Blokada - enigmatyczna, niepokojąca i pełna napięcia 1

Blokada to odkrycie zeszłorocznego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji, gdzie film otrzymał trzy nagrody, a zarazem zwycięzca drugiej edycji ogólnopolskiego projektu Scope100. Zaskakująco celna, porażająca wizualnie wizja współczesnego świata, który przenika wszechobecna atmosfera inwigilacji, zagrożenia terroryzmem i społecznego szaleństwa. Film w reżyserii Emina Alpera otrzymał Nagrodę Specjalną jury w Wenecji, przyznaną przez wybitnych reżyserów: Alfonso Cuaróna (Grawitacja), Pawła Pawlikowskiego (Ida), Nuri Bilge Ceylana (Zimowy sen) i Hou Hsiao-hsiena (Zabójczyni).

Na obrzeżach 14-milionowej metropolii, w atmosferze społecznych napięć, lęku i podejrzliwości, dochodzi do spotkania dwóch braci, którzy nie widzieli się od 20 lat. Kadir wychodzi z więzienia pod warunkiem tajnej współpracy z policją. Będzie musiał zaskarbić sobie zaufanie pełnego podejrzeń, opuszczonego przez żonę i dzieci Ahmeta. Jednak bracia nie zdają sobie sprawy, że prawdziwe zagrożenie czyha bliżej, niż im się wydaje…

Mimo, że wiemy, iż akcja toczy się w Stambule, próżno w obrazie Emina Alpera szukać Krytego Bazaru, Błękitnego Meczetu, Hagia Sofii czy w ogóle atmosfery turystycznej mekki. Ten świat zamożnych mieszkańców miasta widzimy jedynie z daleka, z perspektywy zacofanych i zwyczajnie biednych mieszkańców slumsów, oddzielonych od cywilizacji tytułową blokadą. Niemniej czy to po tej, czy tamtej stronie swoistej barykady, obserwujemy, jak miasto pogrąża się w politycznym chaosie. Odizolowanie dzielnicy, zdaniem władz zamieszkanej głównie przez terrorystów, nie przynosi jednak zamierzonych skutków, co skłania rząd do sięgnięcia po nowe metody. W takich właśnie warunkach dwaj bracia po prostu próbują przetrwać.

Bohaterowie Blokady to jednocześnie narzędzia i ofiary przemocy systemowej – tak o swoim filmie opowiada sam reżyser, Emin Alper. – Kadir, informator, może zdecydować o końcu czyjegoś życia. Ahmet jest tępicielem bezpańskich psów — metaforą i lustrzanym odbiciem tych, którzy polują na terrorystów. Niezależnie, czy łapią zwierzęta, czy ludzi, wykonują czyjeś rozkazy. Spełniają swoje marzenia bądź tylko zarabiają w ten sposób na życie. Efekt ich działań jest im obojętny. Ciężka polityczna atmosfera jednak wyraźnie się na nich odbija: wszechobecna przemoc i presja przełożonych sprawia, że popadają w coraz większą paranoję. A ta, biorąc pod uwagę broń, którą dysponują, jest zabójcza.

Bracia są więc, w tej atmosferze chaosu i przemocy, zarówno narzędziami, jak i ofiarami systemu. Popadają w końcu w paranoję, ale nie sposób nie zauważyć, że w podobną wpadli już wcześniej przedstawiciele władzy, tworząc cały ten mechanizm opresji. Praca Kadira polega przede wszystkim na tym, że codziennie przeszukuje on kosze na śmieci w poszukiwaniu (w szczególności posługując się węchem!) wszelkich odpadów, które mogłyby wskazywać, którzy z mieszkańców miasta trudnią się budową bomb. Te bowiem wybuchają coraz częściej, co tylko wzmaga i tak ogromną presję przełożonych, doprowadzając Kadira niemal do obłędu.

Z kolei Achmet, będący hyclem i z zimną krwią zabijający bezpańskie psy, z powodu potwornej samotności, za największego swojego przyjaciela zaczyna uważać psa, którego jeszcze niedawno próbował zabić, wikłając się przy tym ze zwierzęciem, w co najmniej dziwną relację. Na początku seansu dowiadujemy się, że żona Achmeta wraz z dziećmi pewnego dnia po prostu odeszła od niego. Jednak z upływem czasu, obserwując jego zachowanie – coraz częstsze mieszanie się jego wyobrażeń z rzeczywistością – musimy zadać sobie pytanie: co tak naprawdę stało się z jego rodziną? Przesłanek i aluzji w filmie jest aż nadto, żeby uznać, że to pytanie jest jak najbardziej uzasadnione.

Pokazuję w Blokadzie, jak system polityczny, legitymizując przemoc i dając jej narzędzia, zamienia tych zwykłych ludzi w trybiki mechanizmu opresji, co w końcu obróci się przeciwko nim i doprowadzi do zguby.

Blokada do polskich kin trafi 24 czerwca 2016 roku, a w oczekiwaniu na tę datę zachęcam Was do obejrzenia polskiego zwiastuna: