come out as an unintentional advertisement for intolerant societies in these fascist-ridden times…” (tłum.: „Mam nadzieję, że zgodzisz się ze mną na ten brak, który może wyjść na nieumyślną reklamę dla nietolerancji społeczeństwa w tych faszystowskich czasach…”).
  • Olivia de Havilland miała podpisany kontrakt z wytwórnią Warner Brothers, kiedy zaproponowano jej rolę Melanii. Aktorce udało się uzyskać pozwolenie na udział w produkcji od swojego szefa Jacka L. Warnera, w czym pomogła jego żona.
  • Leslie Howard czuł, że jest za stary do roli Ashleya Wilkesa, który na początku filmu ma około dwudziestu jeden lat. Aby się odmłodzić, nosił dodatkowy makijaż i peruki. Selznick przekonał go do przyjęcia tej roli, proponując mu produkcję Intermezzo: A Love Story
  • W produkcji jest ponad pięćdziesiąt ról mówionych i występuje 2400 statystów.
  • Jedną z niewielu scen w reżyserii George'a Cukora, które przetrwały w ostatecznej wersji filmu, są narodziny dziecka Melanii.
  • W pewnym momencie zdarzyło się, że pięć ekip kręciło sceny. Reżyserami byli Sam Wood, Sidney Franklin i koordynator kaskaderów Yakima Canutt.
  • David O. Selznick w roli Rhetta Butlera widział na poważnie tylko czterech aktorów – Clarka Gable'a, Gary'ego Coopera, Errola Flynna i Ronalda Colmana. Gable, mimo początkowych uprzedzeń, został przekonany do roli premią w wysokości 50 000 dolarów. Pieniądze te pozwoliły mu na rozwód z drugą żoną Marią („Rią”) i poślubienie Carle Lombard.
  • Jednym z powodów, dla któych Clark Gable III wahał się, czy przyjąć rolę Rhetta, był jego udział w dramacie kostiumowym Parnell w 1937 roku. Film okazał się katastrofą i zawstydzającą porażką dla aktora.
  • Grając postać Melanii, Olivia de Havilland spędziła większość czasu w nieatrakcyjnych, szarych kostiumach. W filmie miała na sobie dwie suknie: jedną w czasie zaręczyn z Ashleyem, oraz drugą, piękną niebieską z tafty na pierwszym ślubie Scarlett. Niestety, z powodu proporcji obrazu w tym czasie (długo przed pojawieniem się ujęcia panoramicznego) ekran nie mógł pomieścić dwóch spódnic na obręczy. Musiały więc one zostać usunięte. Wspaniała suknia Olivii została nakręcona tylko od pasa w górę, podczas gdy na dole jej spódnica wisiała.
  • Do roli Scarlett O'Hara przesłuchano 1400 aktorek. Czterysta z nich poproszono o odczytanie jej tekstu.
  • Zdjęcia próbne do roli Scarlett nakręcono z Louise Platt, Tallulah Bankhead, Linda Watkins, Adele Longmire, Haila Stoddard, Susan Hayward, Dorota Mathews, Brenda Marshall, Paulette Goddard, Anita Louise, Margaret Tallichet, Frances Dee, Nancy Coleman, Marcella Martin, Lana Turner, Diana Barrymore, Jean Arthur, Joan Bennett i Vivien Leigh.
  • O rolę Scarlett starało się wiele słynnych aktorek, w tym Tallulah Bankhead, Lucille Ball, Bette Davis, Claudette Colbert, Joan Crawford, Katharine Hepburn, Olivia de Havilland, Carole Lombard, Norma Shearer, Barbara Stanwyck i Margaret Sullavan. Wśród nich Bankhead była wyraźną faworytką, ale producentów zniechęciło jej życie osobiste.
  • Judy Garland (I) była główną kandydatką do roli siostry Scarlett, Carreen, ale miała już zobowiązania przy produkcji Czarnoksiężnik z Oz Victora Fleminga. Jak na ironię Fleming zastąpił George Cukora przy „Przeminęło z wiatrem”.
  • Po miesiącu filmowania zmarł Robert Gleckler grający postać Jonasa Wilkersona. Jego sceny zostały ponownie nagrane z Victorem Jory.
  • David O. Selznick nigdy nie zasugerował, że to Clark Gable III odegrał jakąś rolę w zwolnieniu reżysera George Cukora. Raczej to Selznick wykazywał niezadowolenie z powolnego tempa Cukora i jakości pracy. Prawie połowa scen Cukora została usunięta i ponownie nakręcona przez innych.
  • Nie wiadomo dokładnie, kiedy Vivien Leigh otrzymała angaż do roli Scarlett O'Hara. Jedna z teorii głosi, że David O. Selznick potajemnie podpisał z nią kontrakt już w lutym 1938 roku, a ogólnokrajowe „poszukiwania Scarlett O'Hary”, podczas których wydano tysiące dolarów na „testowanie” aktorek, było dobrze zorganizowanym chwytem marketingowym ze strony Selznicka w celu podtrzymania zainteresowania bardzo drogim filmem, na którego produkcję nie było jeszcze pieniędzy. Inna, bardziej ciekawa historia mówi o tym, że agent Myron Selznick przyprowadził Vivien Leigh do swojego brata (Davida O. Selznicka) podczas kręcenia pożaru Atlanty i powiedział: „David, poznaj swoją Scarlett O'Harę”. Prawda jest jednak nieznana i może nigdy nie zostanie ujawniona.
  • Margaret Mitchell była przerażona dekoracjami Tary i Dwunastu Dębów. W liście do przyjaciela stwierdziła, że są one przesadnie eleganckie.
  • Bardzo niewielu członków obsady przypominało odgrywane postacie. Clark Gable zgodził się na rolę za pomoc w rozwodzie ze swoją obecną żoną i poślubieniu Carole Lombard. Rand Brooks grający pierwszego męża Scarlett, był prywatnie szorstkim człowiekiem i miał obiekcje przed zagraniem nijakiego Charlesa Hamiltona. Butterfly McQueen nie lubiła negatywnego stereotypu swojej postaci. Leslie Howard czuł się za stary do roli Ashleya i skarżył się, że jego stroje wyglądają jak hotelowego portiera.
  • David O. Selznick poprosił Margaret Mitchell o krytykę każdego aspektu produkcji. Pisarka mocno skrytykowała projekt fasady Tary, ale zostało to zignorowane. Potem Mitchell odmówiła wszelkich komentarzy w trakcie trwania produkcji.
  • Jedną z pierwszych kandydatek do roli Scarlett była Adele Longmire, która w tym czasie miała siedemnaście lat. Jej rodzice jednak nie pozwolili jej na podróż do Nowego Jorku na zdjęcia próbne.
  • Ujęcie z żurawia sceny, w której szuka doktora Meade pośród 1600 cierpiących żołnierzy, było pomysłem Val Lewtona. Wcześniej był on zastępcą montażysty Selznicka i wyprodukował ciąg filmów klasy B w latach 40.
  • W scenie po powrocie Scarlett do zdewastowanej Tary, w której kobieta wykopuje w ogrodzie rzodkiewki, dostaje torsji i wypowiada swoją słynną kwestię: „Bóg mi świadkiem…”, dźwięki wymiotowania zostały odtworzone przez Olivię de Havilland. Jedna z wersji tej historii brzmi, że Vivien Leigh nie mogła wydać z siebie przekonujących dźwięków. Inna wersja jest taka, że Leigh po prostu nie chciała tego zrobić.
  • Vivien Leigh za przepracowanie stu dwudziestu pięciu dni otrzymała około 25 000 dolarów. Clark Gable III pracował siedemdziesiąt jeden dni i dostał ponad 120 000 dolarów.
  • David O. Selznick poprosił Alfreda Hitchcocka o pomoc w scenie, w której kobiety czekały na mężczyzn z nalotu na Shantytown, a Melanie czyta „Davida Copperfielda”. Hitchcock wydał precyzyjne wskazówki, łącznie z dokładnymi opisami ujęć. Nie wszystko zostało wykorzystane jednak, np. ukazanie Rhetta, Ashleya, itd. na zewnątrz domu, unikających żołnierzy Unii oraz wymiany znaczących spojrzeń między Melanią a Rhettem.
  • Clark Gable III był tak niezadowolony, że miał płakać w filmie (w scenie, w której Melania pociesza Rhetta po poronieniu Scarlett), iż niemal odszedł. Olivia de Havilland przekonała go jednak do pozostania.
  • Hattie McDaniel grający Mammy została pierwszym czarnoskórym zdobywcą Oscara.
  • Priscilla Lane była brana pod uwagę rolę Melanii Wilkes.
  • Mickey Kuhn, który zagrał tu siostrzeńca Vivien Leigh, Beau Wilkesa, zagrał także młodego marynarza, który pomaga jej w tramwaju w filmie Tramwaj zwany pożądaniem. Aktor wspomniał kiedyś na planie, że grał już z Leigh jako dziecko. Doszło to do aktorki, która wezwała go do swojej garderoby na pół godziny rozmowy. W wywiadzie udzielonym po jego siedemdziesiątce Kuhn stwierdził, że Leigh była dla niego bardzo miła i że była to jedna z najpiękniejszych dam, jakie kiedykolwiek spotkał („one of the loveliest ladies he had ever met”).
  • Cierpiącego żołnierza w prowizorycznym szpitalu w Atlancie rozmawiającego z pielęgniarkami Scarlett i Melanią o swoim „bracie Jeffie” zagrał Cliff Edwards. Później podkładał on głos dla Jiminy Cricket w disnejowskim klasyku Pinokio i zaśpiewał nagrodzoną Oscarem piosenkę „When You Wish Upon A Star”. W obu produkcjach słyszymy tylko głos aktora.
  • Billie Burke, najbardziej znana jako Dobra Wróżka Glinda z Czarnoksiężnik z Oz, była angażowana do roli cioci Pittypat Hamilton, ale producenci uznali, że jest zbyt młoda (miała pięćdziesiąt cztery lata).
  • Barbara O'Neil miała tylko dwadzieścia osiem lat, kiedy zagrała Ellen O'Hara, matkę Scarlett. Vivien Leigh miała dwadzieścia pięć lat, kiedy zagrała Scarlett, która na początku filmu ma szesnaście lat.
  • Zanim zatrudniono Hattie McDaniel, do roli Mammy brano pod uwagę Louise Beavers, Etta McDaniel, Ruby Dandridge i Hattie Noel.
  • Podczas kręcenia sceny, w której Prissy mówi: „Och, panienko Scarlett! Ja nie mam pojęcia o rodzeniu dzieci!” („Oh, Miss Scarlett! I don't know nothin' 'bout birthin' babies”), reżyser George Cukor powiedział Vivien Leigh, aby naprawdę spoliczkowała aktorkę Butterfly McQueen, żeby uczynić scenę bardziej realistyczną, i udzielił wskazówki McQueen, by ta krzyczała. Wielu uważa, że McQueen wybuchła płaczem, gdyż Leigh uderzyła ją zbyt mocno. W późniejszym wywiadzie McQueen stwierdziła, że umówiła się, że jeżeli Vivien Leigh uderzy ją, nie będzie krzyczeć, ale jeśli nie dotknie jej twarzy, będzie krzyczeć ze wszystkich sił. Zachichotała też i powiedziała, że „Prissy powinna być często bita, bo była okropna!” („Prissy should have been slapped often, because she was horrid!”).
  • Podczas kręcenia filmu Vivien Leigh paliła podobno cztery paczki papierosów dziennie. Clark Gable przez całą swoją karierę, palił trzy paczki dziennie.
  • Operator Lee Garmes został zwolniony na miesiąc przed rozpoczęciem produkcji, ponieważ jego zdjęcia uznano za zbyt ciemne. Został zastąpiony przez Ernesta Hallera i Raya Rennahana.
  • Fakt, że Hattie McDaniel nie mogła uczestniczyć na premierze w Atlancie ze względu na segreację rasową, tak bardzo zirytował Clarka Gable'a, że zagroził on bojkotem imprezy. Aktorka przekonała go jednak, by tego nie robił.
  • Kiedy Victor Fleming dołączył do załogi w lutym 1939 roku, odrzucił scenariusz. Produkcja była zamknięta przez siedemnaśćie dni, kiedy skrypt był pisany od nowa przez Bena Hechta. Hecht użył jako podstawę do przerobienia oryginalny scenariusz Sidneya Howarda, który jego zdaniem był wspaniały.
  • Leslie Howard był jednym z niewielu członków obsady, który nie przybył na premierę w Atlancie.
  • Vivien Leigh nie była zadowolona z szorstkiego stylu Victora Fleminga po starannej opiece, jaką cieszyła się u George Cukora. Kiedy poprosiła go o wskazówkę w jednej ze scen, powiedział jej: „Ham it up” („zagraj efekciarsko, z przesadą”). Przy innej okazji zapytany o konstruktywne doradztwo powiedział jej, aby wzięła skrypt i trzymała go przy swoim brytyjskim tyłku („take the script and stick it up her royal British ass”). Po odejściu Cukora Leigh musiała ciężko walczyć, aby utrzymać swoją wizję Scarlett. Fleming chciał, aby była to „prawdziwa suka” jak w powieści i nie chciał kreować żadnej sympatii do niej. Margaret Mitchell zaaprobowała jednak zdanie Vivien Leigh.
  • Reżyser Victor Fleming chciał, aby Scarlett chociaż raz wyglądała jak typ kobiety Clarka Gable'a. Zatem gdy Scarlett ma na sobie wspaniałą burgundową suknię na urodzinach Ashleya, odpowiedzialny za kostiumy Walter Plunkett, aby dostosować się do wizji reżysera, owinął razem taśmą piersi Vivien Leigh.
  • Do roli Ashleya testowano Vincenta Price i Melvyna Douglasa.
  • Czterej reżyserzy widzieli osoby na plakatach filmu w następującej kolejności: Clark Gable, Leslie Howard i Olivia de Havilland, a na końcu Vivien Leigh. Zmieniło się to, kiedy Leigh zdobyła Oscara.
  • Pierwotnie postać matki Scarlett miała zagrać Lillian Gish.
  • Olivia de Havilland zawsze starannie przygotowywała się do ról. Ponieważ prywatnie nie miała jeszcze dziecka, dla uwiarygodnienia sceny, w której Melania rodzi, odwiedziła szpital, aby zobaczyć, jak kobiety sobie z tym radzą. Dodatkowo George Cukor od czasu do czasu szczypał ją po palcach stóp, aby sprawić jej ból.
  • Sidney Howard jako pierwszy w historii dostał pośmiertnie Oscara. Howard zginął w wypadku w sierpniu 1939 roku, kiedy nadal kręcono wojnę domową.
  • Pierwszy sfilmowany został Fred Crane, który mówi pierwszą kwestię.
  • W 1994 roku Judy Lewis ogłosiła, że jest córką Clarka Gable i Loretty Young, co dotąd było w Hollywood przedmiotem spekulacji. Loretta zawsze twierdziła, że znalazła dziewczynkę i ją zaadoptowała. W interesującym zbiegu okoliczności prawdziwa córka Clarka Gable była bliską przyjaciółką jego filmowej córki – Cammie King Conlon (Bonnie Blue Butler).
  • Katharine Hepburn nie zdobyła roli Scarlett, ale później była główną druhną na ślubie Vivien Leigh i Laurence Oliviera.
  • Clark Gable III nie lubił tego, że jego najsłynniejsza produkcja to „kobiecy film”.
  • Olivia de Havilland, która po śmierci Vivien Leigh w 1967 roku została ostatnim członkiem głównej obsady, jako jedyna z niej wzięła udział w 70. rocznicy premiery obrazu dnia 15 grudnia 2009 roku.
  • David O. Selznick zawsze chciał, aby to Leslie Howard zagrał Ashleya. Był tak pewien swojej racji, że aktora nigdy nie przesłuchano, a jedynie sprawdzono, czy dobrze wychodzi na kolorowych zdjęciach. Materiał z tego testu można zobaczyć w zestawie wydanym na 80. rocznicę filmu wraz z kopiami notatek Selznicka o Howardzie.
  • Córka Vivien Leigh uczęszczała do prywatnej szkoły w Vancouver, kiedy film miał tam swoją premierę 16 lutego 1940 roku. Dziewczyna przybyła na nią na prośbę matki.
  • Ann Rutherford dostała telefon, aby o 3.00 rano nakręcić zbieranie bawełny. Kiedy David O. Selznick sprawdził, jak sobie radzi, aktorka pokazała mu zakrwawione palce. Reżyser powiedział: „Dobrze! Dobrze!”.
  • Do roli Ashleya Wilkesa przesłuchano Melvyna Douglasa, Roberta Younga, Douglasa Fairbanks Jr., Lew Ayresa i Raya Millanda.
  • Mimo że Olivia de Havilland była zawsze numerem jeden do roli Melanii, uwzględniano także Janet Gaynor i Andreę Leeds.
  • Ani Clark Gable III, ani Leslie Howard nie chcieli grać w tym filmie. Howard nie zadał sobie nawet trudu, aby przeczytać powieść.
  • Dla Ony Munson film stał się przekleństwem, który ją zaszufladkował w roli prostytutki.
  • David O. Selznick w roli doktora Meade pierwotnie widział Lionela Barrymore. Aktor zachorował jednak na ostre zapalenie stawów, które przykuło go do wózka inwalidzkiego, i nie był w stanie podjąć pracy.
  • Był to pierwszy kolorowy film dla operatora Ernesta Hallera.
  • Możliwe spoilery Trzej z czterech głównych aktorów, Leslie Howard, Vivien Leigh i Clark Gable III, zmarli w stosunkowo młodym wieku. Olivia de Havilland była jedyną członkinią głównej obsady, która nadal żyła w kwietniu 2011 roku. Jak na ironię jej postać jest jedyną, która umiera w filmie.
  • Vivien Leigh tak bardzo zależało na roli Scarlett, że przeczytała powieść Margaret Mitchell oraz dodatkowe książki o wojnie secesyjnej.
  • Z czwórki głównych bohaterów najwięcej dni zdjęciowych (sto dwadzieścia pięć) odbyła Vivien Leigh, a najmniej (trzydzieści dwa) – Leslie Howard.
  • Leslie Howard, który został ranny w czasie I wojny światowej i cierpiał na poważne problemy emocjonalne, zajął się aktorstwem na propozycję psychologa; była to forma jego terapii.
  • Hattie McDaniel podarowała swojego Oscara za rolę Mammy Uniwersytetowi Howarda. Nagroda jednak zaginęła podczas studenckich zamieszek na tle rasowym.
  • Przed sceną, w której Clark Gable niesie na rękach chorą Melanię, jego koledzy z planu, w tajemnicy poutykali w suknię kobiety ciężarki. Aktor ku swojemu zaskoczeniu nie był w stanie podnieść Olivii de Havilland z ziemi.
  • Cammie King Colon nie mogła zachować powagi, grając uczestniczkę pogrzebu Bonnie Blue Butler. Scena została ostatecznie nakręcona z aktorką mającą maskę na twarzy.
  • Laura Hope Crews grająca tu ciotkę Pittypat była starą przyjaciółką Clarka Gable. Kiedy pracował on w Portland, w Oregonie, to ona zachęciła go, aby spróbował swoich sił w Hollywood i pomogła mu rozpocząć karierę.
  • Pierwotny reżyser filmu George Cukor zrezygnował po 10 dniach po kłótni z Selznickiem na temat scenariusza (który ostatecznie Selznick potem zaakceptował). Victor Fleming nakręcił 45% filmu i to on figuruje jako reżyser. Fleming zrezygnował pod koniec zdjęć ze względu na problemy zdrowotne i jego dzieło dokończył Sam Wood.
  • Biografia Joan Fontaine z 1978 roku, wspomina że aktorka odrzuciła proponowaną jej rolę Melanii i zasugerowała kandydaturę swojej siostry Olivii de Havilland.
  • Vivien Leigh przyznała, że pocałunki z Clarkiem Gable'em nie były przyjemne, gdyż aktor miał nieświeży oddech.
Lokalizacja zdjęć
  • Fasada plantacji Tary, zbudowana na północno-zachodnim rogu Forty Acres w Culver City w Kalifornii, została rozebrana w 1959 roku. Lokalizacja została później użyta do dekoracji dla Hogan's Heroes.
Pozostałe
  • Film zajął pierwsze miejsce w „dwudziestce najbardziej przecenionych produkcji wszech czasów” zorganizowanym przez magazyn „Premiere”.
  • W 2007 roku Amerykański Instytut Filmowy przyznał produkcji szóste miejsce w rankingu największych filmów wszech czasów.
  • W czerwcu 2008 r. Amerykański Instytut Filmowy umieścił produkcję na czwartym miejscu na liście dziesięciu największych filmów gatunku „epic”.
  • Zdanie: „Frankly, my dear, I don't give a damn” zostało wybrane przez Amerykański Instytut Filmowy jako najlepsze spośród setki kwestii filmowych.
  • Jest to pierwszy kolorowy film, który zdobył Oscara za najlepsze zdjęcia.
  • Szacuje się, że koszty produkcji wyniosły około 3,9 miliona dolarów. W tym czasie więcej kosztowały tylko Ben-Hur: A Tale of the Christ (1925) i Aniołowie piekieł (1930).
  • Film miał swoją prapremierę 9 września 1939 r. w Fox Theatre w Riverside w Kalifornii. Udział wzięli w niej David O. Selznick, jego żona Irene Mayer Selznick, inwestor John Hay Whitney i montażysta Hal C. Kern. Wszystko odbyło się w wielkiej tajemnicy i publiczność do końca nie wiedziała, co będzie oglądać. Kern wezwał kierownika i wyjaśnił, że jego teatr został wybrany do pierwszej publicznej „kontroli” produkcji, ale jej tożsamość ma pozostać nieznana aż do chwili rozpoczęcia seansu. Ci, którzy nie zgodzili się na nieujawnienie tytułu, mogli opuścić teatr. Kierownik zgodził się, ale poprosił o możliwość zadzwonienia do żony z prośbą o natychmiastowe przybycie, nie podając powodu. Kern stał przy nim, gdy wykonywał telefon, aby tajemnica została zachowana. Kiedy film się rozpoczął, publiczność zaczęła krzyczeć z podniecenia. Wiadomości o produkcji docierały prawie od dwóch lat, więc możliwość obejrzenia filmu była niezmiernie ekscytująca.
  • Nakręcono prawie pół miliona stóp klatki filmowej. Po montażu liczba ta obniżyła się do dwudziestu tysięcy stóp.
  • Możliwe spoilery Wbrew powszechnemu przekonaniu nie jest to pierwszy film, w którym użyto wulgaryzmu „damn”. Epitet ten był używany już wcześniej, m.in. w produkcjach Kawalkada i Pigmalion.
  • Dzień premiery filmu w Atlancie (15 grudnia 1939) gubernator ogłosił świętem stanowym. Ceny biletów na premierę były 40 razy droższe niż zazwyczaj.
  • Inspiracją dla tytułu powieści Margaret Mitchell był trzynasty wers poematu Ernesta Dowsona pt. „Cynara”: „I have forgot much Cynara! Gone with the wind” (tłum.: „Zapomniałem wiele, Cynara! Przeminęło z wiatrem”).
  • David O. Selznick kupił prawa do powieści za 50 000 dolarów. Jego teść Louis B. Mayer, szef Metro-Goldwyn-Mayer Studios, był zdecydowany wyprodukować „Przeminęło z wiatrem”. Warner Bros zaoferował Bette Davis, Errola Flynna i korzystne finansowanie. Własny dystrybutor Selznicka – United Artists – także zainteresował się produkcją. Jednak tylko MGM zaproponowała umowę, która zawierała Clarka Gable'a. Po wielu negocjacjach kontrakt został podpisany z MGM dnia 19 stycznia 1938 r. Selznick dostał Clarka Gable'a i 1 250 000 dolarów na koszty produkcji – w ​​zamian za udzielenie prawa do dystrybucji i 50% zysków, 15% udziałów Loew's Inc. i zobowiązanie do zapłaty Gable'owi tygodniowo 4 500 dolarów wynagrodzenia. Produkcja oczywiście odniosła oszałamiający sukces i na początku wyświetlania zarobiła 20 milionów dolarów. Selznick ostatecznie zarobił na zdjęciach 4 000 000 dolarów. Niestety, kilka lat później odsprzedał swoje prawa do filmu Johnowi Hay Whitneyowi za marne 400 000 dolarów, aby zachować płynność swojej niezależnej firmy produkcyjnej. John Hay Whitney sprzedał później prawa do „Przeminęło z wiatrem” z powrotem do MGM na 2 400 000 dolarów.
  • Wszystkie cztery główne postacie pojawiają się razem w tej samej scenie tylko raz, po nalocie na Shantytown, kiedy Rhett mówi o losie drugiego męża Scarlett, Franka Kennedy'ego.
  • W 1939 hollywoodzka cenzura (Hollywood Production Code) dyktowała, co można, a czego nie można wyświetlić czy powiedzieć na ekranie, dlatego niezapomniana, ostatnia kwestia Rhetta Butlera stanowiła poważny problem. Wśród proponowanych alternatyw znajdowały się: „Frankly my dear… I just don't care” (tłum." „Szczerze mówiąc moja droga… Nie obchodzi mnie to”), „…it makes my gorge rise” (tłum.: „mdli mnie na widok”), „…my indifference is boundless” (tłum.: „moja obojętność jest nieograniczona”), „…I don't give a hoot” (tłum.: „nic mnie to nie obchodzi”) oraz „…nothing could interest me less” (tłum.: „nic mniej mnie nie interesuje”). Chociaż legenda utrzymuje, że ukarano Selznicka grzywną w wysokości 5 000 dolarów za użycie wulgaryzmu „damn”, w rzeczywistości 1 listopada 1939 r. towarzystwo filmowe uchwaliło nowe przepisy, w których użyty epitet był dopuszczalny. Od tej pory słowa „hell” i „damn” były zabronione, z wyjątkiem gdy ich używanie jest m.in. niezbędne dla wizerunku i użyte nieobraźliwie. Po tej zmianie nie było zastrzeżeń do końcowej kwestii Rhetta brzmiącej: „Frankly, my dear, I don't give a damn”.
  • Po miesiącu od wydania powieści David O. Selznick kupił prawa do jej ekranizacji od Margaret Mitchell za ​​50 000 dolarów. W tym czasie była to największa kwota, jaką kiedykolwiek zapłacono autorowi książki. W 1942 roku Selznick dał pisarce jako bonus dodatkowe 50 000 dolarów.
  • Premiera odbyła się w Atlancie 15 grudnia 1939 roku. To podobno pierwszy raz, kiedy David O. Selznick był na Południu.
  • Pierwszą nakręconą sceną było spalenie magazynu w Atlancie, sfilmowane 10 grudnia 1938 r. Spalono wówczas stare, niepotrzebne dekoracje, w tym z filmów The Garden of Allah i King Kong. Pożar kosztował ponad 25 000 dolarów i przyniósł 113 minut filmu. Ogień był tak intensywny, że mieszkańcy Culver City zablokowali linie telefoniczne, myśląc, że MGM się pali. Scarlett była dublowana przez Aline Goodwin i Lila Finn, a Rhett przez Yakima Canutt i Jay Wilsey.
  • 222 minut filmu wyklucza „Overture Music” (graną przed napisami), „Entr'acte Music” (graną podczas przerwy) i „Exit Music” (na zakończeniu filmu). Wszystkie trzy melodie zostały specjalnie nagrane na ścieżkę dźwiękową filmu i słychać je było w oryginale w 1939 r. Potem wyrzucono je z filmu, a przywrócone zostały w 1997 – wraz z nową edycją produkcji – przez New Line Cinema. Występują one również na wydaniu DVD.
  • Film nigdy nie został pocięty czy skrócony. Jego nowe wydania są dłuższe z powodu przywrócenia oryginalnych melodii – „Overture Music”, „Entr'acte Music” i „Exit Music”.
  • W artykule z marca 1939 roku odnotowano, że David O. Selznick rozważa ekranizację „Przeminęło z wiatrem” w dwóch filmach, gdyż powieść jest zbyt długa i zbyt skomplikowana.
  • Dla potrzeb sceny, w której Scarlett ucieka pomiędzy płonącymi magazynami Atlanty, poszukiwano konia – starej szkapy na skraju wyczerpania. Gdy w końcu znaleziono odpowiedniego kandydata, ten zanim dotarł na plan zdjęciowy zdążył przybrać na wadze. Ponieważ nie było już czasu, aby znaleźć zastępstwo, domalowano cienie na jego żebrach, aby nadać mu wygląd niedożywienia.
  • W scenie, w której Scarlett szuka doktora Meade pośród 1600 cierpiących i umierających żołnierzy Konfederacji, aby obniżyć koszty przy jednoczesnym przestrzeganiu przepisów, wśród ośmiuset dorosłych statystów było rozproszonych osiemset dzieci.
  • W scenie, w której Rhett nalewa Mammy drinka po urodzeniu Bonnie, Clark Gable III dla żartu faktycznie wlał alkohol zamiast herbaty do karafki, wiedząc, że niczego nieświadoma Hattie McDaniel weźmie spory łyk.
  • Wszystkie siedem kamer hollywoodzkiego Technicoloru zostało wykorzystanych do sfilmowania pożaru magazynów Atlanty. Płomienie sięgające pięciuset metrów objęły obszar czterdziestu arów. W kręceniu zdjęć uczestniczyło dziesięć jednostek Straży Pożarnej Los Angeles, pięćdziesięciu strażaków i dwustu pomocników studyjnych, na wypadek gdyby pożar wymknął się spod kontroli. Po nakręceniu scen do ugaszenia płomieni zużyto trzy pięciotysięczne galony wodny.
  • Stroje kobiece zostały wykonane razem z halkami, chociaż nie zauważono by ich braku.
  • Margaret Mitchell napisała swoją powieść w latach 1926–1929. W jej wczesnych szkicach główna bohaterka nazwała się Pansy O'Hara, a jej rodzinna plantacja – Fountenoy Hall.
  • Robocze tytuły powieści Margaret Mitchell brzmiały m.in. „Tomorrow is Another Day” („Jutro też jest dzień”), „Not in Our Stars”, „Bugles Sang True” oraz „Tote the Weary Load”. Najbardziej znany tytuł roboczy brzmiał: „Ba! Ba! Black Sheep”.
  • Sekwencja filmu powszechnie nazywana „pożarem Atlanty” nie była faktycznym spaleniem miasta przez generała Shermana w listopadzie 1864 roku. Zamiast tego scena reprezentuje noc dwa miesiące wcześniej, kiedy wycofujące się wojska Konfederacji podpaliły magazyny amunicji, by te nie wpadły w ręce Unii.
  • Koń Geralda O'Hary (Thomas Mitchell) zdobył sławę jako Srebrny w The Lone Ranger.
  • Rhett nie mógł powiedzieć w filmie: „Może poronisz” („Maybe you'll have a miscarriage”) tuż przed tym, jak Scarlett spada ze schodów. Tę kwestię zmieniono na: „Może będziesz miała wypadek” („Maybe you'll have an accident”).
  • Jeśli wpływy ze sprzedaży biletów zostałyby skorygowane o wskaźnik inflacji, byłby to najbardziej dochodowy film wszech czasów, aGwiezdne wojny: Część IV - Nowa nadzieja byłby na drugim miejscu. Według danych Światowego Rekordu Guinnessa z 2005 r. dochody brutto filmu wyniosły 3 785 107 801 dolarów.
  • Kiedy Melania mówi, że oczy Bonnie są „błękitne jak flaga Bonnie Blue”, nawiązuje do popularnej nazwy jednogwiazdkowej flagi, która obowiązywała w Georgii po oderwaniu się od Unii (oraz w innych stanach, które tak zrobiły). Składała się z pojedynczej białej gwiazdy na niebieskim polu. Tradycja utrzymuje, że wisiała ona w Georgii przez pierwsze miesiące 1861 roku, zanim zastąpiono ją przez bardziej znaną flagę konfederatów – „Gwiazdy i Pasy” („Stars And Bars”).
  • Wiodący kaznodzieja z Atlanty, Martin Luther King Senior (ojciec Martina Luthera Kinga), został zaproszony na bal wydany po premierze filmu. King został wezwał do bojkotu uroczystości przez innych przywódców społeczności, gdyż żaden z czarnych aktorów w niej nie uczestniczył. Postępowy kaznodzieja wziął jednak udział w imprezie, ponieważ został zaproszony, i przyprowadził też swojego słynnego syna.
  • Trwający prawie cztery godziny jest najdłuższym ze wszystkich filmów, które wygrały Oscara.
  • Został wybrany ósmym najlepszym filmem wszech czasów przez Entertainment Weekly.
  • Katalog Filmów Fabularnych Amerykańskiego Instytutu Filmowego, z lat 1931–1940, wymienia ten film jako nakręcony w czerni i bieli, zamiast w technikolorze.
  • Przed rozpoczęciem castingu Margaret Mitchell została poproszona podczas wywiadu o opinię, kto powinien zagrać Rhetta Butlera. Pisarka odpowiedziała: Groucho Marx. Był to oczywiście żart – Mitchell chciała w ten sposób podkreślić, że nie chce mieć nic wspólnego z ekranizacją.
  • W 2004 r. film został całkowicie odnowiony z oryginalnych trzech negatywów Technicoloru. Tym razem technologia cyfrowa została wykorzystana do stworzenia rezultatów, jakich nie można osiągnąć metodami tradycyjnymi. Negatywy zostały zeskanowane w rozdzielczości 2K i połączone cyfrowo w celu usunięcia wszystkich poprzednich problemów dostosowania. Powstały cyfrowy oryginał był wyższej jakości niż jakiekolwiek wydania dostępne do tej pory – w tym oryginalne odbitki z 1939 roku. Wydanie Blu Ray 2009 pochodzi z nowej, poprawionej wersji rozdzielczości skanowania 8K i jest to maksymalna granica dla formatu 70 mm.
  • W celach promocji fani zostali poproszeni do głosowania, kto ich zdaniem powinien zagrać Scarlett. Spośród setki oddanych głosów Vivien Leigh otrzymała tylko jeden.
  • Z trzynastoma nominacjami do Oscara zajmuje trzecie miejsce w najliczniej nominowanych do tej nagrody.
  • Postać Ashleya Wilkesa jest wzorowana na kuzynie Margaret Mitchell (przez małżeństwo Johna „Doca” Hollidaya). Melania jest wzorowana na trzeciej kuzynce Mitchell, kuzynce Doca i bliskiej przyjaciółce, Mattie „Siostrze Melanii” Holliday. Doc przeprowadził się na Zachód, stał się hazardzistą i rewolwerowcem. Mattie została zakonnicą, ale prowadziła korespondencję z Dokiem.
  • Postać Rhetta Butlera jest częściowo inspirowana mężem Mitchell o pseudonimie „Red”, z którym pisarka miała krótkie i namiętne małżeństwo. Inicjały Rhetta Butlera na chusteczce powierzonej Melanii przez Belle to „RB” lub „RKB” w powieści, które były takie same jak Reda (tylko przestawione).
  • Według Kroniki Filmowej na premierze w Atlancie, pomimo bardzo podeszłego wieku, wzięło udział kilku weteranów wojska Konfederacji.
  • W maju 2008 roku Scarlett i Rhett znaleźli się na siódmym miejscu listy Moviefone „Dwudziestu pięciu najbardziej seksownych filmowych par” („The Top 25 Sexiest Movie Couples”).
  • Pierwszym wyborem Margaret Mitchell do zagrania Rhetta Butlera był Basil Rathbone.
  • Podczas trwania produkcji Selznick chciał ocenić odpowiedź publiczności na film. Miesiące przed oficjalną premierą zrobiono niezapowiedziany przedpremierowy pokaz w małym teatrze w Riverside poza Los Angeles. W teatrze był wówczas zaplanowany pokaz Braterstwo krwi. Wówczas wiele elementów „Przeminęło z wiatrem” wciąż było niedokończonych, w tym początkowe napisy i muzyka Maxa Steinera. Dlatego szybko sfilmowano prowizoryczną sekwencję otwarcia: ukazano kobietę przewracającą strony grubej książki z rysunkami scen z Południa, z napisami czołówki i przy akompaniamencie muzyki z Prisoner of Zenda.
  • Napisy filmowe podały błędnie, że Fred Crane zagrał Stuarta Tarletona zamiast Brenta Tarletona.
  • Scena, w której Scarlett robi suknię z zasłon, została sparodiowana w The Carol Burnett Show, stającym się jednym z najbardziej niezapomnianych momentów komediowych w historii telewizji. Carol Burnett jako Starlet O'Hara ma na sobie zasłonę wraz z karniszem. Harvey Korman jako Rat Butler mówi: „Starlet, ta suknia jest wspaniała”, na co ona odpowiada: „Dziękuję. Właśnie zobaczyłam ją w oknie i nie mogłam się oprzeć!”.
  • Muzyka „Entr'acte” została w całości nagrana na novachordzie, instrumencie muzycznym z grupy elektrofonów elektronicznych, co było nowością w Hollywood.
  • Wyjątkowo spora liczba ważnych scen w filmie dzieje się na klatkach schodowych. Scarlett po raz pierwszy widzi Rhetta Butlera u stóp schodów; Butterfly McQueen zostaje przez Scarlett spoliczkowana na schodach; Scarlett strzela do Jankesa, stojąc na schodach; Rhett przed schodami bierze siłą Scarlett na ręce i wchodzi z nią na nie; Scarlett spada ze schodów i traci dziecko.
  • Syn Scarlett, Wade Hampton Hamilton, początkowo znajdował się w scenariuszu, ale postać ta została wycięta przed rozpoczęciem zdjęć.
  • W jednej z początkowych scen, w której Mammy gani Scarlett za niejedzenie, jest jedną z niewielu pozostałych w filmie reżyserowanych przez oryginalnego reżysera George'a Cukora.
  • Możliwe spoilery Syn Scarlett i Charlesa, Wade Hamilton, został pominięty w filmie. Kobieta otrzymuje jednak list informujący ją o śmierci męża podpisany przez Wade'a Hamiltona, dowódcy Charlesa w czasie wojny.
  • Napisanie scenariusza zajęło ponad dwa lata. Pracowało nad nim siedemnaście osób, m.in. pisarz F. Scott Fitzgerald.
  • Bilet na premierę filmu kosztował zawrotną sumę – dziesięć dolarów.
  • Liczba statystów w filmie przekroczyła 2400. W filmie wykorzystano 1100 koni, 375 świń, mułów, wołów, kotów, psów i indyków (łącznie). Uszyto 4118 kostiumów (w tym najwięcej dla Scarlett – 44). Wykorzystano 700 sztuk sztucznych wąsów.
  • Muzyka Maxa Steinera była najdłuższą, jaką kiedykolwiek skomponowano do filmu. Trwała trzy godziny czterdzieści pięć minut i składała się z szesnastu motywów przewodnich (dwustu osiemdziesięciu dwóch odrębnych bloków muzycznych).
  • W 1989 roku „Przeminęło z wiatrem” nazwano Amerykańskim Filmem Narodowym i wpisano na specjalną listę National Film Registry.
  • Produkcję nazywano „szaleństwem Selznicka”.
  • W 1967 roku film został przekopiowany na taśmę 70 mm, dźwięk zapisano stereofonicznie, a w 1998 r. na starą kopię nałożono nowy kolor i dodano dźwięk w systemie Dolby Digital.
  • Powieść „Przeminęło z wiatrem” w ciągu pierwszych sześciu miesięcy od jej opublikowania 30 czerwca 1936 r. przez wydawnictwo Macmillan Publishing Company kupiło w USA ponad milion osób. W 1937 r. Margaret Mitchell otrzymała za nią nagrodę Pulitzera. Do końca XX w. książka miała w USA 165 wydań, przetłumaczono ją na dwadzieścia siedem języków i opublikowano w trzydziestu dziewięciu krajach, została także zapisane alfabetem Braille'a. Pierwsze polskie wydanie ukazało się w 1938 r. w tłumaczeniu Celiny Wieniewskiej. Dotąd opublikowano w naszym kraju ponad dziesięć wydań.
  • Mąż Margaret Mitchell po ujrzeniu scen z rannymi żołnierzami w Atlancie, miał powiedzieć: „Gdybyśmy mieli tak wielu żołnierzy, nie przegralibyśmy wojny tak szybko”.
  • Bank Scarlett O'Hary – Atlanta National – jest prawdziwym bankiem, który dziś jest częścią Wachovia. Jak na ironię ich najbardziej znany fikcyjny klient jest kontrolowany przez ich rywala, SunTrust.
  • Po światowej premierze filmu 14 grudnia 1939 r. w Atlancie burmistrz Hartsfield poprosił na scenie o oklaski „dla czarnych członków obsady”. Czarnoskórzy aktorzy nie zostali zaproszeni, ponieważ Loew's Grand było kinem dla białych.
  • Pocałunek Vivien Leigh i Clarka Gable'a jest na 3 miejscu listy najlepszych filmowych pocałunków wg brytyjskiej sieci wypożyczalni Blockbuster. Pierwsze miejsce zajął pocałunek Audrey Hepburn i George'a Pepparda w filmie Śniadanie u Tiffany'ego.
  • Na początku wystawiania filmu kwestia: „Frankly my dear, I don't give a damn” tak oburzała widownię, że część opuszczała kino.
  • W rankingu Amerykańskiego Instytutu Filmowego z października 2004 r. „Przeminęło z wiatrem” zajęło drugie miejsce jako film, który najlepiej pomaga mężczyznom w uwodzeniu kobiet.
  • Film znalazł się na 6 miejscu listy „największych hollywoodzkich wyciskaczy łez” amerykańskiego magazynu „Entertainment Weekly” (2004 r.).
  • Scarlett O'Hara znalazła się na trzecim miejscu listy „stu najwspanialszych postaci kinowych wszech czasów” magazynu filmowego „Premiere”. Na pierwszym był Vito Corleone z Ojca Chrzestnego.
  • Na liście romansów wszech czasów Amerykańskiego Instytutu Filmowego w 2002 roku „Przeminęło z wiatrem” zajęło drugie miejsce – zaraz po Casablance.
  • Twórcy filmu pominęli w scenariuszu dwoje powieściowych dzieci Scarlett z poprzednich małżeństw, Wade'a Hamptona i Ellę Lorenę.
  • W scenie, w której kobiety oczekują na wieści z najazdu na Shantytown, Melania czyta na głos książkę. W powieści są to „Nędznicy” Victora Hugo, a w filmie – „David Copperfield” Charlesa Dickensa.
  • Stacja telewizyjna CBS zapłaciła 35 milionów dolarów za pozwolenie na emisję „Przeminęło z wiatrem”. Była to wówczas najwyższa suma za prawa do emisji filmu w historii telewizji.
  • W pierwszej scenie Scarlett trzyma w dłoniach lilię, która jest sztuczna.
  • Kiedy Scarlett przybywa do zrujnowanych Dwunastu Dębów, za nią nie znajduje się prawdziwy powóz. Kiedy bohaterka zbliża się do schodów, powóz i Prissy są namalowani.
  • Tytuł filmu Gong with the Pink z 1971 r. jest parodią tytułu „Gone with the Wind”.
  • Norma Shearer nie przyjęła propozycji zagrania Scarlett.
  • Suknia balowa, którą w filmie miała na sobie Vivien Leigh , znalazła się na dziesiątym miejscu w rankingu na dziesięć najpiękniejszych filmowych kreacji wszech czasów.
  • Możliwe spoilery W powieści Margaret Mitchell Charles Hamilton, zanim zakochał się w Scarlett, był kawalerem Honey Wilkes, a w filmie zanim obdarzył uczuciem główną bohaterkę, adorował Indię Wilkes.
Więcej informacji

Ogólne

Czy wiesz, że?

Fabuła

Multimedia

Pozostałe

Zarządzanie