Pressboki

Nieznajomi z sąsiedztwa

Gran Torino to pierwsza większa produkcja, w której przedstawiono społeczność Hmongów – grupę etniczną złożoną z 18 klanów zamieszkujących Laos, Wietnam, Tajlandię oraz inne obszary Azji. Hmongowie, z uwagi na swoje zaangażowanie w wojnę w Wietnamie, byli zmuszeni podjąć niełatwą decyzję o przeprowadzce do Stanów Zjednoczonych. „Niewiele o nich wiedziałem – przyznaje Eastwood – poza tym, że w czasie wojny w Wietnamie stanęli po stronie Amerykanów i po zakończeniu konfliktu przybyli do USA jako uchodźcy”.

„Częścią tej tragedii jest niewiedza ludzi na temat roli, jaką Hmongowie odegrali w tej wojnie” – mówi Paula Yang, z którą producenci filmu od samego początku konsultowali sprawy dotyczące Hmongów. „Tajemnicą pozostaje to, jak się znaleźliśmy w Stanach Zjednoczonych oraz ilu z naszych żołnierzy i cywilów zginęło podczas konfliktu. Członkowie starszyzny nie chcą o tym rozmawiać. Są na to zbyt powściągliwi, a wiele z naszych historii trudno się opowiada, są takie smutne”.

Jak zauważa Eastwood, Hmongowie nie uważają się za naród, ale za grupę o własnym i niepowtarzalnym dziedzictwie. „Mają swoje religie i język. Czują się odrębną społecznością” – wyjaśnia aktor. „Wielu z nich przeżyło ciężkie chwile po wojnie w Wietnamie. Ich sytuacja nie wyglądała tam najlepiej, więc Kościół luterański oraz wiele niezależnych organizacji starało się sprowadzić ich tutaj, do Ameryki. Hmongowie to twardzi i wytrwali ludzie, udało im się więc przetrwać ten ponury okres”.

W Gran Torino Eastwood starał się przedstawić Hmongów tak prawdziwie, jak to tylko możliwe. Pierwszym krokiem na tej drodze było obsadzenie Hmongami wszystkich ról przedstawiających członków tej społeczności.

Wkrótce jednak okazało się, że na liście Stowarzyszenia Aktorów Filmowych brakuje profesjonalnych aktorów z ich grupy etnicznej. Kierownik obsady, Ellen Chenoweth, i jej współpracownicy, Geoffrey Miclat i Amelia Rasche, rozpoczęli zakrojone na szeroką skalę poszukiwania społeczności Hmongów w Internecie. Nawiązywali znajomości i rozprowadzali ulotki w Fresno w Kalifornii, w Saint Paul w Minnesocie, w Warren w stanie Michigan oraz w wielu innych regionach USA. „Musieliśmy się sporo naszukać” – wspomina Chenoweth. „Aby znaleźć osoby, które chciały zagrać w tym filmie, musieliśmy poznać środowiska Hmongów, wemknąć się do nich tylnymi drzwiami, zdobyć ich zaufanie. Nie odbywało się to w zwykły sposób i wymagało od nas wyjścia do tych ludzi i prawdziwego otwarcia się na nich”.

W dotarciu do społeczności Hmongów pomagał konsultant ds. kultury, Cedric Lee. „Chodziliśmy w miejsca, w których zwykle bywają Hmongowie” – wspomina. „Na przyjęcia z okazji Dnia Ojca, uroczystości religijne. Sporym problemem, zwłaszcza dla starszyzny, jest bariera językowa – rozmawialiśmy więc w języku Hmongów, a potem tłumaczyłem rozmowę ekipie. Z młodymi ludźmi było łatwiej, ponieważ wielu z nich mówi po angielsku”.

Chenoweth i jej zespół dotarli najpierw do przywódców społeczności w Saint Paul i Fresno, a następnie ogłosili nabór do filmu we wszystkich miejscowościach zamieszkałych przez Hmongów. Jego uwieńczeniem był trwający cały dzień casting w Saint Paul.

Wieść o filmie Eastwooda rozniosła się wśród wspólnot Hmongów za pośrednictwem Internetu, gazet i pocztą pantoflową. „Wszyscy byli niezmiernie podekscytowani” – mówi Paula Yang. „Chodziło o Clinta Eastwooda, byliśmy więc skłonni zrobić, co tylko w naszej mocy. Zgłosiły się do nas dzieci, w różnym wieku zresztą, babcie, dziadkowie, wszyscy pełni entuzjazmu, ponieważ Clint dał Hmongom niespotykaną szansę”.

W krótkim czasie zgromadzili setki nagrań z przesłuchań. „Po odwiedzeniu wszystkich miast pojechaliśmy do Los Angeles, aby przejrzeć wraz z Clintem taśmy” – mówi Chenoweth. „Wyświetliliśmy wszystkie nagrania w jego montażowni. Przypisaliśmy po kilku kandydatów do każdej roli, a potem on podjął ostateczną decyzję”. Spośród setek kandydatów do pierwszoplanowej roli Tao Clint wybrał szesnastoletniego Bee Vanga z Saint Paul. Jak wspomina Chenoweth, „Amelia trafiła na niego poprzez szkołę, do której chodził. Jego twarz spodobała mi się tak bardzo, że na jego zdjęciu obok imienia dorysowałam serduszko. Chłopak nie jest zbyt doświadczonym aktorem, ale za to jest bardzo otwarty i czarujący. Ma w sobie coś, co sprawia, że życzę mu jak najlepiej. Gdy do niego zadzwoniliśmy, żeby powiedzieć mu, że zagra Tao, na chwilę zaniemówił. Myślę, że nie spodziewał się tego nawet w najśmielszych marzeniach”.

Tao, ze swoimi 165 cm wzrostu, stanowi kompletne przeciwieństwo mierzącego 188 cm Walta. „Tao stale czuje wyższość Walta. I to dosłownie” – mówi Vang. Urodzony w Fresno nastolatek wziął udział w prywatnym castingu zorganizowanym w aglomeracji Minneapolis-Saint Paul. Opisując swoją reakcję na wieść o tym, że dostał rolę Tao, powiedział: „Uklęknąłem i rozpłakałem się. Oznaczało to dla mnie prawdziwy przełom w życiu. Nie mogłem uwierzyć, że właśnie mnie się to przytrafiło”.

Powściągliwy styl bycia Eastwooda początkowo onieśmielał Vanga, wkrótce jednak nastolatek poczuł się przy nim swobodnie. „Dorastając, oglądałem jego filmy, takie jak Brudny Harry. Nigdy jednak nie przypuszczałem, że poznam go osobiście. A tu proszę” – mówi Vang. „Podoba mi się styl bycia pana Eastwooda. Lubi on naturalność i realizm. Jest przy tym bardzo sympatycznym i skromnym człowiekiem. Każda chwila pracy z nim i resztą ekipy była dla mnie bezcenna. Nigdy nie zapomnę tego doświadczenia”.

Szesnastoletnia Ahney Her pobiła na głowę kilkaset kandydatek do roli Sue. Amelia Rasche postawiła na jarmarku Hmongów w Detroit budkę z napisem: „Casting do filmu o Hmongach”. „Gdy Ahney przechodziła wraz z rodziną obok budki, Amelia dosłownie podbiegła do niej, chwyciła za ramię i zapytała: «Chcesz wziąć udział w castingu do filmu?»” – wspomina Chenoweth.

Pewna siebie i pełna poczucia humoru Ahney Her była wprost stworzona do roli starszej siostry Tao. „Chcieliśmy, żeby siostra chłopca była od niego nieco twardsza. Sue otacza opieką brata, który jest wrażliwszy od niej” – mówi Chenoweth. „Ahney wspaniale łączy w sobie tę cechę ze swoją młodzieńczością”.

Nić porozumienia między Her a Eastwoodem nie różniła się zbytnio od tej łączącej Sue i Walta, dzięki czemu debiutująca aktorka podeszła do swojej pierwszej dużej roli ze sporą dozą pewności siebie. „Clint jest jednocześnie skromny i wyluzowany” – mówi Ahney. „Sprawia, że wszyscy czują się przy nim swobodnie, a on nikomu nie narzuca tego, co ma robić. Pozwala innym dokonywać wyborów, które według nich są słuszne, a jeśli się z nimi nie zgadza, po prostu to mówi. To wspaniały człowiek, pracowało się z nim rewelacyjnie”.

„Zarówno Bee, jak i Ahney granie w filmie przyszło bardzo naturalnie. Oboje mają do tego wrodzone zdolności” – mówi Eastwood. „Chciałbym sobie przypisać zasługę za ten sukces, ale byłoby to z mojej strony zwyczajnie nieuczciwe”. W rolę Vu, samotnej matki wychowującej Tao i Sue, wcieliła się Broooke Chia Tao. Chia Tao urodziła się w Laosie, a następnie przeprowadziła do Visalii w Kalifornii. Przed rozpoczęciem pracy nad filmem nie miała żadnej styczności z aktorstwem, a na castingu znalazła się, ponieważ przyprowadziła tam własne dzieci. „Po prostu znalazła się tam przypadkiem, poprosiliśmy ją więc, żeby wzięła udział w przesłuchaniu. I tak dostała tę rolę” – wspomina Cedric Lee. „Najbardziej niezwykłe jest to, że Brooke całkowicie przystosowała się do amerykańskiego stylu życia, ale jako filmowa matka jest kompletnie inną osobą”.

Dla Chia Tao film stanowił okazję do tego, aby opowiedzieć światu o swojej społeczności. „Film nie przedstawia całej prawdy o kulturze Hmongów, ale daje jej przedsmak” – mówi. „Mam nadzieję, że ludzie zaczną nas zauważać, dowiedzą się, kim jesteśmy i jak im pomogliśmy podczas wojny. Mój własny ojciec został wcielony do armii amerykańskiej, gdy miał zaledwie 14 lat”.

61-letnia Chee Tao, która zagrała babcię rodziny Hmongów, urodziła się w Laosie, a obecnie mieszka w Saint Paul. „Szukanie aktorki do tej roli było niezwykle interesujące, ponieważ babcia w filmie posługuje się wyłącznie językiem Hmongów” – mówi zajmujący się dodatkowym doborem obsady Geoffrey Miclat. „Bardzo ważna była tu osobowość bohaterki. Babcia to zabawna postać, a Chee miała w sobie coś, co czyniło ją idealną kandydatką do tej roli”.

Między Chee Tao a Eastwoodem wytworzyła się wyjątkowa więź. Kobieta spędziła dużo czasu na rozmowach z aktorem i reżyserem, podczas których jej wnuczka pełniła funkcję tłumaczki. Tragiczne doświadczenia z przeszłości sprawiły, że Chee włożyła w rolę całe serce. „Chee Tao stwierdziła, że nie miała trudności z zagraniem swojej roli, ponieważ grała siebie” – mówi Lorenz. „Przeżyła wszystkie przeciwności losu opisane w filmie i dzięki temu nie miała problemów z ich przedstawieniem. Przez większość scen po prostu improwizowała swoje kwestie, gdyż spora część dialogów w języku Hmongów nie była spisana. Chee mówiła odpowiednie rzeczy w odpowiednich momentach, dzięki czemu wniosła do filmu swoją własną historię”.

Pięciu aktorów Hmong pochodzących z różnych stanów i klanów zagrało chłopaków z gangu gnębiącego Tao i jego rodzinę. „Byli niezwykle autentyczni, a ich twarze idealnie nadawały się do tych ról” – mówi Miclat. „Jak tylko zobaczyliśmy Doua Moua w Nowym Jorku, a Sonny’ego Vue w Saint Paul, zorientowaliśmy się, że świetnie nadają się na Pająka i Smokie'ego. Doua Moua jako jeden z nielicznych Hmongów biorących udział w castingu miał wykształcenie aktorskie, wiedzieliśmy więc, że wpasujemy go w którąś z ról”.

Moua, który w wieku 18 lat przeprowadził się do Nowego Jorku, aby spróbować swoich sił w aktorstwie, dostał rolę kuzyna Tao i Sue, Fonga, zwanego przez wszystkich Pająkiem. Moua urodził się w Tajlandii, a dorastał w Minnesocie. Jako jeden z niewielu Hmongów mógł się pochwalić doświadczeniem aktorskim. „Gran Torino to dla mnie spełnienie marzeń” – mówi. „Każda chwila spędzona na planie była dla mnie bezcenna. Fantastycznie pracowało mi się z Clintem – on jest niezwykle wyluzowany”.

Sonny Vue, urodzony w Fresno i mieszkający w Saint Paul, zagrał przywódcę gangu – Smokie’ego. Dziewiętnastoletni Vue nigdy przedtem nie występował przed kamerą, ale tak pasował do roli, że dyrektorzy castingu od razu postanowili go zaangażować. „Rozmawiałem właśnie z kobietą przy biurku, gdy jak spod ziemi wyrosła przede mną Amelia [Rasche]” – wspomina. „Rzuciła tylko: «Chcesz wystąpić w castingu do tej roli?» Spróbowałem i udało się”.

Pozostałych członków gangu zagrali Lee Mong Vang z Toledo w stanie Ohio, Jerry Lee z Saint Paul oraz Elvis Tao, mieszkający w Milwaukee w stanie Wisconsin członek zespołu hiphopowego o nazwie RARE. Jedna z piosenek zespołu trafiła na ścieżkę dźwiękową Gran Torino.

Poza członkami społeczności Hmong, kluczową postacią w filmie był ojciec Janovich, głęboko wierzący ksiądz katolicki, próbujący dotrzeć do Walta i przekonać go, by wypełnił ostatnią wolę swojej zmarłej żony. Odtwarzający tę postać Christopher Carley wydawał się być ucieleśnieniem wszystkich cech, jakie Eastwood chciał widzieć w postaci księdza. „Christopher Carley już na pierwszy rzut oka wyglądał dla mnie jak ksiądz” – wyjaśnia Chenoweth. „Miał typowo irlandzkie rysy twarzy i rude włosy. Uznałam, że nadaje się na tę postać. Gdy pokazałam jego taśmę Clintowi, powiedział: «Wygląda jak młody Spencer Tracy ». Wtedy wiedziałam już, że wybierze go do tej roli. Clint chętnie pozwala się wykazać tym aktorom, którzy nie są dobrze znani w przemyśle filmowym”.

„To prawda, że lubię dawać ludziom szansę” – mówi Eastwood. „Cieszę się, gdy do branży wchodzą nowe osoby, które mogą pokazać, co potrafią. Równie ważne dla mnie jest jednak to, aby aktor pasował do filmu. Jeśli do danej roli nadaje się ktoś znany, angażuję go. Jeżeli trafiam na kogoś mniej znanego, kto także jest odpowiedni – to świetnie. Nie stosuję tu żadnych reguł. Każdy film ma przecież swoją własną strukturę i niepowtarzalny charakter”.

Eastwood wywarł na Carleyu podobne wrażenie jak na reszcie ekipy. „Jest on bardzo spokojny i skupiony. Na planie można wyczuć zaufanie między nim a aktorami” – wyjaśnia Carley. „Ma się wrażenie, że jest się w bezpiecznym miejscu. Przygotowany do roli aktor wie, że przy Clincie może dokonywać własnych wyborów, których nie będzie musiał wpasowywać w ciasne, z góry narzucone ramy”.

Obsadę filmu dopełnia John Carroll Lynch, grający Martina, fryzjera Walta. Razem z weteranem rzuca on prostodusznymi rasistowskimi docinkami i pomaga Tao „stać się mężczyzną”. Wraz z Lynchem poczet aktorów zamykają Brian Haley, grający Mitcha – starszego syna Walta, Geraldine Hughes w roli żony Mitcha – Karen, Brian Howe jako młodszy syn Walta, Steve, oraz William Hill grający Tima Kennedy’ego, kierownika budowy i wieloletniego przyjaciela Walta, który pomaga mu otworzyć przed Tao lepsze perspektywy na przyszłość.

Filmowy samochód to prawdziwy Ford Gran Torino wyprodukowany w Vernal w stanie Utah. „Mieliśmy szczęście, ponieważ od razu trafiliśmy na sprawne auto” – mówi Larry Sterling, koordynator ds. transportu. „Zachował się w bardzo dobrym stanie i dlatego spodobał się Clintowi. Dokonaliśmy w nim kilku drobnych modyfikacji, takich jak wymiana zderzaków. Poza tym jednak wystarczyło go trochę wypolerować, żeby był jak nowy, bo chodził bez zarzutu, a jego kolor i tapicerka były idealne”.

Filmowcy zakupili samochód i przywieźli go do Michigan na czas kręcenia filmu. To jednak nie koniec historii auta. „Po nakręceniu filmu zamierzaliśmy sprzedać samochód na miejscu, ale w trakcie zdjęć bardzo się do niego przywiązaliśmy” – wspomina Lorenz. „Spytałem Clinta o zdanie, a on stwierdził: «Zatrzymajmy na razie ten samochód. Świetnie się do tej pory spisywał, więc zobaczmy, co będzie dalej»”.

O filmie

Clint Eastwood jest zarówno reżyserem, jak i odtwórcą głównej roli w dramacie Gran Torino, w którym wraca na wielki ekran kilka lat po swojej ostatniej oscarowej produkcji, Za wszelką cenę. W Gran Torino Eastwood przedstawia historię Walta Kowalskiego, weterana wojny w Korei, który mimo upływu czasu twardo broni swoich przekonań. Jednak pod wpływem sąsiadów-imigrantów musi zrewidować swoje od dawna pielęgnowane uprzedzenia.

Emerytowany mechanik zabija czas majsterkowaniem, piciem piwa i comiesięcznymi wizytami u fryzjera. Zgorzkniały weteran wojny w Korei utrzymuje w stanie gotowości swoją lśniącą strzelbę typu M-1 i ufa tylko swojemu psu Daisy. Ludzie, których niegdyś nazywał sąsiadami, dawno już zmarli lub po prostu wyjechali. Ich miejsce zajęli imigranci z plemienia Hmong w południowo-wschodniej Azji, których Kowalski chronicznie nie znosi. Zirytowany prawie wszystkim, co go otacza – od cieknącego dachu, nieskoszonego trawnika czy otaczających go zewsząd twarzy obcokrajowców, poprzez gangi zakładane przez ludzi Hmong, latynoskich i afroamerykańskich nastolatków uważających się za panów dzielnicy i włóczących się bez celu, po własne dzieci, które dorosły i stały się dla niego zupełnie obcymi ludźmi – życie Walta to wegetacja. Wszystko zmienia się pewnej nocy, kiedy w jego życie niespodziewanie wkracza nieśmiały szesnastoletni Tao (Bee Vang). Namówiony przez kumpli z sąsiedztwa próbuje ukraść ukochany samochód Kowalskiego – Forda Gran Torino rocznik ’72.

Ku zaskoczeniu wszystkich Walt stawia czoła nie tylko niedoszłemu młodocianemu złodziejowi, ale także całemu gangowi. Wbrew samemu sobie staje się bohaterem całej dzielnicy. Swoim zachowaniem zyskuje szczególne uznanie w oczach matki Tao i jego starszej siostry, które nalegają, aby chłopak odpracował u Walta swój występek. Mimo początkowej niechęci do swoich nowych sąsiadów Walt przyjmuje pomoc ze strony Tao przy drobnych naprawach, nieświadom tego, że w ten sposób daje początek przyjaźni, która odmieni życie ich obu.

Dzięki uprzejmości ze strony Tao i jego rodziny Walt zaczyna powoli odkrywać prawdę zarówno o swoich nowych sąsiadach, jak i o sobie samym. Ci ludzie – uciekający od okrutnej przeszłości z głębokiej azjatyckiej prowincji – mają z Waltem więcej wspólnego, niż on sam miał kiedykolwiek z własną rodziną. Otwierają przed nim zakamarki jego własnej duszy, która od początku wojny była skrzętnie ukryta przed światem – zupełnie jak Gran Torino schowany w mroku garażu.

Warner Bros. Pictures, we współpracy z Village Roadshow Pictures, przedstawia Gran Torino, produkcję Double Nickel Entertainment i Malpaso Production. Film wyreżyserował Clint Eastwood na podstawie scenariusza Nicka Schenka, który powstał na bazie materiałów zebranych przez Nicka Schenka i Dave’a Johannsona. Producentami filmu są Eastwood, Robert Lorenz i Bill Gerber, zaś producentami wykonawczymi – Jenette Kahn, Adam Richman, Tim Moore oraz Bruce Berman. W rolach głównych występują: Clint Eastwood, Bee Vang, Ahney Her, Christopher Carley, John Carroll Lynch, Brian Haley, Geraldine Hughes, Brian Howe i William Hill.

Na czele zespołu twórczego za kulisami stoją wieloletni współpracownicy Eastwooda: operator zdjęć Tom Stern, scenograf James J. Murakami, montażyści Joel Cox i Gary D. Roach oraz projektantka kostiumów Deborah Hopper. Muzykę do filmu skomponowali Kyle Eastwood oraz Michael Stevens, a jej aranżację wykonał Lennie Niehaus. Dystrybucją Gran Torino zajmie się Warner Bros. Pictures, Warner Bros Entertainment Company, a na wybranych obszarach – Village Roadshow Pictures.

O obsadzie

CLINT EASTWOOD (Walt Kowalski) – zobacz biografię aktora w sekcji "Twórcy filmu."

BEE VANG (Tao Lor) – zadebiutował w filmie Gran Torino rolą nieśmiałego nastolatka, sąsiada zgorzkniałego weterana wojennego (Clint Eastwood), który z czasem staje się jego przyjacielem.

Urodzony we Fresno w Kalifornii, a wychowywany w okolicach Minneapolis 17-latek, uczęszczał na zajęcia na Uniwersytecie Minnesota z nadzieją, że dostanie się na kurs przygotowujący do studiów medycznych, aż do momentu przesłuchań do filmu Gran Torino. Jego wcześniejsze doświadczenie aktorskie ograniczało się do udziału w kółku teatralnym. Mimo to pokonał setki innych młodych mężczyzn biorących udział w otwartym castingu i zdobył rolę Tao. Trema Vanga była jak najbardziej zrozumiała – miał w końcu wystąpić u boku ikony kina, samego Clinta Eastwooda, którego podziwiał od lat.

Vang jest również utalentowanym muzykiem: gra na pianinie, oboju, wiolonczeli oraz flecie. Aby móc dalej rozwijać swoją karierę aktorską, Vang postanowił odłożyć na później plany związane z medycyną.

AHNEY HER (Sue Lor) – zadebiutowała w filmie Gran Torino rolą pewnej siebie młodej kobiety, starającej się zjednać sobie gburowatego sąsiada, Walta Kowalskiego, w którego postać wcielił się Clint Eastwood.

Her, urodzona w Lansing w stanie Michigan, miała zaledwie 16 lat, gdy obsadzono ją w roli Sue. Mimo że nigdy wcześniej nie zajmowała się aktorstwem profesjonalnie, Ahney uwielbia scenę, dlatego też przez trzy lata uczęszczała na lekcje aktorstwa w lokalnej szkole teatralnej. Her jest pilną uczennicą szkoły średniej, w college’u planuje studiować jednocześnie dwa kierunki: fotografię i architekturę wnętrz.

CHRISTOPHER CARLEY (ojciec Janovich) – wystąpił wcześniej w roli drugoplanowej w filmie Roberta Redforda Ukryta strategia. Pojawił się również w kilku produkcjach kina niezależnego – Powrót do Garden State Zacha Braffa. W filmie Eastwooda wciela się w postać ojca Janovicha, księdza starającego się pomóc Waltowi Kowalskiemu (Clint Eastwood) w jego konfrontacji z przeszłością. Jest to pierwsza główna rola Carleya w filmie fabularnym. U boku Leslie Bibb i Adama Goldberga zagrał także w niezależnej Miss Nobody. Carley wystąpił też gościnnie na małym ekranie w takich serialach jak: Rodzina Soprano, Law & Order: Special Victims Unit, Wzór czy Dr House.

Carley, rodowity nowojorczyk, syn detektywa służącego w nowojorskiej policji, otrzymał solidne wykształcenie na Uniwersytecie w Nowym Jorku, po czym postanowił doskonalić swoje umiejętności pod okiem Davida Memeta w prestiżowej Atlantic Theatre Company.

Od początku swojej kariery scenicznej Carley brał udział w wielu produkcjach zarówno w lokalnych teatrach, jak i w przedstawieniach off-Broadway. Na samym Broadwayu zadebiutował w przedstawieniu Martina McDonagh’a, Królowa piękności z Leenane, uhonorowanym Nagrodą Tony.

O produkcji: "już ich nie robią jak kiedyś"

Clint Eastwood, aktor i reżyser, którego dorobek obejmuje jedne z najbardziej kultowych filmów wszech czasów, stanął przed kamerą po raz pierwszy od roli w filmie "Za wszelką cenę", która w roku 2004 przyniosła mu Oscara. "Nie zamierzałem już zbytnio zajmować się aktorstwem" – mówi Eastwood. "Ta rola była jednak odpowiednia dla kogoś w moim wieku i wydawała się stworzona specjalnie dla mnie (choć wcale nie była). Podobał mi się też scenariusz, jego zwroty akcji i zabawne momenty".

Wytwórnia Clinta Eastwooda, Malpaso, otrzymała scenariusz Gran Torino od debiutującego scenarzysty. Nick Schenk napisał go na podstawie historii wymyślonej wspólnie z Dave’em Johannsonem. "To opowieść, w której wykorzystali swoje własne przeżycia z pobytu w Minnesocie i losy znanych sobie osób" – komentuje Robert Lorenz, doświadczony producent i zaufany partner Eastwooda. "Scenariusz przekazał nam Bill Gerber, który z kolei otrzymał go od Jenette Kahn. Początek przeczytałem dosyć szybko. Pierwotnie nie myślałem o tym jako o filmie, w którym mógłby zagrać Clint, ale mniej więcej w połowie zacząłem się do tego pomysłu przekonywać. To był bardzo dobry scenariusz, przeczytałem go więc jeszcze raz i wtedy naprawdę mi się spodobał. Z doświadczenia wiem, że nie należy niczego przesadnie wychwalać przed Clintem, dałem mu więc scenariusz, mówiąc: «Nie wiem, czy będziesz chciał to nakręcić, czy w tym zagrać, ale na pewno będzie to przyjemna lektura». Clint później zadzwonił do mnie i powiedział: «Podoba mi się ten scenariusz». Od tego się zaczęło".

Według Schenka postać Walta Kowalskiego nie powstała z myślą o konkretnym aktorze.

Jak zauważa scenarzysta, "Walt przypomina nieco nauczyciela techniki albo ojca, który patrzy, jak składamy rower, i widzi, że nam to nie wychodzi. Myślę, że każdy z nas zna kogoś takiego". Pochodzący z Minnesoty Schenk czerpał inspirację z czasów, gdy pracował w fabryce wspólnie z mieszkającymi w tym stanie rodzinami Hmongów – mało znanego plemienia z Laosu i innych regionów Azji, które podczas wojny w Wietnamie walczyło po stronie Stanów Zjednoczonych. "Ich kultura jest tu praktycznie niezauważana" – twierdzi Schenk.

Walt, sypiący jak z rękawa obraźliwymi uwagami pod adresem innych nacji, wydaje się niereformowalnym rasistą. Ale w miarę jak między nim a mieszkającymi w okolicy Hmongami tworzą się więzi, wrogość ta stopniowo zanika. "Koreańskie doświadczenia Walta do tej pory nie dają mu spokoju. W swoich sąsiadach widzi twarze tamtych ludzi" – komentuje Schenk. "Dla niego wszyscy Azjaci wyglądają jednakowo. Jednak gdy natyka się na kolejną kulturę bez twarzy i zaczyna ją coraz lepiej poznawać, nachodzą go refleksje nad tym, co w Korei stało się z nim samym".

Jak zauważa producent, Bill Gerber, w Gran Torino znajdują oddźwięk problemy poruszane w całej twórczości Eastwooda. "Clint zawsze podchodził otwarcie do tak złożonych kwestii jak rasa, religia czy uprzedzenia. Nie zawsze przedstawiał je w poprawnej politycznie formie, ale za to zawsze był autentyczny" – mówi. "Znając Clinta, wiemy, że w Walcie jest coś więcej, niż widać na pierwszy rzut oka. Na początku jest on dosyć mroczną postacią, ale dzięki relacjom z Hmongami zaczynamy dostrzegać, co skrywa pod tą skorupą". "Patrząc na to z perspektywy czasu, nie wyobrażam sobie, żeby postać tę zagrał ktoś inny niż Clint" – dodaje Dave Johannson. "Jako filmowiec Clint używa oszczędnych środków i nie ma oporów przed przedstawianiem nawet najbardziej niewygodnych tematów. Jako aktor wykazał się olbrzymią odwagą, wcielając się w postać Walta, który – delikatnie mówiąc – nie jest na początku najprzyjemniejszą osobą. Od 60 lat twardo trzyma się swoich zasad, a zmiana czegoś, co siedzi w człowieku przez tyle czasu, jest niezmiernie trudna, zwłaszcza w późniejszym okresie jego życia. Walt jest bardzo odważny, jeśli chodzi o zewnętrzne zagrożenia, ale ta historia sprawia, że musi wykazać się też odwagą emocjonalną".

Akcja filmu rozgrywa się po śmierci żony Walta, Dorothy. Jest to końcowy etap jego życia, na którym pod wieloma względami odcisnęły swoje piętno dramatyczne przeżycia w Korei i 50 lat pracy w fabryce Forda. Wojna jednak dawno się skończyła, fabrykę zamknięto, Dorothy odeszła, a dorosłe już dzieci Walta właściwie nie mają dla niego czasu. "Walt ciężko pracował, a jego synom całkiem nieźle się powodzi" – mówi Eastwood. "Stracił żonę i żyje z dala od własnych dzieci. Odeszły od niego, ponieważ trochę im zawadzał – na ich usprawiedliwienie trzeba dodać, że ich ojciec ma doprawdy trudny charakter. To zrzęda i dziwak, który nie pochwala tego, że jego wnuki noszą kolczyki w różnych miejscach na ciele i robią inne dziwne rzeczy".

"Walt jest trudnym ojcem" – mówi Brian Haley, odtwórca roli Mitcha Kowalskiego. "Mitch jest jego przeciwieństwem. Walt był ciężko pracującym robotnikiem, a jego syn jest zwykłym yuppie z przedmieścia, którego życiu brakuje głębi. Łączące ich więzi są bardzo złożone – Walt nie potrafi rozmawiać z synem, a Mitch nie wie, jak pokonać mur dzielący go od ojca".

Dodatkowym czynnikiem zakłócającym samotność Walta jest obecność ojca Janovicha, księdza usiłującego wypełnić ostatnie życzenie żony Walta, czyli wysłuchać spowiedzi weterana. "Moja rola polega na tym, że staję w drzwiach, a Clint zamyka mi je przed nosem" – żartuje grający księdza Christopher Carley. "Ojciec Janovich próbuje dotrzeć do Walta, ale nie wie, jak to zrobić. Nie potrafi go nawet przekonać, aby z nim porozmawiał. Przedstawiciel stanu duchownego nie robi na Walcie żadnego wrażenia. Dla niego ksiądz jest tylko "27-letnim przemądrzałym prawiczkiem". Dosyć wyraźnie daje mu do zrozumienia, że standardowe podejście do ludzi w jego przypadku się nie sprawdzi".

"Uprzedzenia Walta w stosunku do księdza wynikają najprawdopodobniej z wielu powodów, ale głównie z jego młodego wyglądu" – mówi Eastwood. "Duchowny stara się namówić Walta na spowiedź, ale ten ma go za żółtodzioba, który dopiero co ukończył seminarium i całą wiedzę czerpie z poradników. Jest to więc dość jednostronna relacja. «Padre», jak nazywa go Walt, jest nieustępliwym młodzieńcem, ale weteran i tak robi wszystko po swojemu".

Jedną z nielicznych przyjemności, jakie pozostały Waltowi, jest polerowanie na błysk Forda Gran Torino z 1972 roku, pieczołowicie przechowywanego przez lata pod jedwabną płachtą. Mężczyzna osobiście zamontował w nim oś sterującą – jeszcze wtedy, gdy pracował w fabryce Forda. "Ten samochód to jego chluba" – mówi Eastwood. "W pewnym sensie Walt jest swoim Gran Torino. Nie jeździ nim, trzyma go w garażu i tylko od czasu do czasu go wyprowadza i pucuje. Kufel piwa i podziwianie auta to najwspanialsze chwile Walta, którymi cieszy się na tym późnym etapie życia".

Świeżo odmalowany dom Kowalskiego, z równo przyciętym żywopłotem i dumnie wywieszoną amerykańską flagą, zdecydowanie wyróżnia się wśród zaniedbanych dwupiętrowych domków na jego ulicy. Mężczyzna nie jest zadowolony ze zmian, jakie zachodzą w jego otoczeniu. "Walta bardzo niepokoi to, dokąd zmierza jego świat" – mówi Eastwood. "Dorastał w dzielnicy Michigan zamieszkałej przez podobnych mu robotników zatrudnionych w przemyśle samochodowym. Wielu z nich, tak jak on, było pewnie częścią amerykańskiej Polonii. Z tego powodu przemiany w okolicy zdecydowanie mu się nie podobają".

Sąsiednie budynki chylą się ku upadkowi, ale Walt, jako człowiek przyzwyczajony do pracy fizycznej, sumiennie dba o swój dom. "Jako jedyny z całej społeczności opiera się zmianom" – mówi Lorenz. "Pod wieloma względami tkwi w przeszłości. Jak się dowiadujemy, jest w niej coś, co nie pozwoliło mu się rozwinąć emocjonalnie i duchowo. Ten dylemat znajduje odzwierciedlenie w każdym aspekcie jego życia".

Sąsiad Walta, 16-letni Tao, jest równie wyobcowany. Mieszka razem z matką, babcią i starszą siostrą. "Jest jedynym facetem w całym domu, więc brakuje mu męskiego wzorca" – wyjaśnia Bee Vang, aktor debiutujący w roli Tao. "Czuje się niezręcznie i brakuje mu pewności siebie, ponieważ otaczają go same kobiety o silnych osobowościach. W Walcie odnajduje wzór do naśladowania, którego tak mu brakuje".

Tao jest nieśmiały. Ukończył szkołę, ale nie ma pracy. W wyniku nacisków otoczenia dołącza do gangu, któremu przewodzą nastolatek o imieniu Smokie oraz kuzyn Tao, znany jako Pająk. "Wszyscy dokuczają Tao" – mówi Sonny Vue, grający Smokie’ego. A ponieważ on nie potrafi się sam obronić, gang wstawia się za nim. Wszystko wymyka się jednak spod kontroli, gdy chłopcy czują się zagrożeni przez Walta. Myślą, że muszą stać się twardsi i że dzięki temu będą bardziej męscy".

Smokie i Pająk należą do pierwszego pokolenia amerykańskich Hmongów. Nie mogą więc liczyć na to, że przedstawiciele starszego pokolenia wskażą im drogę, tak jak bywało to dawniej, ponieważ dorosłym jest jeszcze trudniej przystosować się do nowego otoczenia niż im samym. "Próbujemy żyć w dwóch różnych kulturach" – mówi Doua Moua, występujący w roli Pająka. "Rodzi się więc bunt, a wielu nastoletnich chłopców łączy się w grupy, aby łatwiej im było odnaleźć się w otaczającym ich świecie. Większość dziewcząt jest bardziej przywiązana do domu i rodziny, w której mogą liczyć na wsparcie matek. Nie mają wobec tego tak silnej potrzeby buntu przeciwko swojej kulturze i rodzicom".

W ramach inicjacji Smokie i Pająk każą Tao ukraść cenne Gran Torino Walta. "Tao próbuje udowodnić, że potrafi być mężczyzną. Stara się też znaleźć swoje miejsce w życiu" – mówi Vang. "Kradzież się jednak nie udaje, gdyż Walt przyłapuje Tao na gorącym uczynku. Przestraszony nastolatek ucieka, choć Walt nie widzi jego twarzy. "Próba kończy się klęską – dodaje Vang. "Przerażony Tao w rezultacie przeżywa jeszcze większe upokorzenie".

Wkrótce potem po Tao przychodzi gang. Wywiązuje się bójka, która przenosi się na trawnik przed domem Walta. Weteran, dzierżąc karabin pozostały z czasów wojny w Korei, ostrzega wszystkich uczestników bijatyki: "Trzymajcie się z dala od mojego trawnika". "Przechodzi z powrotem na wojenny tryb myślenia" – stwierdza Eastwood. "To moment, w którym zauważa problemy społeczności Hmong, zwłaszcza związane z dzieciakami wstępującymi do gangów".

Mimowolny heroizm Walta czyni z niego lokalnego bohatera. Mieszkający w sąsiedztwie Hmongowie wkrótce zasypują go niechcianymi podarunkami w postaci jedzenia i kwiatów. "Walt nie chce mieć z tymi ludźmi nic wspólnego" – mówi Eastwood. "Zmienia jednak nastawienie, gdy zauważa, że są inteligentni i odnoszą się do innych z szacunkiem. Myślę, że ich za to podziwia. Najlepiej podsumowuje to jedna z kwestii, którą wypowiada w filmie: «Mam z tymi ludźmi więcej wspólnego niż z własnymi rozpaskudzonymi dziećmi». To ciekawe, a momentami zabawne, jak jego początkowe uprzedzenia stopniowo zanikają dzięki relacjom z Hmongami".

Jedyną osobą, której udaje się przebić przez skorupę Walta, jest Sue – rezolutna starsza siostra Tao, która najbardziej z całej rodziny wrosła w anglosaską kulturę Ameryki. "Walt nieustannie znieważa innych" – opowiada Ahney Her, grająca Sue. "Nie obchodzi go czyjaś narodowość – mówi to, co myśli". Według Her Sue to "bardzo dzielna osoba. Jest zawsze uprzejma wobec Walta, chociaż przy tym dokucza mu, nazywając go «Wally». Jednak ostatecznie to ona przyczynia się do zbudowania więzi między nim a Tao. Myślę, że Sue zależy na tym, by jej młodszy brat zaprzyjaźnił się z Waltem, aby nie skończył jako członek gangu i nie zmarnował sobie życia. Dziewczyna wie, że Walt może pełnić wobec Tao rolę przybranego ojca i jeśli chłopak będzie się go słuchał, zyska szanse na lepszą przyszłość i łatwiejsze dorastanie".

Walt i Sue łatwo nawiązują ze sobą przyjazny kontakt. "Sue troszczy się o niego i wydaje się przy tym szczera, w przeciwieństwie do niektórych członków jego rodziny, którzy tylko udają troskę, a w rzeczywistości zachowują się tak, bo muszą" – mówi Lorenz. "Ta szczerość Sue podoba się Waltowi i sprawia, że chce lepiej poznać siostrę Tao". Sue udaje się w końcu zwabić Walta na rodzinną uroczystość. W domu Sue odbywa się spotkanie z szamanem z plemienia Hmong, w trakcie którego uprzedzenia, które kierowały życiem Walta, zostają po raz pierwszy wyciągnięte na światło dzienne. "Podczas rozmowy z szamanem wyraźnie widać, że Hmongowie gotowi są poruszać tematy, których w rodzinie Walta nie omawiano" – zauważa Lorenz. "Zwracają oni jego uwagę na pewne sprawy i zadają mu pytania, które zmuszają go do refleksji nad sobą. Rzucają wyzwanie, przed jakim mężczyzna jeszcze nigdy nie stanął. Właśnie to leży u źródła rasizmu – brak umiejętności spojrzenia na siebie samego. Walt przenosi swoje problemy na otaczający go świat, dopatrując się ich źródła w czynach innych osób, zamiast zastanowić się nad samym sobą i tym, jak może się zmienić. Rodzina Hmong odmienia jego sposób myślenia".

W ramach zadośćuczynienia za próbę kradzieży samochodu Walta siostra i matka Tao namawiają chłopaka, by przez kilka tygodni pracował jako pomocnik weterana. "Kobiety chcą, żeby Tao naprawił wyrządzone przez siebie szkody" – mówi Eastwood. "To dla nich sprawa honoru".

Walt reaguje na tę propozycję całą litanią rasistowskich wyzwisk pod adresem nastolatka. Umyślnie przekręca przy tym jego imię na "Toad" ("Ropucha"). Mimo to Tao sumiennie angażuje się w misję Walta mającą na celu zreperowanie okolicznych podupadłych domów, a mężczyzna z czasem zauważa, że chłopak zasługuje na coś więcej niż tylko pogardę z jego strony. "Ich znajomość zaczyna się rozwijać" – mówi Vang. "Walt zaczyna doceniać Tao, który, rzecz jasna, dojrzewa i przestaje być tym wyrostkiem, którym był przy ich pierwszym spotkaniu. Dorastający Tao, z dłońmi pokrytymi odciskami, jest dumny z tego, że udało mu się coś osiągnąć, że komuś się przydał".

Według Vanga Tao pracuje dla Walta, "żeby stać się mężczyzną. Walt ma go nauczyć nie tylko pracy, ale również tego, jak się bronić i jak poznać swoją wartość bez konieczności wstąpienia do gangu. Weteran pomaga Tao wyrobić własny charakter".

Walt obiera sobie za cel zmotywowanie chłopaka, by ten znalazł pracę, nie pakował się w kłopoty i miał szansę na lepszą przyszłość. Ich niezwykła relacja zmienia też samego Walta. "Tao brakuje ojca, który by go wspierał i wskazywał mu drogę. Natomiast Walt nigdy nie doświadczył prawdziwej więzi z własnymi synami, nie miał więc okazji poznać smaku ojcostwa" – mówi Lorenz. "To fortunny zbieg okoliczności dla nich obu. Walt zdaje sobie sprawę z tego, że rozpoczął się ostatni rozdział jego życia, poszukuje więc kogoś lub czegoś, co nada temu życiu sens i określi jego wartość".

Przez cały ten czas Smokie wraz z resztą gangu coraz bardziej nęka groźbami Tao i jego rodzinę. Sytuacja ta sprawia, że stary weteran bierze na swoje barki całkiem nowe i niespodziewane zadanie. "Tego typu postaci nie można grać na pół gwizdka – film stałby się wtedy kolejną hollywoodzką opowiastką" – mówi Eastwood. "W taką rolę trzeba się w pełni zaangażować".

O twórcach filmu

CLINT EASTWOOD (reżyser/producent) – niedawno wyreżyserował i wyprodukował dramat Oszukana z Angeliną Jolie w roli głównej – historię głośnego porwania, które w roku 1928 wstrząsnęło policją w Los Angeles. Film ten był nominowany do Złotej Palmy i otrzymał Nagrodę Specjalną podczas pokazu premierowego na Festiwalu Filmowym w Cannes w 2008 roku. Kolejną planowaną przez Eastwooda produkcją jest dramat historyczny opowiadający o RPA po upadku apartheidu, z Morganem Freemanem w roli Nelsona Mandeli i Mattem Damonem.

W 2007 roku Eastwood otrzymał dwie nominacje do Oscara w kategoriach "Najlepszy reżyser"i "Najlepszy film za dramat Listy z Iwo Jimy, ukazujący jedną z bitew II wojny światowej, widzianej z perspektywy Japończyków. Film zdobył również Złoty Glob i nagrodę Critic’s Choice dla najlepszego filmu zagranicznego. Obraz ten otrzymał także wyróżnienia dla najlepszego filmu od wielu stowarzyszeń krytyków filmowych, takich jak Los Angeles Film Critics czy National Board of Review. Listom z Iwo Jimy towarzyszy Sztandar chwały, opowiadający historię grupy Amerykanów, którzy na znak zwycięstwa wbili amerykańską flagę na wzgórzach Iwo Jimy. Wydarzenie to zostało uwiecznione na słynnej dziś fotografii.

W 2005 roku Eastwood zdobył Nagrodę Akademii dla najlepszego filmu i najlepszego reżysera – drugą z kolei w obydwu kategoriach – za obraz Za wszelką cenę. Za kreację, którą stworzył w tym filmie, zdobył również nominację w kategorii "Najlepszy aktor pierwszoplanowy". Co więcej, Hilary Swank i Morgan Freeman zostali uhonorowani Oscarami dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej i najlepszego aktora drugoplanowego. Film ten otrzymał również nominacje w kategoriach "Najlepszy scenariusz oryginalny" oraz "Najlepszy montaż".

Dobrze przyjęty przez krytykę dramat Eastwooda, Rzeka tajemnic, którego premiera odbyła się w 2003 roku podczas Festiwalu Filmowego w Cannes, przyniósł mu nominację do Złotej Palmy oraz statuetkę Złotej Karocy. Później film zdobył łącznie 6 nominacji do Nagrody Akademii, z czego dwie przypadły Eastwoodowi za najlepszy film i najlepszą reżyserię. Sean Penn i Tim Robins zdobyli Oscary dla najlepszego aktora pierwszo- i drugoplanowego. Film ten uzyskał również nominacje w kategoriach "Najlepsza aktorka drugoplanowa" i "Najlepszy scenariusz".

W roku 1993 mroczny, rewizjonistyczny western Eastwooda, Bez przebaczenia, otrzymał 9 nominacji do Oscara z czego 2 dla samego Eastwooda, który zdobył statuetkę za najlepszy film i najlepszą reżyserię oraz otrzymał nominację w kategorii "Najlepszy aktor pierwszoplanowy". Obraz ten okazał się nie tylko bezapelacyjnym zwycięzcą w kategoriach "Najlepszy aktor drugoplanowy" (Gene Hackman) oraz "Najlepszy montaż", ale otrzymał również nominacje za najlepszy scenariusz oryginalny, najlepsze zdjęcia, najlepszą scenografię, najlepszy montaż oraz najlepszy dźwięk. Eastwood został także uhonorowany Nagrodą im. Irvinga Thalberga w 1995 roku.

W 1971 roku Eastwood po raz pierwszy otrzymał Złoty Glob oraz Nagrodę Henrietty (World Film Favorite), a w roku 1988 otrzymał nagrodę im. Cecila B. De Mille’a za całokształt twórczości. Kolejny rok przyniósł mu jego pierwszą nagrodę Złotego Globu dla najlepszego reżysera za film Bird. W 1993 roku otrzymał drugą statuetkę w tej samej kategorii za obraz Bez przebaczenia.

W roku 2004, dzięki nominacji za reżyserię filmu Rzeka tajemnic, odebrał trzeci Złoty Glob w kategorii "Najlepszy reżyser". W 2005 roku Eastwood otrzymał swoją piątą statuetkę za obraz Za wszelką cenę, jak również nominację dla najlepszej ścieżki dźwiękowej – własnego autorstwa – do tego właśnie filmu.

Filmy Eastwooda zostały docenione zarówno na festiwalach filmowych, takich jak Festiwal Filmowy w Cannes, gdzie w 1994 roku został mianowany przewodniczącym jury, jak i przez międzynarodowe grono krytyków. Eastwood zdobył nominacje do Złotej Palmy za filmy Biały myśliwy, czarne serce w 1990 roku, Bird który zdobył również statuetki dla najlepszego aktora i najlepszej ścieżki dźwiękowej w 1998 roku oraz Niesamowity jeździec w 1985 roku.

Poza nagrodami im. Thalberga i De Mille’a wśród innych nagród za całokształt pracy, które otrzymał Eastwood, są także wyróżnienia przyznane przez Zrzeszenie Reżyserów Amerykańskich – Directors Guild of America, Zrzeszenie Producentów Amerykańskich – Producers Guild of America, Zrzeszenie Aktorów Kinowych – Screen Actors Guild, Amerykański Instytut Filmowy – American Film Institute, a także stowarzyszenie filmowe Film Society of Lincoln Center, Francuskie Zrzeszenie Filmowców, National Board of Review, Instytut im. Henry'ego Manciniego (nagroda Hank za wybitne osiągnięcia w muzyce amerykańskiej), Festiwal Filmowy w Hamburgu (nagroda im. Douglasa Sirka) oraz Festiwal Filmowy w Wenecji (Złoty Lew). Eastwood otrzymał również wyróżnienie Kennedy Center Honor, nagrody amerykańskiego zrzeszenia American Cinema Editors and the Publicists’ Guild i doktorat honoris causa na Wesleyan University. Jest pięciokrotnym zdobywcą nagrody People’s Choice dla ulubionego aktora filmowego. W 1991 roku Eastwood otrzymał tytuł Człowieka Roku od stowarzyszenia teatralnego Hasty Pudding Theatrical Society z Harvardu, a w 1992 roku zdobył nagrodę gubernatora stanu Kalifornia za osiągnięcia artystyczne.

ROBERT LORENZ (producent) – współpracuje z Clintem Eastwoodem, zdobywcą Oscara od roku 1994. Obecnie nadzoruje on wszystkie etapy projektów filmowych powstających w firmie Eastwooda, Malpaso Productions, do których zaliczają się: development, produkcja, post-produkcja, marketing oraz dystrybucja.

W 2007 roku Lorenz zdobył nominację do Nagrody Akademii za swój wkład w powstanie docenionego przez wszystkich dramatu wojennego Eastwooda, Listy z Iwo Jimy, przy produkcji którego współpracował ze Stevenem Spielbergiem oraz samym reżyserem filmu. Listy z Iwo Jimy – obraz, któremu towarzyszył Sztandar chwały i który prawie w całości został nakręcony w Japonii – otrzymał Nagrodę Los Angeles Film Critics oraz Nagrodę National Board of Review dla "Najlepszego filmu", jak również został uhonorowany Złotym Globem i Nagrodą Critics Choice jako "Najlepszy film nieanglojęzyczny". Lorenz był już wcześniej nominowany do Oscara jako producent Rzeki tajemnic w reżyserii Clinta Eastwooda. Co więcej, był on także producentem wykonawczym nagrodzonego Oscarem za "Najlepszy film obrazu Za wszelką cenę oraz thrillera Krwawa profesja.

W ostatnim czasie Lorenz, wspólnie z Ronem Howardem i Brianem Grawerem, wyprodukował dramat Eastwooda, Oszukana. Rolę Christine Collins, bohaterki głośnego porwania z 1928 r., która, walcząc o odnalezienie syna, stawiła czoła całej policji Los Angeles, powierzono Angelinie Jolie. Obecnie Lorenz i Eastwood pracują nad dramatem historycznym opowiadającym o RPA po upadku apartheidu, z Morganem Freemanem w roli Nelsona Mandeli i Mattem Damonem.

Lorenz dorastał na przedmieściach Chicago; w 1989 przeprowadził się do Los Angeles, gdzie zaczęła się jego przygoda z filmem. Swoją współpracę z Eastwoodem rozpoczął w roku 1994 jako asystent reżysera przy filmie Co się wydarzyło w Madison County. Ich dalsza kooperacja zaowocowała takimi produkcjami, jak: Kosmiczni kowboje, Prawdziwa zbrodnia, Północ w ogrodzie dobra i zła oraz Władza absolutna.

BILL GERBER (producent) – wyprodukował wiele filmów pod znakiem Gerber Pictures. Jest on współtwórcą takich kultowych obrazów jak: Bandyci, z Colinem Farrellem w roli głównej; komedii o losach niezdyscyplinowanego koszykarza, Juwanna Mann; Czego pragnie dziewczyna z Amandą Bynes i Colinem Firthem; Teściowie z Michaelem Douglasem i Albertem Brooksem; komedii o miłośnikach deskorolki, Grind; kinowej wersji przeboju Diukowie Hazardu, w której w główne role wcielili się Johnny Knoxville, Seann William Scott i Jessica Simpson, oraz komedii autorstwa grupy Broken Lizard, Święto piwa.

Gerber był także producentem wykonawczym takich filmów, jak: Dorwać Cartera, Królowa potępionych oraz Bardzo długie zaręczyny. Został również nominowany do Nagrody Emmy za film biograficzny James Dean w kategorii "Najlepszy film telewizyjny", którego był producentem wykonawczym. Film ten zdobył aż 11 nominacji do Nagrody Emmy, w tym jedną dla Jamesa Franco, który za rolę tytułową w tym filmie otrzymał statuetkę Złotego Globu.

Swoją karierę w przemyśle rozrywkowym Gerber rozpoczął od pracy w branży muzycznej jako organizator koncertów w Los Angeles. W roku 1979 dołączył do zespołu Elliota Robertsa – Lookout Management. To właśnie tam Gerber nadzorował karierę takich gwiazd, jak Devo, The Cars, Heaven 17 czy ABC. Początkiem jego kariery był jednak rok 1984, kiedy to rozpoczął współpracę z Warner Bros. i Paramount, natomiast w roku 1985 postanowił założyć firmę produkcyjno-menedżerską o nazwie Gerber/Rodkin, reprezentującą interesy takich gwiazd jak Judd Nelson, Robert Downey Jr., Billy Zane, Sahar Jessica Parker czy Dan Hartman.

W roku 1986 Gerber porzucił pracę w Gerber/Rodkin na rzecz Warner Bros., gdzie został mianowany wiceprezesem ds. produkcji kinowej. Przełomem w jego dwunastoletniej karierze w tej wytwórni był rok 1996, w którym został prezesem ds. światowej produkcji kinowej. W trakcie swojej pracy dla Warner Bros. Gerber sprawował nadzór nad produkcją takich filmów, jak: Tajemnice Los Angeles, Bez przebaczenia, Twister, Selena, Druga prawda, Mała księżniczka, Chłopcy z ferajny, Gorączka, W sieci, Dwaj zgryźliwi tetrycy, Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy, Masz wiadomość czy Depresja gangstera. Miał on także swój wkład w powstanie kilku innych projektów, w tym Gniewu oceanu i Kosmicznych kowbojów. W 1998 roku Gerber podjął odważną decyzję i otworzył swoją własną firmę produkcyjną, Gerber Pictures, która zawarła umowę z Warner Bros. Pictures o prawie pierwokupu produkcji.

NICK SCHENK (scenarzysta) – pochodzi z Minnesoty, gdzie ukończył Minneapolis College of Art and Design. To właśnie tam Schenk rozpoczął swoją przygodę z pisaniem oraz wspólnie w przyjaciółmi organizował występy w lokalnym programie telewizyjnym.

W późniejszych latach Schenk, wraz z przyjacielem z grupy, Richardem Kronfeldem, pracował nad scenariuszami i produkcją zarówno w telewizji lokalnej, jak i kablowej, czego efektem był goszczący niezbyt długo na ekranach serial komediowy stacji PBS, Ozone Radio, oraz teleturniej Let’s Bowl, produkowany przez Comedy Central. Osobą, która namówiła go do tego, aby zajął się wyłącznie pisaniem scenariuszy, był jego agent. Gran Torino jest debiutem Schenka w roli scenarzysty.

DAVE JOHANNSON (scenariusz) – pochodzi z Minnesoty. Tam właśnie poznał Nicka Schenka, z którym stworzył scenariusz do Gran Torino – filmu będącego jego debiutem. Obecnie, Johannson, Absolwent Uniwersytetu Minnesota, mieszka wraz z żoną, Diane, w St. Paul. JENETTE KAHN (producent wykonawczy) – współwłaścicielka Double Nickel Entertainment, firmy produkcyjnej, którą założyła w 1993 roku wraz ze swoim partnerem, Adamem Richmanem. Pierwszym filmem, który powstał przy ich udziale, był thriller Drapieżnik z Richardem Gere i Claire Danes w rolach głównych. Double Nickel Entertainment może się również poszczycić dużą liczbą projektów będących w fazie przygotowań.

Kahn stworzyła Double Nickel po 27 latach sprawowania władzy w DC Comics.

W wieku 28 lat została wydawcą DC Comics, wydawnictwa należącego do koncernów Warner Bros.i Time Warner, dysponującego prawami do około 5000 postaci komiksowych, w tym Supermana, Batmana czy Wonder Woman. Pięć lat później Kahn została prezesem oraz redaktor naczelną DC, a po śmierci założyciela magazynu mianowano ją także prezesem i redaktor naczelną magazynu MAD. Wtedy Kahn była zarówno pierwszą kobietą, jak i najmłodszą osobą piastującą tak wysokie stanowisko.

Kahn, uznawana za legendę przemysłu komiksowego oraz jedną z najbardziej utalentowanych i szanowanych kobiet w przemyśle rozrywkowym, znana jest dzięki przekształceniu komiksów dla dzieci w stylowy i wyrafinowany rodzaj sztuki skierowany do dorosłych odbiorców. To właśnie pod jej kierownictwem DC zrewolucjonizowało przemysł komiksowy, wypuszczając na rynek takie komiksy i powieści graficzne jak: Ronin, Powrót mrocznego rycerza, Hellblazer, Strażnicy, Droga do zatracenia, A History of Violence, Books of Magic, V jak Vendetta, Sandman czy 100 naboi, z których większość doczekała się ekranizacji filmowych. To dzięki uporowi Jenette Kahn twórcy po raz pierwszy doczekali się większych praw.

Kahn sprawowała pieczę nad otwarciem Vertigo – popularnego wydawnictwa, świętującego obecnie 15-lecie istnienia, oraz Milestone Comics – etnicznie zróżnicowanej, sponsorowanej przez mniejszości narodowe serii komiksów, wydawanych przez DC przez wiele lat (będących pierwowzorem emitowanej przez stację The WB kreskówki Static Shock). Kahn przyczyniła się również do dość radykalnych zmian w losach głównych postaci DC, za które uznać można śmierć i odrodzenie się Supermana – bohatera najlepiej sprzedającego się komiksu w 70-letniej historii DC. Co więcej, pod kierownictwem Kahn o DC stało się głośno za sprawą tematów poruszanych w jego publikacjach, do których zaliczyć można przemoc domową, orientację seksualną, używanie broni palnej, bezdomność, rasizm czy AIDS – czyli problemów, które były powszechnie uznawane za tematy tabu.

Przed podjęciem pracy w DC Comics, Kahn stworzyła trzy nowatorskie czasopisma dla młodzieży. Magazyn KIDS – w całości napisany i zilustrowany przez dzieci – był pierwszą z tych publikacji. Mimo że KIDS publikowany był na początku lat 70., poruszał tematy, które nawet w obecnych czasach są nadal aktualne: przemoc, różnorodność etniczna, ochrona zwierząt i środowiska. Drugim z serii magazynów był Dynamite. Stworzony dla Scholastic Inc. zmienił nie tylko sytuację finansową firmy, ale stał się także najpopularniejszą publikacją w historii, dając tym samym początek dwóm podobnym periodykom, powstałym również dla Scholastic: WOW i Bananas. Kahn poszła za ciosem i stworzyła kolejne czasopismo, Smash, tym razem dla Xerox Education Publications.

Kahn została uhonorowana przez prezydentów Reagana i Clintona za swój wkład w nagłośnienie problemu, jakim jest uzależnienie od narkotyków, a Sekretarz Stanu Madeleine Albright, ONZ oraz Departament Obrony przyznali jej nagrodę za udział w kampanii na rzecz wycofania z użycia min przeciwpiechotnych. Ponadto za wkład, jaki wniosła w uchwalenie ustawy zaostrzającej przepisy dotyczące posiadania broni palnej, otrzymała wyróżnienie od FBI oraz Douglasa Wildera, gubernatora stanu Wirginia. Za swoje wybitne osiągnięcia Kahn została także odznaczona przez World Design Foundation. Co więcej, w 40. rocznicę stworzenia postaci Wonder Woman Kahn założyła na jej cześć fundację – The Wonder Woman Foundation.

W ciągu trzech lat od momentu powstania fundacja zebrała ponad 350 000 dolarów dla kobiet po czterdziestym roku życia, będących odzwierciedleniem bohaterki DC: kobiet, które nie boją się wyzwań, kobiet popierających równość i prawdę, kobiet walczących o pokój i pomagających sobie nawzajem.

Kahn zasiada w radach Exit Art oraz Harlem Stage; jest również doradcą Bill T. Jones/Arnie Zane Dance Company. Jest także założycielką oraz członkinią The Committee of 200 – krajowego forum kobiet liczących się w biznesie.

Kahn z wyróżnieniem ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Harvarda. Jej pierwsza książka, In your space, ukazała się nakładem Abbeville Press wiosną 2002 roku.

ADAM RICHMAN (producent wykonawczy) – wraz ze swoją partnerką, Jenette Kahn, założył w 2003 roku Double Nickel Entertainment. Pierwszym filmem wyprodukowanym przez Double Nickel był thriller Drapieżnik z Richardem Gere i Claire Danes w rolach głównych. Double Nickel Entertainment może się również poszczycić dużą liczbą projektów będących w fazie przygotowań.

We wcześniejszych latach Richman był starszym wiceprezesem ds. produkcji i rozwoju w Motion Picture Corporation of America (MPCA), gdzie osobiście nadzorował ponad 30 projektów. Odpowiadał za wszystkie transakcje przeprowadzane w firmie i był silnie związany z marketingiem i dystrybucją wszystkich filmów. Richman reprezentował MPCA na wielu festiwalach filmowych, takich jak Cannes, Sundance, Toronto czy Aspen Comedy Festival. Zaangażował się także w koprodukcje międzynarodowe oraz ich finansowanie, między innymi poprzez pozyskiwanie kapitału prywatnego i funduszy filmowych. Miał on również swój udział w tworzeniu ramówki stacji: za kadencji Richmana MPCA była producentem filmów dla różnorodnych stacji telewizyjnych, takich jak: HBO Starz/Encore, Sci-Fi Channel oraz Fox Family. Po niespełna czterech latach Richman odszedł z MPCA z dziesięcioma wyprodukowanymi filmami na koncie, takimi jak docenione przez krytyków Joe i Max czy Rasa. Richman sprawował pieczę nad marketingiem, dystrybucją i produkcją/rozwojem każdego z tych projektów.

Richman należał również do United Talent Agency, gdzie brał udział w szkoleniu oraz asystował zarówno przy rodzimej, jak i międzynarodowej dystrybucji trzech niezależnie wyprodukowanych filmów. Jednym z nich jest główna premiera Festiwalu Filmowego w Sundance, Sugar Town w reżyserii Allison Anders, do którego prawa sprzedano October Films. Kolejnym filmem jest Trick Jima Falla, który na tym samym festiwalu miał swoją światową premierę, a do którego prawa nabyło Fine Line. Richman wprowadził w agencji wiele istotnych zmian dotyczących finansowania/produkcji, które traktowano jako alternatywne źródła finansowania projektów. Ponadto rozwinął różne grupy analiz oraz nawiązał liczne kontakty z liczącymi się na światowym rynku stacjami telewizyjnymi, agencjami, spółkami zarządzającymi oraz firmami zajmującymi się produkcją.

Richman wychował się w Waszyngtonie, w stanie Nowy Jork. Studia na Tufts University w zakresie filologii angielskiej i dramatu ukończył z wyróżnieniem, a w późniejszym czasie otrzymał również tytuł MBA na Harvard Business School. W tamtym czasie stawiał swoje pierwsze kroki w produkcji – w wieku 19 lat założył spółkę Next Stage Productions Inc. Richman jest producentem 38 filmów, reżyserem 14 oraz autorem 12 nowych scenariuszy. Po ukończeniu studiów pracował jako kierownik produkcji w Visitor Information Network Group, będącej częścią stacji HBO. Richman pracował także jako konsultant w wielu firmach zajmujących się tworzeniem gier wideo oraz w wydawnictwach takich jak The Onion czy Strat-O-Matic Game Company, gdzie z powodzeniem poprowadził kampanię z okazji 40. rocznicy istnienia firmy, jak również sfinalizował zakrojone na szeroką skalę transakcje z takimi firmami jak chociażby The Sporting News. Niedawno Richman stworzył i wyprodukował Building Career Foundations – film dokumentalny zrealizowany na podstawie przebiegu kariery zawodowej dziesięciu trzydziestolatków, absolwentów Harvard Business School, których losy aktualizowane są co 5 lat. Produkty multimedialne, tworzone przez Building Career Foundations, a publikowane dzięki Harvard Business School Press, sprzedawano uniwersytetom na całym świecie, które używały ich jako pomocy naukowych. Dłuższa dokumentacja jest obecniew fazie przygotowań. Richman poślubił niedawno Yadey-Yewand Wossen, z którą zamieszkał w Harlemie.

TIM MOORE (producent wykonawczy) – nadzorował produkcję pięciu ostatnich filmów Clinta Eastwooda: dramatu opartego na faktach, Oszukana; Rzeki tajemnic – zdobywcy sześciu nominacji do Oscara w tym jednej za "Najlepszy film ; Za wszelką cenę, który zdobył 4 Nagrody Akademii, między innymi za "Najlepszy film ; oraz dwóch filmów opowiadających o czasach II wojny światowej – Sztandar chwały i Listy z Iwo Jimy, który otrzymał nominację do Oscara w kategorii "Najlepszy film . Ponadto był on współproducentem filmu Więzy życia, będącym debiutem reżyserskim Eastwooda.

W ciągu ostatnich dwudziestu lat Moore współpracował również kilkakrotnie z reżyserem Rowdym Herringtonem, przy czym ostatnio przy produkcji biografii filmowej nominowanej do Nagrody ESPY, Bobby Jones: Zamach geniusza. Ich wcześniejsza współpraca dotyczyła również takich produkcji, jak Wersety zbrodni, Wykidajło czy Powrót Kuby Rozpruwacza.

Inne filmy z producenckiego dorobku Moore’a to Gniazdo os Steve’a Buscemiego z Willemem Dafoe w roli głównej oraz Parada oszustów Arnego Glimchera. Jeżeli chodzi o mały ekran, Moore był menedżerem produkcji przy filmie Zawsze wierni oraz producentem obrazu Wyrwane z serca.

Przed rozpoczęciem kariery filmowej, Moore studiował na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, gdzie w jednym bractw akademickich poznał Johna Shepherda. To właśnie wspólnie z nim wyprodukował cztery niezależne filmy Oko cyklonu, The Ride, The Climb oraz Bobby Jones: Zamach geniusza.

Moore i jego żona Bobbe aktywnie działają w licznych organizacjach zajmujących się ochroną zwierząt.

BRUCE BERMAN (producent wykonawczy) – jest prezesem oraz dyrektorem naczelnym Village Roadshow Pictures. Owocna współpraca spółki z wytwórnią Warner Bros. Pictures polega na współprodukcji filmów i ich światową dystrybucję przez Warner Bros., a w wybranych regionach przez Village Roadshow Pictures.

Wśród kilku pierwszych filmów powstałych w ramach zawartej umowy były: Totalna magia z Sandrą Bullock i Nicole Kidman, Depresja gangstera z Robertem De Niro i Billym Crystalem, Matrix z Keanu Reevesem i Laurencem Fishburne'em, Złoto pustyni z George’em Clooneyem, Kosmiczni kowboje w reżyserii i z udziałem Clinta Eastwooda oraz Miss Agent z Sandrą Bullock i Benjaminem Brattem.

Pod szyldem Village Roadshow Pictures Berman był również producentem wykonawczym takich filmów jak: Dzień próby, który przyniósł Denzelowi Washingtonowi Oscara Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra oraz jego kolejnych części: Ocean’s Twelve: Dogrywka i Ocean's 13; Dwa tygodnie na miłość, z Sandrą Bullock i Hugh Grantem; Rzeka tajemnic Clinta Eastwooda, z nagrodzonymi Oscarami – Seanem Pennem i Timem Robinsem – w rolach głównych; Matrix Reaktywacja i Matrix Rewolucje; Charlie i fabryka czekolady Tima Burtona z Johnnym Deppem w roli głównej; oscarowej produkcji animowanej Tupot małych stóp; Odważna z Jodie Foster, w reżyserii Neila Jordansa; Jestem legendą, kasowego przeboju z Willem Smithem; Dorwać Smarta, przebojowej komedii ze Stevem Carrelem i Anne Hathaway oraz Noce w Rodanthe, dramatu romantycznego z Richardem Gerem i Diane Lane. Ostatnio Berman pracował jako producent wykonawczy komedii Jestem na tak z Jimem Carreyem.

Obecnie Village Roadshow jest zaangażowana w produkcję takich filmów, jak: Where the wild things are, historii opartej na uwielbianej przez wszystkich książce Maurice Sendak w reżyserii Spike'a Jonze’a oraz Sherlock Holmes Guya Ritchiego, z Robertem Downeyem Jr. w roli legendarnego detektywa.

Początkiem przygody Bermana z przemysłem filmowym była współpraca z Jackiem Valentim w MPAA w czasie studiów na Georgetown Law School w Waszyngtonie. Po uzyskaniu dyplomu w 1978 r. Berman dostał pracę w Casablanca Films. Gdy przeszedł do wytwórni Universal, piął się po szczeblach kariery, aż do roku 1982, gdy został mianowany wiceprezesem ds. produkcji.

W 1984 roku Berman dołączył do grona pracowników Warner Bros., gdzie został wiceprezesem ds. produkcji, a cztery lata później otrzymał awans na stanowisko starszego wiceprezesa ds. produkcji. We wrześniu 1989 r. został mianowany prezesem ds. produkcji kinowej, natomiast w roku 1991 został prezesem ds. światowej produkcji kinowej i piastował to stanowisko aż do maja 1996 r. Pod jego rządami wytwórnia Warner Bros. Pictures wyprodukowała i wyreżyserowała takie filmy jak: Uznany za niewinnego, Chłopcy z ferajny, Batman Forever, Liberator, Malcolm X, Bodyguard, JFK, Ścigany, Dave, W sieci, Raport Pelikana, Epidemia, Klient, Czas zabijania oraz Twister.

W maju 1996 r. Berman założył Plan B Entertainment – niezależne studio filmowe działające w ramach Warner Bros. W roku 1998 został prezesem oraz dyrektorem naczelnym Village Roadshow Pictures.

TOM STERN (dyrektor ds. zdjęć) – przez długie lata współpracował z Clintem Eastwoodem. Ostatnio podjął się stworzenia zdjęć do opartego na faktach dramatu, Oszukana, którego reżyserem był właśnie Eastwood. Był on także dyrektorem ds. zdjęć takich jego filmów, jak: Sztandar chwały i Listy z Iwo Jimy, opowiadających o II wojnie światowej; oscarowych dramatów Za wszelką cenę i Rzeka tajemnic; oraz Krwawa profesja, filmu będącego jego debiutem w roli dyrektora ds. zdjęć.

Stern pracował również przy filmach innych reżyserów, do których zaliczają się Druga szansa Susanne Bier, Paris 36 Christophe’a Barratiera, Więzy życia Alison Eastwood, Przyjaciele Tony’ego Goldwyna, Romanse i papierosy Johna Turturro, Egzorcyzmy Emily Rose Scotta Derricksona oraz Bobby Jones: Zamach geniusza Rowdy’ego Herringtona.

W ciągu 30 lat spędzonych w przemyśle filmowym Stern współpracował z Clintem Eastwoodem przez ponad dwie dekady, począwszy od etatu elektryka przy takich filmach, jak Honkytonk Man, Nagłe zderzenie, Lina, Niesamowity jeździec czy Wzgórze Złamanych Serc. Jako szef ekipy oświetleniowej w Malpaso Productions Stern miał okazję pracować przy takich produkcjach Eastwooda, jak: Żółtodziób, Bez przebaczenia, Doskonały świat, Prawdziwa zbrodnia i Kosmiczni kowboje¬. Dzięki tej posadzie współpracował także z innymi reżyserami, między innymi z Michaelem Aptedem przy Precedensowej sprawie oraz z Samem Mendesem przy American Beauty i Drodze do zatracenia.

JAMES J. MURAKAMI (scenograf) – stworzył ostatnio scenografię do dramatu Clinta Eastwooda, Oszukana, którego akcja rozgrywa się w 1928 r. Pierwszym filmem, który stworzył wspólnie z Eastwoodem, był doceniony przez krytyków dramat Listy z Iwo Jimy, ukazujący czasy II wojny światowej. Murakami współpracował wcześniej z wieloletnim scenografem filmów Eastwooda, Henrym Bumsteadem, najpierw jako projektant planu przy filmie Oszukana, a następnie jako dyrektor artystyczny na planie obrazu Północ w ogrodzie dobra i zła.

W roku 2005 Murakami zdobył statuetkę Emmy za popularny serial stacji HBO Deadwood, którego był dyrektorem artystycznym. Rok wcześniej otrzymał swoją pierwszą nominację do tej nagrody jako dyrektor artystyczny serialu Western.

Murakami był także scenografem filmu Więzy życia Alison Eastwood, będącego jej debiutem reżyserskim. Jako dyrektor artystyczny brał udział przy tworzeniu takich filmów, jak: Wróg publiczny, Karmazynowy przypływ, Prawdziwy romans oraz Gliniarz z Beverly Hills 2, wyreżyserowanych przez Tony’ego Scotta; Gra Davida Finchera; The Relic Petera Hyamsa; Zdążyć przed północą i Gliniarz z Beverly Hills Martina Bresta; The Natural Barry’ego Levinsona; oraz Gry wojenne Johna Badhama. Murakami pracował także jako dekorator planu przy Królu Skorpionie, Pamiętniku księżniczki, Wysłanniku przyszłości, Urwaniu głowy, Kocham kłopoty, Sneakers oraz serialu telewizyjnym Czarodziejki.

JOEL COX (montażysta) – laureat Nagrody Akademii w kategorii "Najlepszy montaż" za film Clinta Eastwooda, Bez przebaczenia. Za montaż filmu Za wszelką cenę, w reżyserii Eastwooda, otrzymał nominację do Oscara. Cox współpracuje z tym reżyserem od ponad 30 lat, ostatnio był montażystą filmu Oszukana oraz dramatów wojennych – Sztandar chwały oraz Listy z Iwo Jimy.

Wcześniej Cox zajmował się montażem takich produkcji Eastwooda, jak: Rzeka tajemnic, Krwawa profesja, Kosmiczni kowboje, Prawdziwa zbrodnia, Północ w ogrodzie dobra i zła, Władza absolutna, Co się wydarzyło w Madison County, Doskonały świat, Żółtodziób, Biały myśliwy, czarne serce, Bird, Wzgórze Złamanych serc, Niesamowity jeździec oraz Nagłe zderzenie.

W czasie całej swojej kariery zawodowej Cox związany był wyłącznie z Warner Bros. Pracował głównie przy filmach Clinta Eastwooda, a początki ich współpracy sięgają roku 1975, kiedy to Cox pracował jako asystent montażysty przy filmie Wyjęty spod prawa Josey Wales. Od tamtego czasu zmontował on ponad 25 filmów, których Clint Eastwood był reżyserem, producentem lub też w których grał główną rolę.

Na początku swojej kariery Cox współpracował ze swoim mentorem, montażystą Ferrisem Websterem, przy filmach Strażnik prawa, Wyzwanie, Każdy sposób jest dobry, Ucieczka z Alcatraz, Bronco Billy czy Honkytonk Man. Do jego dorobku artystycznego zalicza się również montaż Liny, Puli śmierci, Różowego cadillaca oraz Pod niebem Henrietty.

GARY D. ROACH (montażysta) – współpracuje z Clintem Eastwoodem od 1996 roku. Roach zaczynał jako praktykant na planie Władzy absolutnej, ale szybko awansował na stanowisko asystenta montażysty i pracował przy takich produkcjach jak: Północ w ogrodzie dobra i zła, Prawdziwa zbrodnia, Kosmiczni kowboje, Krwawa profesja, Rzeka tajemnic, Za wszelka cenę oraz Sztandar chwały.

Montaż Listów z Iwo Jimy – dramatu ukazującego jedną z bitew II wojny światowej – powierzono Joelowi Coxowi, współpracownikowi Eastwooda, oraz Roachowi, który zadebiutował w tej roli. Dopiero film Więzy życia początkującej reżyserki Alison Eastwood dał Roachowi możliwość samodzielnej pracy. Niedawno nawiązał on ponownie współpracę z Clintem Eastwoodem i Joelem Coxem przy filmie Oszukana.

Ponadto Roach miał także swój udział w montażu filmu Piano Blues w reżyserii Clinta Eastwooda, będącego częścią serialu dokumentalnego The Blues, wyprodukowanego przez Martina Scorsese. Idąc za ciosem, Roach został jednym z montażystów filmu dokumentalnego o Tonym Bennecie – Tony Bennett: The Music Never Ends.

DEBORAH HOPPER (kostiumograf) – współpracuje z Clintem Eastwoodem od niespełna 25 lat, przy czym jej ostatnim projektem były stroje epokowe do opartego na faktach dramatu Eastwooda, Oszukana. Podczas Hollywood Film Festival Hopper otrzymała tytuł Costume Designer of the Year 2008. Jest ona twórcą kostiumów do takich filmów Eastwooda, jak: Listy z Iwo Jimy, Sztandar chwały, Za wszelką cenę, Rzeka tajemnic, Krwawa profesja oraz Kosmiczni kowboje.

Początkiem ich współpracy był film z 1984 roku, Lina, którego Eastwood był reżyserem oraz odtwórcą roli głównej, a na którego planie Hopper sprawowała pieczę nad damskimi kostiumami. Taką samą rolę odegrała przy kręceniu Żółtodzióba, Różowego cadillaca, Puli śmierci, Bird, Wzgórza Złamanych Serc oraz Niesamowitego jeźdźca, zanim powierzono jej nadzór nad wszystkimi kostiumami w kolejnych produkcjach Eastwooda: Północ w ogrodzie dobra i zła oraz Władza absolutna.

Na wcześniejszym etapie swojej kariery zawodowej Hopper otrzymała statuetkę Emmy za kostiumy kobiece stworzone do Shakedown on the Sunset Strip – filmu telewizyjnego, którego akcję osadzono w latach 50. Innymi filmami, które ma na swoim koncie Hopper, zarówno jako kierownik ds. kostiumów i kostiumów damskich, są między innymi: Nieugięci, Najlepszy kumpel Pana Boga, Dziwne dni, Showgirls, Ucieczka do Edenu, Chaplin oraz Nagi instynkt.

KYLE EASTWOOD (kompozytor) – w czasie swojej długoletniej współpracy z Michaelem Stevensem, skomponował ścieżkę dźwiękową do dramatu opowiadającego o jednej z bitew II wojny światowej, Listy z Iwo Jimy, filmu wyreżyserowanego przez swojego ojca – Clinta Eastwooda. Jest on również kompozytorem utworów oraz muzyki do takich filmów Eastwooda jak Sztandar chwały, Za wszelką cenę oraz Rzeka tajemnic. Co więcej, Kyle wraz ze Stevensem stworzyli ścieżkę dźwiękową do filmu Więzy życia, będącego debiutem reżyserskim Alison Eastwood. Kolejną ciekawostką jest to, że Kyle jest nie tylko twórcą muzyki do filmu Gran Torino, ale także współautorem piosenki tytułowej do tej produkcji.

Kyle Eastwood, dorastający w Carmel w stanie Kalifornia, odziedziczył miłość do jazzu po swoim ojcu, który zabrał go niegdyś na Monterey Jazz Festival i przedstawił takim znakomitościom świata muzyki jazzowej, jak Duke Ellington, Count Basie czy Miles Davies. Do 18. roku życia Kyle wraz z kolegami często organizował małe jam sessions na Pebble Beach. W 1986 roku, dwa lata po rozpoczęciu studiów filmowych na Uniwersytecie Południowej Karoliny, Eastwood postanowił zrobić sobie rok przerwy, aby zająć się tylko i wyłącznie muzyką, ale na studia nigdy już nie wrócił.

Po latach występów w Nowym Jorku i Los Angeles Kyle Eastwood podpisał swój pierwszy kontrakt z wytwórnia płytową Sony, która w 1998 roku wydała jego debiutancki album – "From There to Here". Wpadająca w ucho kolekcja jazzowych standardów i oryginalnej muzyki, w połączeniu z niesamowitym głosem legendarnej Joni Mitchell, została dobrze przyjęta przez krytyków.

W 2004 roku Kyle podpisał kontrakt z Candid Records – jedną z czołowych niezależnych wytwórni jazzowych w Wielkiej Brytanii. To dzięki Candid Eastwood nawiązał kontakt z Randezvous Entertainment – firmą należąca do Dave’a Koza, który zgodził się na wydanie jego kolejnego albumu w Stanach Zjednoczonych.

W roku 2005 Eastwood wydał swój drugi album – "Paris Blue". W jego powstaniu swój udział mieli także ojciec Kyle’a oraz jego córka, która napisała i nagrała wstęp do tytułowego utworu w wieku zaledwie 9 lat. Album "Paris Blue" wspiął się na szczyt listy przebojów French Jazz. Jesienią 2006 roku Eastwood nagrał swój kolejny krążek, "NOW", który został uznany za najbardziej ambitny w całym jego dorobku artystycznym. Premiera najnowszego albumu Eastwooda, "Metropolitan", zapowiadana jest na maj 2009 roku.

MICHAEL STEVENS (kompozytor) – jakiś czas temu, skomponował wraz z Kyle’em Eastwoodem ścieżkę dźwiękową do nagrodzonego wieloma wyróżnieniami filmu Clinta Eastwooda, Listy z Iwo Jimy – dramatu obrazującego jedną z bitew II wojny światowej. Wraz z Kyle’em skomponowali także muzykę oraz utwory do takich filmów Clinta Eastwooda, jak Sztandar chwały, Za wszelką cenę oraz Rzeka tajemnic.

Michael Stevens jest również współautorem i producentem piosenki tytułowej do filmu Gran Torino oraz producentem utworu tytułowego do Grace odeszła. Zarówno jeden, jak i drugi utwór wykonał Jamie Cullum. Stevens jest także autorem ścieżki dźwiękowej do An Unlikely Weapon – filmu dokumentalnego opowiadającego historię laureata Nagrody Pulitzera, fotografa Eddiego Adamsa. Dokument ten zdobył nagrodę Avignon Film Festival we Francji w 2009 roku w kategorii "Najlepszy film dokumentalny".

Stevens, wychowany w Palatine na przedmieściach Chicago, rozpoczął naukę gry na pianinie w wieku pięciu lat. Po kilku latach postanowił porzucić pianino na rzecz perkusji, co skłoniło jego ojca do kupienia mu gitary klasycznej w nadziei na to, że chociaż na chwilę pozwoli to wyciszyć hałas perkusji bezustannie rozbrzmiewający w całym domu.

Siedemnastoletni Stevens opuścił Chicago, aby podjąć naukę gry na gitarze na Uniwersytecie Miami na Florydzie, pod okiem znanego kubańskiego gitarzysty Juana Mercadala. W trakcie studiów zaczął pisać nowe utwory, z których dwa miały się początkowo pojawić na albumie zespołu The Bee Gees, "ESP", ale tuż przed wydaniem płyty zadecydowano jednak inaczej.

W 1987 roku Stevens przeniósł się na Uniwersytet Południowej Karoliny, gdzie poznał obiecującego basistę, Kyle’a Eastwooda. Wspólnie z nim założył zespół i nagrał album pt. "Magnetic Vacation". Gdy zespół osiągnął już pewien poziom, Clint Eastwood zaproponował im napisanie nowego utworu do swojego filmu Żółtodziób, będącego dla Stevensa swego rodzaju przepustką do kręgu twórców muzyki filmowej.

W 1990 roku Stevens rozpoczął pracę z legendarnym twórcą muzyki filmowej, Hansem Zimmerem. W ciągu kolejnych sześciu lat Stevens wykonał, wyprodukował i nagrał ścieżki dźwiękowe do ponad 20 filmów, w tym do zdobywcy Oscara Króla Lwa. W roku 1998, jako piosenkarz/kompozytor, podpisał kontrakt z wytwórnią DreamWorks, a następnie z Chrysalis Music, która została wydawcą jego utworów.

W 2004 roku Stevens i Kyle Eastwood ponownie połączyli siły, czego efektem były dwa, entuzjastycznie przyjęte przez krytyków, albumy Eastwooda: "Paris Blue" oraz "NOW." Ostatnim owocem ich wspólnej pracy jest wyprodukowany przez Stevensa najnowszy album Kyle’a – "Metropolitan" – którego premiera zapowiadana jest na maj 2009 roku.

Z kamerą w mieście wielkiej trójki

Plan filmu początkowo miał znajdować się w Minneapolis. Eastwood doszedł jednak do wniosku, że Walt ze swoim 50-letnim doświadczeniem w pracy w przemyśle samochodowym o wiele lepiej wpasuje się w środowisko Detroit w stanie Michigan, znanego jako „Miasto wielkiej trójki”.

Plenerową część zdjęć nakręcono między innymi w dzielnicach Royal Oak, Warren i Grosse Point. Pobliski, niegdyś zamożny, Highland Park uosabiał okolicę, w jakiej mieszkał Walt.

„Highland Park bardzo się zmienił” – komentuje Eastwood. „W czasach świetności przemysłu samochodowego mieszkały tu głównie rodziny, które łączyła praca w tej branży. Dziś fabryki nie pracują już tak, jak kiedyś, ale sprowadzają się tu nowi ludzie, którzy czują się tu całkiem dobrze. Highland Park ma za sobą ciężkie czasy, ale mimo to zamieszkuje go wiele przemiłych osób”.

Jak twierdzi Rob Lorenz, „Podczas naszego kilkutygodniowego pobytu w tej okolicy staraliśmy się, by konstrukcja scenerii, kręcenie scen i inne prace nad filmem były jak najmniej uciążliwe dla mieszkańców. Miejscowi, z którymi mieliśmy styczność, byli zachwyceni tym, że tam jesteśmy”.

Filmy Eastwooda zawdzięczają swoją zwięzłość i artyzm szacunkowi i lojalności, jakie filmowiec budzi w swoich najbliższych współpracownikach. Co prawda nigdy nie podnosi on na nich głosu, nie woła: „Akcja!” i zachęca wszystkich do samodzielności, ale i tak nikt nie ma wątpliwości, że to on tu rządzi. „Clint czuje się dobrze w swojej skórze” – twierdzi Tom Stern, który już po raz siódmy towarzyszył Eastwoodowi jako operator zdjęć, a oprócz tego wielokrotnie pracował przy jego filmach jako oświetleniowiec. „Zanim zaczęliśmy, powiedział mi: «Czuję się dokładnie na tyle lat, ile mam»”.

Według ekipy Clinta to właśnie jego wiek i doświadczenie sprawiają, że jako filmowiec jest prawdziwym wizjonerem. Dzięki jego wyjątkowemu podejściu i sprawnie funkcjonującemu zespołowi produkcja filmów zawsze idzie zgodnie z planem.

W kręceniu Gran Torino wzięli udział również inni wieloletni współpracownicy Eastwooda, w tym projektantka kostiumów Deborah Hopper, montażysta Joel Cox oraz scenograf James J. Murakami, który w poprzednich filmach Clinta pracował u boku słynnego Henry’ego Bumsteada, aż w końcu przejął funkcję głównego scenografa przy produkcji Oszukanej. „Znam ich sposób pracy, a oni znają mój, nie tracimy więc czasu na tłumaczenie, o co nam chodzi” – wyjaśnia Eastwood. „Zależy nam na tym, żeby zredukować do minimum teoretyzowanie i debaty. Wokół kręcenia filmów i tak toczy się wystarczająco wiele dyskusji; nie ma sensu jeszcze bardziej tego komplikować. Nie należę do ludzi, którzy przedstawiają produkcję filmu jako jakieś czary-mary. Cała magia przedsięwzięcia, jeśli w ogóle można o niej mówić, jest bardzo subtelna. Większa część sukcesu opiera się jednak na współpracy i dobrym wykonywaniu swoich zadań. Jest to przy tym dobra zabawa – gdyby tak nie było, już bym się tym nie zajmował”.

Gran Torino to również siódmy film Eastwooda, który wyprodukował Rob Lorenz. Jak twierdzi współproducent, Bill Gerber, „Rob to najlepszy partner, na jakiego mógł trafić Clint. Przy wyborze lokalizacji do kręcenia filmu Rob doskonale wiedział, czego oczekuje Clint, nie było więc zbyt wiele wybierania. Jest między nimi wyjątkowa więź. Cała wytwórnia Malpaso jest również niezwykła – wszystko chodzi w niej jak w szwajcarskim zegarku”.

„Clint to człowiek starej daty, który potrafi docenić wartość tradycyjnych metod pracy, ponieważ żyje na tym świecie wystarczająco długo, żeby wiedzieć, że się sprawdzają” – komentuje Lorenz. „Jednocześnie nie przeszkadza mu to wykorzystywać nowych technologii. Clint chce się uczyć nowych rzeczy i dalej się rozwijać. To go mobilizuje i myślę, że właśnie dlatego tak przyjemnie się z nim pracuje”.

Jednym z innowacyjnych rozwiązań, jakie Eastwood wprowadził do produkcji filmu, jest wykonany na zamówienie przenośny monitor, dzięki któremu może on bardziej wydajnie pracować nad reżyserowaniem scen, w których sam występuje jako aktor. „Monitor sprawia, że mogę na bieżąco śledzić daną scenę i nie muszę patrzeć na nią przez obiektyw” – wyjaśnia aktor. „Mogę obserwować to, co się dzieje, nawet gdy jestem kilkaset metrów dalej”.

Scenografowi oraz kierownikom do spraw obiektów udało się odnaleźć dwa sąsiadujące ze sobą budynki, które idealnie nadawały się na kluczowe lokalizacje w filmie: dom Walta oraz dom Tao i Sue. „Jeśli chodzi o dom Walta, chcieliśmy, aby wyglądał tak, jakby mieszkająca w nim osoba dbała o niego przez całe życie” – wyjaśnia Lorenz. „Resztę domów na jego ulicy postarzyliśmy, aby podkreślić stan ruiny, w jaki popadły. Jim od początku dokładnie wiedział, jak oba budynki mają wyglądać, więc razem ze scenografem, Garym Fettisem, od razu wziął się do roboty. Gdy Clint dotarł na miejsce, wszystko było dopięte na ostatni guzik. Reżyser tylko obejrzał każdy z domów i powiedział: «Wyglądają idealnie. Nie zmieniajcie niczego»”.

W poszukiwaniu inspiracji do wystroju mieszkania Tao i Sue Murakami odwiedził wiele domów zamieszkałych przez Hmongów i obejrzał liczne fotografie. „Nasza doradczyni techniczna była pod wrażeniem. Wszystko w projekcie się zgadzało” – mówi Lorenz. „Dokonała tylko nieznacznych zmian, ale poza tym powiedziała: «Trafiliście w dziesiątkę»”.

Projektantka kostiumów, Deborah Hopper, również przeprowadziła badania za pośrednictwem Internetu. Poszła też na festiwal Hmongów, gdzie zasięgnęła u sprzedawców porady w sprawie wyglądu kostiumów. „Byliśmy na festiwalu, na którym kobiety ze społeczności Hmongów kupowały stroje – zarówno te współczesne, jak i tradycyjne” – wspomina Hopper. „Dowiedziałam się tam między innymi, że matki uczą swoje córki, jak dobierać ubrania do takiego tradycyjnego kostiumu. Nawet Ahney Her, aby pomóc mi w poszukiwaniach do filmu, przyniosła swój własny, ręcznie wykonany strój”.

Sue i Tao założyli tradycyjne kostiumy podczas ceremonii „przywoływania dusz” oraz w celu okazania swojego uznania Waltowi. „Stroje są bardzo bogato zdobione” – opisuje Hopper. „Są całe poobwieszane monetami symbolizującymi zamożność rodziny. Mają rozmaite kolory. Kobiety noszą do nich turbany, a mężczyźni kamizele lub pasy. Wyglądają naprawdę niezwykle; w życiu nie widziałam czegoś równie pięknego”.

Mieszanka różnych kultur przedstawiona w Gran Torino znalazła swoje odbicie w ścieżce dźwiękowej. Ten element filmu jest bardzo istotny dla Eastwooda, który sam jest muzykiem i wymyśla podstawowe dźwięki i melodie do produkcji podczas jej kręcenia. „Przychodzą mi do głowy różne dźwięki do filmu, potem dopracowuję je na pianinie, zapisuję je lub tworzę do nich aranż” – wyjaśnia reżyser. „Czasem zlecam to zadanie komuś innemu, a kiedy indziej zajmuję się tym sam. Nie ma na to reguły – muzyka musi po prostu pasować do filmu”.

„Pisanie ścieżki dźwiękowej to jeden z przyjemniejszych etapów produkcji. Film jest już wtedy praktycznie gotowy, trzeba go tylko ulepszyć” – mówi dalej Eastwood. „Dodaje się do niego muzykę, efekty dźwiękowe i inne. To naprawdę ekscytujące, gdy od pracy z pięćdziesięcioma, sześćdziesięcioma czy siedemdziesięcioma osobami przechodzi się do pomieszczenia, w którym jest tylko jedna czy dwie osoby i komputer”.

Tytułową piosenkę do filmu wykonuje brytyjski wokalista i pianista jazzowy, Jamie Cullum, oraz Don Runner. Autorami utworu są Cullum, Eastwood, jego syn – Kyle oraz współpracownik Kyle’a, Michael Stevens. „Piosenkę tę napisali wspólnie” – opowiada Lorenz. „A potem Kyle i Mike posłużyli się nią jako inspiracją do reszty ścieżki dźwiękowej”. Muzykę skomponowaną przez Kyle’a Eastwooda i Michaela Stevensa zaaranżował Lennie Niehaus, który dyrygował również orkiestrą wykonującą muzykę. Jego znajomość z reżyserem sięga jeszcze czasów filmu Lina.

Na ścieżce dźwiękowej znalazła się również muzyka, jakiej słuchają bohaterowie filmu, czyli rap Hmongów i latynoski hip hop – w tym piosenka zespołu RARE, którego członkiem jest jeden z występujących w filmie aktorów, Elvis Tao. „Na przesłuchania przyszło wielu raperów” – mówi Lorenz. „Jedni z nich otrzymali role w filmie, inni nie, ale wszyscy zaprezentowali nam swoją muzykę. Idealnie nadawała się do filmu, więc staraliśmy się wykorzystać jak najwięcej z tych utworów”.

Społeczność Hmongów wniosła swój wkład we wszystkie aspekty produkcji, dzięki czemu efekt końcowy jest tak autentyczny. Oprócz aktorów Eastwood zatrudnił też wielu Hmongów jako asystentów i doradców do spraw dialogów, zwyczajów i projektów.

„Chcieli mieć swój udział w filmie i okazali się przy tym niezwykle wielkoduszni” – twierdzi Eastwood. „Praca z nimi była dla mnie prawdziwą przyjemnością. Mam nadzieję, że Hmongom spodoba się część ich historii widziana oczami Walta”.

Walt Kowalski z Gran Torino to kolejne z wielu niezapomnianych wcieleń Clinta Eastwooda. „Clint nie lubi się powtarzać” – tłumaczy Lorenz. „Ten scenariusz dał mu okazję do pokazania czegoś nowego. Postać była dla niego odpowiednia pod względem wieku i osobowości. Swoją szorstkością i bezkompromisowością nawiązywała trochę do roli rzezimieszka Brudnego Harry’ego, a jednocześnie wniosła pewną świeżość do tego typu postaci. Walt pozwala Clintowi na zgłębienie bardziej mrocznych obszarów osobowości, dając przy tym szansę na odkrycie czegoś zupełnie nowego dzięki swojej przemianie na lepsze”.