Bitwa bolesna dla widza 8

Rozbicie jednoksiążkowego materiału na aż trzy filmy od początku uważałem za zły pomysł. I w tym przekonaniu się utwierdzałem oglądając kolejne części. Epickie uniwersum zostało w ten sposób sprowadzone do niskobudżetowych produkcji powtarzanych w kółko i dzielonych na części niczym na dawnym kanale Hallmark.

Być może nie przeczytałem żadnej książki Tolkiena, nie jestem ekspertem, nie mogę się nazwać pełnoprawnym fanem. Nie wiem wszystkiego, nie kojarzę co z papierowych pierwowzorów zostało pominięte, a co nie. Jednak jako widz – szczery obserwator, miłośnik filmu czy zwyczajny poszukiwacz rozrywki; taki jak Ty drogi czytelniku – czuję ogromną gorycz w sercu, bo najnowsza produkcja Jacksona to kinematograficzna porażka. Sztuka, która ustąpiła producenckim planom zarobienia szmalu.

Kilka strzał i jeden łuk - to bilans walki ze smokiem. Minimalizm pełną gębą.

Dobrze jest wrócić do Śródziemia, ale ciężko się patrzy na fabularne niedociągnięcia. Na wszelkie niedopowiedzenia i nieścisłości. To wszystko sprawia, że hobbicia trylogia to film niemal tylko dla fanów (chociaż i ci mogą dostać tu palpitacji serca), którzy zaznajomiwszy się z pełną historią będą w stanie dopowiedzieć sobie większość fabularnych dziur. Zupełnie inaczej niż Władcą Pierścieni, który nawet dla laika jest zrozumiały i w dużym stopniu przejrzysty. W Bitwie Pięciu Armii brak odpowiedniego balansu, za dużo wszystkiego; baśniowości (co akurat mogę zrozumieć, bo to odrębna historia nie obarczona brzemieniem nadchodzącej zagłady), patetyczności i przerysowanej epickości, która wręcz wylewa się z każdej sceny.

Jak dobrze zauważył mój znajomy, z którym byłem na seansie; każdy ekranowy bohater to postać powyżej setnego poziomu, a orkowie, czy jakiekolwiek zagrożenie, to typowe "nooby" padające od jednego ciosu w hełm (sic!). Wszystko można by tu przyrównać do kiepskiej, liniowej gierki, z która każdy na pewno kiedyś się spotkał, z przeciwnikami o inteligencji jajka na miękko. Nawet jeśli "tak było w książce", nie tak powinien wyglądać film. A szczególnie ostatnia część wysokobudżetowej produkcji.

Poprzednie odsłony Hobbita ratował w głównej mierze Biblo. Chociaż, jakby się nad tym zastanowić, to całe, ogólne przedstawienie postaci, ich relacji – przywar i cech towarzyszących każdemu z osobna – było najmocniejszą stroną tej historii. Postacie przeżywały przygody, zmieniały się i odkrywały w sobie pokłady ukrytej odwagi. Więzy przyjaźni zacieśniały się, honor zaczynał coraz bardziej lśnić w sercach członków grupy i po każdym zażegnanym niebezpieczeństwie pojawiała się większa chęć parcia do przodu – w widzu zachodziła potrzeba zobaczenia co też tym razem spotka ekranową, dziwaczną gromadkę.

Krasnoludzie krzywe spojrzenia to chyba nie przypadek...

W Bitwie Pięciu Armii nie ma już tyle Bilbo, nie czuć poprzednio zbudowanych relacji, a cała gadka o honorze (tak eksploatowanym przed dwa poprzednie filmy) i odzyskaniu dziedzictwa rasy wypada okrutnie bezbarwnie i nieprzekonywająco. Wręcz zachodzi tu proces przerostu formy nad treścią. Baśniowy styl miesza się z mdłym, nawet nie w pełni ciemnym, a szarawym, mrokiem otaczającym bohaterów (sekwencja uświadomienia sobie przez Thorina kim się stał, wywoływała na sali szepty i prychnięcia zażenowania). Wszelakie zagrożenie wypada tu całkowicie bez polotu i spływa po widzach jak przedseansowe reklamy. Jak wspomniałem wcześniej – cokolwiek spotyka wyróżniające się postacie, można zbyć wzruszeniem ramion, bo po kilku podobnych scenach jest się już pewnym, że w wyniku jakiegoś akrobatycznego cudu, czy cudu samego w sobie, opresja minie i akcja wesoło podąży dalej.

Jako widowisko z efektami specjalnymi i jako taką rozwałką, trzecia część Hobbita wypada dobrze. Gra aktorska (dobrze zobaczyć Gandalfa czy Legolasa, a Martin Freeman w roli tytułowego hobbita wypada wyśmienicie), niektóre dialogi – głównie te zabawne, bo te udające ważne brzmią sztucznie – projekty artystyczne występujących jednostek, a w szczególności orków, i ładne, napawające wzrok, ujęcia sprawiają, że ten film, jako całość, śmiało można nazwać niezłym. Jeśliby się silić na obiektywizm, co właśnie robię.

W każdym razie, zgrzytu, który zdestabilizował najnowszą trylogię Jacksona doszukuję się w rozbiciu materiału na aż trzy części. Widać, że zabrakło trochę pomysłów, całość zrobiona została jakby trochę na siłę, pod presją milionów fanów. "Macie i dajcie mi spokój" jakby mówił z ekranu reżyser. Na pewno każdy znajdzie w Bitwie Pięciu Armii coś co mu się spodoba, ale do zachwytu niczym po Władcy Pierścieni droga daleka jak z Shire do Mordoru. No i pozostaje to palące pytanie bez odpowiedzi…a ciekawe jakby to zrobił del Toro?