Twórcy filmu
LARS VON TRIER
Jeden z najwybitniejszych twórców filmowych lat 80. i 90 urodził się w 1956 r. w Kopenhadze.
Ukończył szkołę filmową w swoim rodzinnym mieście. Jeszcze jako student rozpoczął międzynarodową karierę od dwukrotnego zwycięstwa na festiwalu filmów studenckich w Monachium, gdzie prezentował dwie etiudy Nocturne i Befrielsesbilleder. Jego debiutancki Element zbrodni nie tylko został zakwalifikowany do konkursu MFF w Cannes w 1984 roku, ale zdobył tam Nagrodę Najwyższej Komisji Technicznej. Element zbrodni stanowił pierwszą część „trylogii europejskiej”, na którą złożyły się jeszcze Epidemia (1988) i Europa (dwa wyróżnienia na MFF Cannes 1991– ponownie nagroda za Wkład Artystyczny Najwyższej Komisji Technicznej oraz Nagroda Jury). Filmy te były typowymi przykładami autorskiego kina artystycznego – poszukującego i wyrafinowanego stylistycznie. W 1995 r. von Trier ogłosił wraz z grupą innych skandynawskich reżyserów Manifest Grupy Filmowej „Dogma”, który uznawany jest za jeden z najważniejszych aktów przemiany sztuki filmowej.
Dziesięć reguł Dogmy zakładało m. in. naturalność plenerów, dźwięku, oświetlenia, zalecało filmowanie „z ręki”, zabraniało stosowania wszelkich efektów optycznych i filtrów. W warstwie fabularnej zakazywało przedstawiania „powierzchownej akcji” (morderstw, użycia broni etc.), retrospekcji oraz innych przesunięć w czasie i przestrzeni, a także kręcenia filmów określonego gatunku. „Dogma” zobowiązywała reżysera do „wyzbycia się osobistego smaku i bycia artystą” oraz „unikania tworzenia dzieła, ponieważ (...) moment jest ważniejszy niż całość (...). Naczelnym zadaniem jest wydobycie prawdy z bohaterów i ich otoczenia”. Zgodnie z tymi zasadami powstał film Idioci, jedno z najbardziej kontrowersyjnych dzieł von Triera. Pomiędzy „trylogią” a Idiotami von Trier nakręcił dwie serie Królestwa, łączącego w sobie cechy konwencjonalnych scen z życia szpitala z przesiąkniętym czarnym humorem horrorem. W 1996 r. premierę miało Przełamując fale, uznawane przez wielu za najwybitniejsze dokonanie duńskiego reżysera. Film ten otrzymał Nagrodę Jury na MFF w Cannes i Felixa - Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszego filmu w 1996 r. Trzy lata później von Trier rozpoczął prace nad musicalem Tańcząc w ciemnościach z islandzką piosenkarką Björk i Catherine Deneuve w rolach głównych. Canneńskie jury tym razem przyznało dziełu Duńczyka najwyższe wyróżnienie - Złotą Palmę. Analogiczną nagrodę, za najlepsze aktorstwo, otrzymała również odtwórczyni roli głownej, Björk. Film podzielił publiczność. Jego zwolenników było równie wielu jak przeciwników. Jedni nazywali von Triera geniuszem, inni wielkim manipulatorem współczesnego kina. Głosy te nie zamilkły również po premierach Dogville i Manderlay, dwóch pierwszych części trylogii US&A.
WILLEM DAFOE
Amerykański aktor teatralny i filmowy. Studiował aktorstwo, ale porzucił uczelnię uznając, że więcej nauczy się na teatralnych deskach. Początkowo związany z eksperymentalnym teatrem Theater X, a od 1977 i przeprowadzki do Nowego Jorku z Performance Group przekształconą potem w The Wooster Group.
Karierę filmową zaczął od roli we Wrotach niebios Michaela Cimino w 1980. Film przyjęto chłodno, ale Dafoe został zauważony i od tamtej pory regularnie pojawia się na wielkim ekranie. Pierwszą główną rolę zagrał w 1985 w Żyć i umrzeć w Los Angeles Williama Friedkina. Koniec lat 80. to dla Dafoe czas wyjątkowych ról – sierżant Elias Grodin w Plutonie Olivera Stone’a (nominacja do Oscara za rolę drugoplanową), Jezus w Ostatnim kuszeniu Chrystusa Martina Scorsese, czy Bobby Peru, kultowa postać z Dzikości serca Davida Lyncha.
Lata 90. to występy m.in. w Stanie zagrożenia Phillipa Noyce’a, Angielskim pacjencie (1996) Anthony’ego Minghelli, Lulu na moście (1998) Paula Austera, czy Existenz Davida Cronenberga (1999). W 2001 roku za swoją niesamowitą kreację Maxa Shrecka w Cieniu wampira został nominowany do Oscara, Złotego Globu, i SAG Award, otrzymał także Independent Spirit Award w kategorii Najlepsza Rola Drugoplanowa, najlepszym aktorem drugoplanowym uznało go również stowarzyszenie krytyków filmowych z Los Angeles. W tamtym okresie wystąpił też w dwóch największych kasowych hitach ostatnich lat – Spider-manie Sama Raimiego z 2002 roku, gdzie zagrał Normana Osborna/Green Goblina, nemesis człowieka pająka, oraz w Gdzie jest Nemo?, jako Gill, ryba nieustannie planująca ucieczkę z akwarium.
Można go było również zobaczyć w Podwodnym życiu ze Stevem Zissou Wesa Andersona (2004), gdzie wystąpił u boku Billa Murraya, Owena Wilsona, czy Cate Blanchett oraz w Aviatorze (2004), gdzie ponownie spotkał się na planie z Martinem Scorsese. W 2005 roku po raz pierwszy współpracował z Larsem von Trierem, który powierzył mu jedną z głównych ról w swoim Manderlay.
Dafoe przez cały ten czas nie zrezygnował ze scenicznej kariery. Wystąpił m.in. w The Hairy Ape na Broadwayu, w off-Broadwayowskiej sztuce To You, the Birdie (wraz z Frances McDormand) a w North Atlantic (2001) dzielił scenę ze Stevem Buscemi. Wszystkie te przedstawienia to produkcje legendarnej teatralnej trupy Wooster Group. Dafoe jest jej członkiem od ponad 30 lat.
CHARLOTTE GAINSBOURG
Córka słynnego francuskiego piosenkarza Serge'a Gainsbourga i aktorki Jane Birkin. Zadebiutowała w kinie w wieku 12 lat, w Paroles et musique u boku Catherine Deneuve, a chwilę później, w wieku 15 lat, otrzymała swojego pierwszego Cezara - dla najbardziej obiecującej aktorki za rolę w L'efrontee Claude'a Millera.
Nad rozwojem jej kariery od samego początku czuwali rodzice. Już jako nastolatka razem z ojcem nagrała piosenkę "Lemon Incest", a także zagrała w filmie Charlotte Forever, który Serge Gainsbourg wyreżyserował. On także napisał materiał na jej debiutancką płytę towarzyszącą temu filmowi i tak też zatytułowaną. Z kolei na planie Kung - fu master Agnes Vardy, młoda Charlotte partnerowała swojej matce.
Od tamtej pory wystąpiła m.in. w The little thief Claude'a Millera (nominacja do Cezara) Mercie la vie Bertranda Bliera, Jane Eyre Franco Zefirelliego, Love etc, La Buche Daniele Thompson (drugi w jej karierze Cezar, tym razem za najlepszą rolę drugoplanową) The Intruder Davida Bailey. Gainsbourg regularnie występuje też w filmach reżyserowanych przez jej męża Yvana Attala, m.in. My wife is an actress i Happily ever after.
Stosunkowo późno jej talent dostrzeżono za oceanem. Jej amerykańskim debiutem było dopiero 21 gramów Alejandro Gonzaleza z 2003 roku, w którym zagrała obok Seana Penna, Naomi Watts, czy Benicia del Toro. Potem pojawiły się kolejne role – Nazwij to snem Michela Gondry’ego, czy I’m Not There Todda Haynesa.
Charlotte Gainsbourg nie rezygnuje również z kariery muzycznej. Jej piosenki pojawiły się na wielu ścieżkach muzycznych filmów i płytach innych zespołów. Jej ostatni album - "5:55" – ukazał się w 2006 a przy jego powstawaniu aktorka i piosenkarka pracowała m.in. z duetem Air, Jarvisem Cockerem i słynnym producentem Nigelem Godrichem.
ANTHONY DOD MANTLE - zdjęcia
Brytyjski operator filmowy, mieszkający w Kopenhadze. Z duńskimi filmowcami zaczął pracować już w latach 90. Zasłynął zdjęciami do filmów zrealizowanych zgodnie z manifestem Dogma - Festen (1998), Mifune (1999), Julien Donkey-boy (1999) i Dogville (2003).
W 2002 Dod Mantle zaczął współpracę z twórcą Trainspotting, Danny'm Boyle'm. Ich pierwszy wspólny film, 28 dni później, okazał się być niespodziewanym sukcesem i przyniósł autorowi zdjęć Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszego operatora (Dod Mantle był do niej nominowany także za Ostatniego króla Szkocji). Kolejne ich wspólne filmy to Milionerzy (2004) i Slumdog. Milioner z ulicy (2008). Ten ostatni stał się jednym z najpopularniejszych filmów ostatnich lat. Zdjęcia do niego nagrodzono m.in. Oscarem, Nagrodą BAFTA i Złotą Żabą na Camerimage.
PLATIGE IMAGE – efekty specjalne
Platige Image jest czołowym i wielokrotnie nagradzanym studiem postprodukcyjnym w Polsce. Firma została założona w 1997 roku przez Jarosława Sawkę i Piotra Sikorę. Zajmuje się tworzeniem animacji komputerowej i efektów specjalnych na potrzeby produkcji reklamowych i fabularnych.
Specjalizuje się w tworzeniu grafiki komputerowej, animacji 3D, realizacjach cyfrowych efektów specjalnych oraz kompozycji obrazu.
Zasłynęli produkcją krótkich filmów animowanych, które zdobywały prestiżowe nagrody na festiwalach na całym świecie. Nominacja do Oscara dla Katedry Tomasza Bagińskiego, nagroda BAFTA w kategorii Najlepszy Film Animowany za Sztukę spadania, nagroda Animago Award za Undo, nagroda Prix Ars Electronica w kategorii Award of Distinction za Arkę, nagroda SIGGRAPH w kategorii Najlepszy Krótki Film Animowany za film Katedra i Arka i wiele innych. Firma zdobyła także szereg nagród branży reklamowej, m.in. Złote Orły czy też szereg nagród na festiwalu reklamowym Klubu Twórców Reklamy.
Ostatnim sukcesem studia było stworzenie cinematików na potrzeby gry komputerowej Wiedźmin wyprodukowanej przez firmę CD Projekt RED.
Na co dzień Platige Image zajmuje się realizacją reklam telewizyjnych dla najbardziej renomowanych agencji reklamowych, czołówek programów telewizyjnych i teledysków.
Obecnie w studiu trwają ostatnie prace nad nowy filmem Tomasza Bagińskiego pt. Kinematograf. Firma również na stałe współpracuje z Canal+ Cyfrowy i tworzy na ich zlecenie wielokrotnie nagrodzony serial animowany Niezły kanał.
