Jest rok 1991 - weterana CIA, oficera Nathana Muira dzielą dni od przejścia na zasłużoną emeryturę. I właśnie w tym momencie otrzymuje wiadomość, że jego były podopieczny Tom Bishop zwany "Boy Scout" znalazł się w poważnych tarapatach. Zatrzymany w zagranicznym więzieniu pod zarzutem szpiegostwa, zachowujący się w sposób niesubordynowany Bishop, w ciągu zaledwie 24 godzin ma pożegnać się z tym światem. Obawiając się międzynarodowego rozgłosu i związanego z nim skandalu, decydenci CIA sądzą, że próba odbicia ich pracownika może być tym razem zbyt ryzykowna. A zatem wszystko pozostaje w rękach Muira.

Aktorzy

Robert Redford (Nathan Muir)

Robert Redford zdobył międzynarodowe uznanie za swoją pracę jako aktor, reżyser i producent. Jego osiągnięcia w dziedzinie niezależnych produkcji filmowych i rozwoju niezależnego środowiska zapewniają mu trwałe miejsce w pamięci, co bardziej wymagających kinomanów. Redford-reżyser zdobył Oscara®, Nagrodę Złotego Globu i Gildii Reżyserów Amerykańskich za swój debiut fabularny, przejmujący obraz życia rodzinnego, “Zwykłych ludzi” /Ordinary People/. W jego dorobku reżyserskim i producenckim znajdują się również takie filmy jak „Fasolowa wojna w Milagro” /The Milagro Beanfield War/; „A rzeka płynie” /A River Runs Through It/, za który otrzymał nominację do Złotego Globu jako Najlepszy Reżyser; “Quiz Show” – dwie nominacje do Oscara® dla Najlepszego Filmu i Najlepszego Reżysera oraz nominacja do Złotego Globu dla Najlepszego Reżysera; “Zaklinacz koni” /The Horse Whisperer/ – czwarta nominacja do Złotego Globu dla Najlepszego Reżysera; oraz “The Legend of Bagger Vance.” Artysta został uhonorowany nominacją do Nagrody Akademii® jako Najlepszy Aktor za brawurową rolę w filmie „Żądło” /The Sting/. Będąc gorącym zwolennikiem niezależnej produkcji filmowej, Redford założył w 1980 roku Instytut Sundance będący organizacją “zaangażowaną we wspieranie i realizację projektów młodych scenarzystów i reżyserów oraz w organizowanie przeglądów nowego niezależnego kina amerykańskiego”. Instytut sponsoruje doroczny Sundance Film Festival, który odbywa się zimą w Park City, Utah i cieszy się zasłużona opinią najważniejszego przeglądu niezależnych produkcji w Stanach Zjednoczonych. Urodzony w Santa Monica, w Kalifornii, Redford studiował na prestiżowej Akademii Sztuk Dramatycznych w Nowym Jorku. Po ukończeniu nauki rozpoczął pracę na scenie. Swoją pierwszą rolę na Broadway’u zagrał w inscenizacji “Sunday in New York”. Kolejnymi przedsięwzięciami scenicznymi były sztuki “Little Moon of Alban” oraz “Barefoot in the Park” Neila Simona w reżyserii Mike’a Nicholsa. Nieco później aktor ponownie wcielił się w rolę młodego żonkosia, Paula Brattera, w filmowej wersji “Boso w parku” /Barefoot in the Park/, gdzie zagrał obok Jane Fondy. Redford zebrał za tę kreację znakomite recenzje ze strony krytyków, zyskał sobie również uznanie publiczności. Jego inne, wczesne role w filmie to „War Hunt,” „Inside Daisy Clover” z udziałem Natalie Wood, „The Chase”, „This Property is Condemned” i „Tell Them Willie Boy is Here.” W 1969, Robert Redford i Paul Newman zagrali wspólnie w westernie „Butch Cassidy i Sundance Kid”. Wyreżyserowany przez George’a Roy’a Hilla film wszedł do kanonu gatunku i szybko ugruntował pozycję Redforda jako jednego z czołowych aktorów amerykańskiego przemysłu filmowego. Newman, Hill i Redford jeszcze raz mieli okazję spotkać się na planie filmowym podczas realizacji wspomnianego wczesniej „Żądła” /The Sting/. Obraz został uhonorowany siedmioma Oscarami®, w tym statuetką dla Najlepszego Filmu (Redfordowi przyniósł nominację dla Najlepszego Aktora). W bogatym dorobku aktora na uwagę zasługują takie tytuły jak: „Jeremiah Johnson”, „Tacy byliśmy” /The Way We Were/, „Wielki Gatsby” /The Great Gatsby/, „Trzy dni kondora” /Three Days of the Condor/, „Więzień Brubaker” /Brubaker/, „The Natural”, „Pożegnanie z Afryką” /Out of Africa/, “Orły Temidy” /Legal Eagles/, “Sneakers”, „Niemoralna propozycja” /Indecent Proposal/ oraz „Namiętności” /Up Close & Personal/. Jednym z ostatnich projektów aktorskich Redfora jest goszczący obecnie na polskich ekranach film „Ostatni bastion” /The Last Castle/. Wiele wcześniejszych filmów, w których wystąpił zostało wyprodukowanych przez założoną przez Redforda w 1968 roku firmę producencką Wildwood Enterprises. Zrealizowała ona między innymi takie projekty z udziałem aktora jak “Downhill Racer”, “Kandydat” /The Candidate/, „The Electric Horseman” oraz słynny obraz z 1976 roku „Wszyscy ludzie prezydenta” /All the President’s Men/. Film z udziałem Redforda i Dustina Hoffmana był filmową opowieścią o ujawnionej przez dziennikarzy gazety Washington Post - Woodwarda i Bernsteina, aferze Watergate. Otrzymał siedem nominacji do Oscara®, w tym dla Najlepszego Filmu. Inne filmy wyprodukowane w ostatnim czasie przez Redforda pod szyldem nowoutworzonej firmy producenckiej South Fork Pictures to „Adwokat” /A Civil Action/ z Johnem Travoltą w głównej roli, telewizyjny „Grand Avenue”, „How to Kill Your Neighbor’s Dog”, „Slums of Beverly Hills,” „No Looking Back” i „She’s the One”. Wcześniejsze projekty producenckie Redforda to: „The Solar Film”, „Promised Land”, „Some Girls” i „The Dark Wind”.

Brad Pitt (Tom Bishop)

Brad Pitt należy obecnie do grona najwybitniejszych aktorów Hollywood. Zapracował sobie na tę pozycję kreując szeroką gamę niezapomnianych ról filmowych, które przyniosły mu uznanie widzów i krytyki. Był nominowany w kategorii Najlepszej Drugoplanowej Roli Męskiej do Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej i otrzymał Złoty Glob za rolę w filmie Terry'ego Gilliama „12 Małp” /Twelve Monkeys/. Wcześniej Pitt był nominowany do Złotego Globu za pracę w „Wichrach namiętności” /Legends of the Fall/, gdzie wystąpił u boku Anthony'ego Hopkinsa. Ostatnio zagrał w filmie Guy’a Ritchiego „Przekręt” /Snatch/ i zdobył uznanie za rolę w kontrowersyjnym dramacie „Podziemny krąg” /Fight Club/ w reżyserii Davida Finchera. Pitt i Fincher współpracowali wcześniej przy thrillerze „Siedem” /Seven/, w którym wystąpił również Morgan Freeman. Przełomem w karierze aktorskiej Pitta była rola uwodzicielskiego autostopowicza w filmie Ridleya Scotta „Thelma & Louise”. Aktor zyskał dużą popularność dzięki kolejnym rolom, w tym charyzmatycznego, choć skazanego na zgubę Paula Macleana w filmie Roberta Redforda „A rzeka płynie” /A River Runs Through It/, psychopatycznego seryjnego zabójcy w „Kalifornii” Dominika Sena, wampira Louisa w „Wywiadzie z wampirem” /Interview with the Vampire/ Neila Jordana, z udziałem Toma Cruise’a, jak również postaci autentycznej, Heinricha Harrera, w filmie Jeana-Jacquesa Ananuda „Siedem lat w Tybecie” /Seven Years in Tibet/. Urodzony w Shawnee, w stanie Oklahoma, wychowywała się w Springfield, w stanie Missouri. Tam też uczęszczał na lokalny Uniwersytet Stanowy, gdzie studiował dziennikarstwo (interesowała go szczególnie reklama). Na krótko przed ukończeniem nauki przeprowadził się do Los Angeles z zamiarem dalszego kształcenia się w kierunku reklamy i grafiki komputerowej. Stało się jednak inaczej - już na miejscu zainteresowała go sztuka dramatyczna i w tym właśnie kierunku poszło dalsze kształcenie przyszłego aktora. Wkrótce przyszły też pierwsze propozycje pracy przy projektach telewizyjnych, w tym m.in. serialu telewizji FOX „Glory Days”, produkcji HBO „The Image” oraz uznanym przez krytykę filmie „Too Young To Die”. Na dużym ekranie Pitt pojawił się w tym czasie w filmie „Johnny Suede”, który został nagrodzony w kategorii Najlepszy Film na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno w 1992 r, jak również „Cool World” Ralpha Bakshi, „Prawdziwym romansie” /True Romance/ Tony’ego Scotta, „Zdradzie” /The Devil's Own/ Alana Pakuli, „Joe Blacku” Martina Bresta i „Uśpionych” /Sleepers/ Barry'ego Levinsona. Wśród najnowszych projektów aktorskich Pitta znalazł się również film z udziałem Julii Roberts „The Mexican”. Po zakończeniu pracy nad prezentowanym obecnie „Zawód: Szpieg”, Pitt dołączył do doborowej obsady aktorskiej najnowszego obrazu Stevena Soderbergha „Oceans 11”. Oprócz niego zagrają w filmie George Clooney, Julia Roberts i Matt Damon.

CATHERINE McCORMACK (Elizabeth Hadley)

Catherine McCormack należy obecnie do grona najbardziej wziętych aktorek brytyjskich młodego pokolenia. Sztuki aktorskiej uczyła się w Oxford School of Drama. Wkrótce po zakończeniu nauki otrzymała dużą, przełomową w karierze rolę w filmie „Waleczne serce” /Braveheart/. W uhonorowanym w 1995 roku Oscarem® filmie aktorka zagrała u boku Mela Gibsona. Od tamtej pory konto osiągnięć filmowych młodej aktorki wzbogaciło się o takie tytuły jak: „Land Girls”, „Dangerous Beauty”, „Dancing At Lughnasa”, z udziałem Meryl Streep, „This Year’s Love”, „Shadow of the Vampire”, „Weight of Water”, „Born Romantic” oraz „The Tailor of Panama” w reżyserii Johna Boormana.

Stephen Dillane (Charles Harker)

Stephen Dillane uhonorowany został Nagrodą Tony dla Najlepszego Aktora, jak również Nagrodą Drama Desk 2000 za rolę w słynnej sztuce Toma Stopparda „The Real Thing”. Kreacja ta przyniosła mu również szereg innych wyróżnień, w tym nagrodę London Evening Standard i Variety Club of Great Britain. Dillane ma w swoim dorobku również prestiżowe wyróżnienie Shakespearean Globe Award im. Richarda Burtona (1995) za inscenizację „Hamleta”. W 1998 roku Instytut Australijski przyznał mu wyróżnienie dla Najlepszego Aktora Teatralnej Inscenizacji Telewizyjnej za produkcję „Kings In Grass Castles”. Oprócz wielu ról dramatycznych wystawianych wraz z zespołami Royal National Theatre i Donmar Warehouse, aktor wystąpił w kilku telewizyjnych produkcjach stacji BBC - „The Cazalets”, „The Widowing of Mrs. Holroyd”, „Annie Kareninie” oraz „The Rector’s Wife”. Na dużym ekranie pojawił się między innymi w: „The Parole Officer”, w reżyserii Johna Duigana; „Ordinary Decent Criminal”, „Alei Snajperów” /Welcome to Sarajevo/ Michaela Winterbottoma, „Hamlecie” Franco Zeffirellego oraz „Firelight” Williama Nicholsona. Wkrótce wejdą na ekrany kin kolejne produkcje z udziałem Dillane’a - „The Hours”, „The Truth About Charlie” i „The Gathering”.

Larry Bryggman (Troy Folger)

Larry Bryggman zagrał ostatnio rolę ojca w wyróżnionej nagrodą Pulitzera i wystawianej na Broadway’u sztuce „Proof”. Związany od dłuższego czasu ze scenami broadwayowskimi, aktor ma w swoim dorobku między innymi takie inscenizacje jak: „Prelude to a Kiss”, „Ryszard III”, z udziałem Ala Pacino, „The Basic Trainning of Pavlo Hummel”. Współpraca z offowymi scenami nowojorskiej dzielnicy teatralnej, m.in. Public Theater, Lincoln Center, Atlantic Theater i New York Shakespeare Festival również zaowocowała wieloma ciekawymi produkcjami. W dorobku telewizyjnym Bryggmana na uwagę zasługuje rola Johna Dixona w „As the World Turns”, za którą aktor uhonorowany został nagrodą Emmy (Najlepsza Rola Męska). Inne projekty małego ekranu z udziałem Bryggmana to: Strike Force (NBC) i „Trial of the Panther 13” (PBS). Aktor zagrał w kilku produkcjach hollywoodzkich, m.in. „Szklanej pułapce 3” /Die Hard 3/, „Hanky Panky/ i „And Justice For All”.

Marianne Jean-Baptiste (Gladys Jennip)

Marianne Jean-Baptiste nominowana była do Nagrody Akademii® w kategorii Najlepsza Drugoplanowa Rola Żeńska za rolę w filmie Mike’a Leigh „Sekrety i kłamstwa” /Secrets and Lies/. Kreacja ta przyniosła aktorce również nominacje do prestiżowych nagród Złotego Globu i BAFTA. Baptiste ma w swoim dorobku filmowym również takie tytuły jak: „The Cell”, „28 Days”, w reżyserii Betty Thomas, „A Murder of Crows” Rowdy Herringtona, „24 Hour Woman”, „Nowhere To Go”, „How To Make the Cruelest Month”, „Mr. Jealousy” oraz „London Kills Me”. Baptiste jest autorką muzyki do fabularnego filmu Mike’a Leigh „Współlokatorki” /Career Girls/. Filmografia telewizyjna aktorki to: „The Wedding” (HBO/Harpo), wysoko oceniona produkcja Granada Television „The Murder of Stephen Lawrence”, jak również kontrowersyjny obraz „Men Only” (Channel Four).

Międzynarodowa podróż filmowa

Zamysł i układ filmu „Zawód: Szpieg” wymagały intensywnej pracy nad znalezieniem odpowiednich lokalizacji dla rozegrania międzynarodowych scen, jak również precyzyjnego ich montażu. Reżyser Scott zauważa: „Narracja filmu prowadzona jest z siedziby głównej CIA, ale dwie trzecie akcji filmu pokazane jest we flashbackach. Chciałem skontrastować ciszę biurokratycznych wnętrz agencji z chaosem najgorętszych miejsc na świecie, w których w dużej mierze kształtowała się historia przedstawionych w filmie 16 lat. W efekcie przemierzamy z kamerą pół świata, przeskakując niemalże z jednego miejsca na drugie. Wykorzystanie flashbacków i możliwość przeprowadzenia manewru przeskoku w przestrzeni globu jest w dużej mierze zasługą sprawnego montażu.” Pierwszą znaczącą z punktu widzenia filmu lokalizacją było opuszczone XVI-wieczne więzienie w Oxford w Anglii. Na ekranie występuje ono w roli zapuszczonego, podmokłego więzienia w Chinach, gdzie zatrzymano Toma Bishopa. Scott przyznaje: „Nie do końca wierzę, że jest w Chinach więzienie, które chociaż po części przypominałoby to pokazane w filmie. To wiktoriańskie więzienie - zatem niewiele ma wspólnego ze stylem orientalnych przybytków tego rodzaju. Jeśli jednak robi się coś z wystarczająco dużym przekonaniem, ludzie to kupią.” Scenograf Norris Spencer dokonywał nie lada wysiłków, aby uwiarygodnić to miejsce. Jak sam wspomina: „Informacje, czy jakiekolwiek materiały prasowe na temat naszej chińskiej lokalizacji praktycznie nie istnieją. Zdecydowaliśmy się na Oxford, bo tam przynajmniej wymarłe więzienie miało nam do zaoferowania odpowiednią skalę i tło dla kręconych w jego wnętrzu zdjęć.” Ekipa filmowa wraz z aktorami przeniosła się następnie do Budapesztu, na Węgrzech, który tym razem miał posłużyć jako tło scen niemieckich. Scott wspomina: „Brałem pod uwagę możliwość kręcenia zdjęć w Berlinie i bacznie się temu miastu przyglądałem. Ale Berlin dziś, to zupełnie co innego niż to miasto w 1975 roku. Budapeszt bardziej pasował do naszego wyobrażenia o starej stolicy Niemiec - nieco wytarty, podniszczony, ale mimo wszystko piękny.” Większość scen w Budapeszcie kręcono w plenerze. Nic dziwnego, że na plan filmowy ściągały codziennie tłumy ludzi, pragnących zobaczyć dwie znakomite gwiazdy filmowe przy pracy. Budapeszteńczycy byli również świadkami paru niezwykłych ujęć, ponieważ w sekwencji toczącej się między bohaterami rozmowy na dachu budynku pojawiają się także helikoptery. Reżyser w dużym zbliżeniu podążał okiem kamery za rozmówcami - Redfordem i Pittem, po czym wprowadzał gwałtowne cięcia z przebitką na helikopter. Scott podkreśla: „Miasto, w którym przyszło nam kręcić zdjęcia jest bardzo widowiskowe. Ale nie chodziło nam w tym wszystkim tylko o efekt wizualizacji. Z naszego punktu widzenia istotniejsze było budowanie napięcia, pewnego rodzaju niepokoju. Zawsze poszukuje się, bowiem sposobu pokazania danego fragmentu w sposób nieco odmienny. Aby osiągnąć zamierzony efekt ta odmienność musi iść w parze z przesłaniem sceny. W scenach kręconych w Budapeszcie chodziło właśnie o zdradę.” Na potrzeby zarejestrowania kamerą sekwencji rozgrywających się w Wietnamie i Bejrucie produkcja przeniosła się do Maroka. Ujęcia z bazy wojskowej nakręcono w małym miasteczku na skraju Sahary - Quarzazate. Jest to dość znane miejsce w świecie filmowym, ponieważ to właśnie na tym terenie powstawały zdjęcia do licznych produkcji, w tym m.in. W obliczu śmierci, Szpiedzy tacy jak my, Cena honoru, Gladiator i Mumia powraca. Przemieszczając się samochodem do tego magicznego miejsca, pokonuje się pustynne przestrzenie, dojeżdżając w końcu do pełnej zieleni, soczystej oazy z wspaniałymi, cienistymi palmami. To właśnie w takim otoczeniu rozegrała się scena pierwszego spotkania Muira i Bishopa. Tutaj nakręcono również ujęcia pokazujące Pitta jako młodego sierżanta armii amerykańskiej, uchwyconego w akcji krzyżowego ognia. Kolejnym etapem na trasie zdjęciowej filmu było największe marokańskie miasto - Casablanca. Ze swoimi imponującymi dachami, domami, bazarami, wąskimi uliczkami, przejściami i portem, Casablanca przemieniła się na ekranie w rozdarty działaniami wojennymi Bejrut. Scott zauważa: „Casablanca to najstarszy i największy port morski w Afryce. To dzikie i egzotyczne miejsce, a praca w takim otoczeniu daje niesamowite możliwości.” W momencie zakończenia rejestrowania materiału zdjęciowego w miejscach odległych, ekipa wraz z aktorami przeniosła się z powrotem do Wielkiej Brytanii, kręcąc sekwencje w samym Londynie i jego okolicach, jak również w Studiach Shepperton, gdzie na potrzeby filmu powstały pomieszczenia biurowe CIA. Dla scenografa Spencera, wykreowanie odpowiedniej oprawy agencji CIA było nie tylko największym wyzwaniem, ale również zadaniem najbardziej fascynującym i godnym podziwu. Jak tłumaczy artysta: „Od reżysera - Tony’ego, otrzymałem tylko ogólne wskazówki, że wszystko ma wyglądać tak szczegółowo i dokładnie jak to tylko możliwe. Dla mnie oznaczało to wiele godzin spędzonych nad dokopywaniem się do materiałów i dokumentacji na temat CIA. Tony dotarł do dokumentalnego filmu na kanale Discovery, który pokazywał sposoby funkcjonowania najsłynniejszej agencji wywiadowczej świata. Film był fascynujący - wokół CIA wytworzyła się swoistego rodzaju aura tajemniczości i naturalnie ogromnej odpowiedzialności. Pracownicy agencji podlegają bezpośrednio prezydentowi Stanów Zjednoczonych.” Główny plan filmowy dla CIA został zaprojektowany i zarejestrowany w Studiach Shepperton. Inne miejsca występujące w charakterze głównych pomieszczeń, wejść i korytarzy agencji zastąpione zostały na potrzeby filmu przez pomieszczenia jednej z firm farmaceutycznych na północy Londynu. Firma po raz pierwszy udostępniła swoje miejsca ekipie filmowej.

O produkcji

Dokładnie pięć lat temu oryginalny scenariusz pomysłu i autorstwa Michaela Frosta Becknera po raz pierwszy trafił do rąk producentów Douglasa Wicka z Red Wagon Entertainment i Marca Abrahama, prezesa Beacon Communications. „Zawód: Szpieg” - fikcyjna opowieść o relacji dwóch mężczyzn, pokazana na tle złożonej metamorfozy, którą agencja wywiadowcza CIA przeszła w burzliwym czasie od 1975 do 1991 roku na wielu frontach całego świata, zainteresowała obu decydentów branży filmowej, którzy postanowili przenieść ją na ekran. „Podobał mi się pomysł poprowadzenia okiem kamery analizy drugiej połowy czasów Zimnej Wojny, początkowo oczami oficera-weterana, wspominającego przeszłość na chwilę przed udaniem się na emeryturę, a następnie przefiltrowania tych samych faktów oczami jego młodego podopiecznego”, mówi Beckner, który od dłuższego czasu śledzi losy agencji i na ich podstawie napisał wcześniej scenariusz serialu telewizyjnego - Tajne akcje CIA. „Chciałem również przyjrzeć się zagadnieniu patriotyzmu w czasach moralnie dwuznacznych i pokazać jak ostatecznie patriotyzm sprowadza się do osobistego wyboru, czynienia rzeczy słusznych dla słusznej sprawy.” Beckner kontynuuje, „CIA roku 1991 i czasów obecnych to dwie zupełnie różne struktury, a scenariusz i film „Zawód: Szpieg” nie były pomyślane jako elementarz na temat agencji. To raczej historia o ludziach i rzeczach, z którymi trzeba żyć do końca swoich dni.” Historia opisana przez Becknera bardzo dobrze została przyjęta przez Wicka i Abrahama. Jak twierdzi Wick: „Odebrałem tę opowieść jako metaforę, historię odkupienia - oswobodzenia przyjaciela, a jednocześnie refleksję człowieka, który w młodym podopiecznym widzi swoje lustrzane odbicie i stopniowo zaczyna go pod tym kątem kształtować, starając się wykreować go na jednego z najlepszych agentów CIA”. Ze zdaniem tym całkowicie zgadza się Abraham, dla którego scenariusz był materiałem dalece poruszającym i zachęcającym do przeniesienia na ekran. „Sposób, w jaki scenariusz pokazywał historię działań CIA w Wietnamie, Berlinie, Bejrucie i wielu innych miejscach nadawał mu epickiego wymiaru. Tytuł filmu, w oryginale „Spy Game”, ma również swoją ironiczną wymowę, bo rzeczywiście chodzi tu o swoistego rodzaju grę - ruletkę życia i śmierci. Wątki przyjaźni, bólu i rozczarowania związanego z rozpadem przyjaźni są niezwykle silne i przejmujące.” Dużym atutem scenariusza był jego potencjał wprowadzenia sekwencji kina akcji, pokazanych w egzotycznych miejscach. Niewątpliwie było to bardzo pociągające z punktu widzenia reżysera Tony’ego Scotta, specjalisty w tej dziedzinie, twórcy klasycznych filmów z gatunku kina akcji - Top Gun, Karmazynowy przypływ, Szybki jak błyskawica i Wróg publiczny. Jak mów Scott: „Zabieramy widzów w fascynującą międzynarodową podróż. Historia zaczyna się w Chinach, przenosi się następnie do Wietnamu, gdzie główni bohaterowie spotykają się po raz pierwszy, w kolejnych ujęciach widzimy ich w Berlinie, gdzie Muir szkoli swojego podopiecznego, a następnie towarzyszymy im w Bejrucie, w szczytowym momencie konfliktu w tym rejonie. Na ekranie przenosimy się nie tylko z miejsca na miejsce, ale również w czasie - akcja szpiegowska obejmuje okres około 16 lat, wiele ze scen widzimy we flashbackach. Efektem przeniesienia scenariusza na ekran jest niesamowita mieszanka różnych elementów - niezwykłe miejsca, zaskakujące przeskoki z teraźniejszości w przeszłość, fascynujące postaci, a do tego niewiarygodna wręcz obsada. Ludzie, kolory, emocje, miejsca i dźwięki - widzowie uczestniczą w niesamowitym przedstawieniu i namacalnie niemalże odczuwają kolejne rozgrywające się sceny.

Sekwencje lotnicze

Wyreżyserowanie i zgranie wszystkich sekwencji lotniczych w filmie „Zawód: Szpieg”, w tym śmiałych ujęć z udziałem helikopterów stanowiło dla ekipy filmowej i reżysera kolejne wyzwanie. W celu osiągnięcia jak najlepszego i wiarygodnego efektu, Scott skorzystał z pomocy eksperta w dziedzinie koordynacji powietrznej Marca Wolffa, będącego jednocześnie pilotem-kaskaderem. Wolff miał okazję współpracować ze Scottem kilkanaście lat wcześniej przy kręceniu filmów reklamowych i od tamtego czasu zyskał sobie miano jednego z najlepszych specjalistów w swojej branży. Pracował nad sekwencjami lotniczymi między innymi przy takich filmach jak Indiana Jones i ostatnia krucjata, Szeregowiec Ryan, Mission: Impossible i serii „Gwiezdne Wojny” O swojej misji przy filmie „Zawód: Szpieg” mówi: „Przede wszystkim wszystkie elementy, które pojawiają się w filmie muszą być z największą precyzją zgrane i choreograficznie zestawione ze sobą. Musimy zadbać o maksymalne bezpieczeństwo aktorów i całej ekipy. Na szczęście mam znakomity zespół, który dba o to, aby na ziemi nic nikomu się nie stało. Staramy sobie wyobrazić, w których miejscach elementy sceny będą ustawione, bierzemy pod uwagę wskazówki Tony’ego (Scotta), potem szczegółowo komponujemy te elementy, upewniając się, że skrzydła i śmigła mają swobodę obrotu. Pracujemy w dość dużych zbliżeniach, gdzie margines przestrzeni jest niewielki, czasami zaledwie kilkanaście centymetrów od drzew czy budynków. Nasi ludzie na ziemi kontrolują, czy za każdym razem wykonujemy te same kombinacje ruchów i czy mieścimy się w poczynionych wcześniej oznaczeniach.” Wolff kontynuuje: „Udało nam się nakręcić kilka naprawdę imponujących ujęć z udziałem helikopterów U.S. Huey i Laotian M1.2. Widzimy je w scenie lądowania na dachu więzienia. Rejestrowaliśmy wszystko w nocy, we mgle i w deszczu, co jak można się domyśleć nie było łatwe. Podobnie powstały zdjęcia wietnamskie z udziałem Brada.” „M. 1.2, który mieliśmy do dyspozycji, po raz pierwszy został zaprojektowany w 1962 roku i jak na ówczesne czasu było to prawdziwe cacko. Dzisiaj wygląda dość zabawnie i dlatego spodobał się Tony’emu. Dużym wyzwaniem było dla nas nakręcenie sceny rozbicia helikoptera. Trzeba pamiętać, że nie jest to zbyt łatwa do manewrowania maszyna i zwrotność nie jest jej najmocniejszą stroną. Nam musiało udać się utrzymanie jej w powietrzu i wykonywanie obrotów nad niewielką monetą - zadanie raczej niełatwe, ale dobrze się przy tym bawiliśmy.” Rejestrowanie kamerą sekwencji lotniczych dało Wolffowi możliwość prowadzenia bezpośredniej pracy z gwiazdami filmu - Redfordem i Pittem. Jak mówi: „Obaj znakomicie sobie radzili w tych ujęciach. Bob uwielbia latać helikopterami, dla niego było to zatem coś bardzo naturalnego. W przypadku Brada, widać było, że traktuje to jako niezłą zabawę. Coś jak prawdziwe wesołe miasteczko.” Wspominając kręcenie zdjęć z udziałem maszyn lotniczych Pitt mówi: „Podobało mi się występowanie w roli żołnierza. To coś na kształt zabawy siedmiolatka - wygrywają zawsze dobrzy faceci”. Po kilku latach planowania i czterech miesiącach rejestrowania zasadniczych ujęć, prace nad filmem „Zawód: Szpieg” zakończyły się 16 marca 2001 roku.

Twórcy filmu

Tony Scott - Reżyseria

Tony Scott od momentu swojego debiutu fabularnego odnotowuje stałe pasmo sukcesów. Już jego pierwszy film „Hunger”, z udziałem Catherine Denevue, Davida Bowie i Susan Sarandon, nowoczesna opowieść z gatunku wysublimowanych horrorów odniosła duży sukces. Hitami okazały się również kolejne przedsięwzięcia reżyserskie - „Top Gun” z Tomem Cruisem, „Gliniarz z Beverly Hills 2” /Beverly Hills Cop II/, „Revenge”, „The Days of Thunder”, „The Last Boy Scout” oraz znakomicie przyjęty przez krytykę „Prawdziwy romans” /True Romance/. W 1995 roku znowu głośno było o Scottcie w związku ze znakomitym, trzymającym w napięciu thrillerze „Karmazynowy przypływ” /Crimson Tide/, w którym zagrały takie gwiazdy jak Denzel Washington i Gene Hackman. Od tego czasu reżyser nakręcił również „The Fan” z Robertem DeNiro i Wesley Snipesem oraz „Wroga publicznego” /Enemy of the State/ z Willem Smithem i Genem Hackmanem, w produkcji Jerry’ego Bruckheimera.

Douglas Wick – Producent

Prowadzona przez Douglasa Wicka firma Red Wagon Entertainment weszła w nowe milenium zajmując jedne z najwyższych pozycji wśród firm producenckich. W ostatnim czasie Red Wagon udało się nie tylko rozwinąć z powodzeniem na szeroką skalę swoją działalność, nie tylko pozyskać jako partnera Lucy Fisher (była wiceprezes grupy kapitałowej Columbia-TriStar Motion Picture), ale również wyprodukować wiele znakomitych filmów. Cztery z nich, których produkcją zajmował się Wick, osiągnęły w sumie wyniki box-office’u na poziomie 1 miliarda dolarów. Zwieńczeniem tego znakomitego pod względem realizacji projektów roku (2000) był epicki obraz starożytnego Rzymu - „Gladiator” w reżyserii Ridley’a Scotta z Russellem Crowem w roli tytułowej. Film przyniósł Wickowi-producentowi najbardziej prestiżowe wyróżnienie branży filmowej - Oscara®, a dochody z jego dystrybucji przekroczyły łącznie sumę 450 milionów. „Gladiator”, który okazał się światowym fenomenem wielkoekranowym, wysunął się również na czoło najlepiej sprzedawanych w historii DVD. Obraz uhonorowany został na całym świecie wieloma prestiżowymi nagrodami - Amerykański Instytut Filmowy uznał go za najlepszy obraz roku, przyznano mu dwa Złote Globy w tym za Najlepszy Film, dla Brytyjskiej Akademii Filmowej i Telewizyjnej oraz Gildii Producentów Filmowych (Nagroda Złotego Lauru) również był to Najlepszy Film roku. „Gladiator” nominowanym był do Oscara® w 12 kategoriach, otrzymał w sumie pięć statuetek. Wick jest także producentem takich filmów jak przebój dla najmłodszych „Stuart Malutki” /Stuart Little/ z Giną Davis, znakomicie przyjęty przez krytykę „Przerwana lekcja muzyki” /Girl Interrupted/ z Winoną Ryder, Vanessą Redgrave, Whoopi Goldberg i Angeliną Jolie (Oscar® i Złoty Glob dla aktorki za tę przejmującą rolę), thriller science-fiction „Hollow Man”, wyreżyserowany przez Paula Verhoevena z udziałem Elisabeth Shue i Kevina Bacona, który przyniósł wpływy prawie 200 milionów dolarów na całym świecie. Red Wagon zakańcza właśnie pracę nad drugą częścią „Stuarta Malutkiego”, do którego swoich głosów użyczyli Michael J. Fox, Nathan Lane i Melanie Griffith. W planach firmy są między innymi takie projekty jak: nowa wersja klasycznego utworu J.M. Barrie’go „Piotruś Pan” w reżyserii P.J. Hogana; z dużym zainteresowaniem oczekiwane „Pamiętniki Gejszy” /Memoirs of Geisha/, na podstawie jednego z największych ostatnich bestsellerów na liście New York Timesa; „Fertig”, epicka opowieść z czasów II Wojny Światowej, rozgrywająca się na Filipinach; połączenie thrillera i kina akcji - „Dreadnaught”, w reżyserii McG, autora „Aniołków Charliego” /Charlie’s Angels/. Pierwszym filmem Wicka w charakterze producenta była komedia Mike’a Nicholsa „Pracująca dziewczyna” /Working Girl/ z Melanie Griffith, Harrisonem Fordem i Sigourney Weaver. Obraz nominowany był do Oscara w sześciu kategoriach, zdobył jedną statuetkę, uhonorowany został również pięcioma Złotymi Globami, w tym jednym dla Wicka. Z reżyserem Nicholsem Wick spotkał się ponownie przy produkcji „Wilka” /Wolf/ z Jackiem Nicholsonem i Michelle Pfeiffer. Wick ma na swoim koncie również takie produkcje jak: thriller „Hush” z Jessiką Lange i Gwyneth Paltrow oraz „Szkoła czarownic” /The Craft/ z Neve Campbell. Po ukończeniu ze specjalnym wyróżnieniem Uniwersytetu Yale, gdzie studiował literaturę i historię amerykańską oraz film, Wick rozpoczął karierę w show biznesie od ... parzenia kawy dla reżysera Alana Pakuli. Z czasem otrzymał stanowisko producenta stowarzyszonego przy filmie reżysera „Starting Over”. Wick jest żonaty. Jego partnerką życiową jest Lucy Fisher. Producent ma trzy córki, mieszka w Los Angeles. Zajmuje zaszczytne stanowiska członka rady The Center of Early Education oraz zarządu Gildii Producentów Amerykańskich. Na międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Santa Barbara otrzymał tytuł Producenta Roku.

MARC ABRAHAM - Producent

Marc Abraham jest prezesem Beacon Communications, jednej z najlepiej prosperujących firm produkcenckich na rynku amerykańskim, którą założył w 1990 roku wraz z Armyanem Bernsteinem. Abraham był również inicjatorem Beacon Records, firmy fonograficznej, która ma na swoim koncie kilka ciekawych nagrań soundtracków, które w sumie sprzedały się w ponad czterech milionach egzemplarzy na całym świecie. W 2000 roku pod szyldem Beacon powstały takie produkcje jak „The Family Man” z udziałem Nicolasa Cage’a i Tei Leoni oraz „Bring It On”, z udziałem Kirsten Dunst. Nieco wcześniej spod ręki Abrahama-producenta wyszły między innymi: „Tysiąc akrów” /Thousand Acres” z gwiazdorskimi rolami Michelle Pfeiffer, Jessiką Lange i Jennifer Jason Leigh oraz „Playing God” z Davidem Duchovnym i Timothy Huttonem w rolach głównych. Obecnie trwają prace nad najnowszymi produkcjami firmowanymi nazwiskiem Abrahama, będą to: „The Palace Thief” z Kevinem Klinem i „Tuck Everlasting”, w którym wystąpi Ben Kingsley. Marc Abraham wystapił w roli producenta wykonawczego między innymi takich filmów jak: thriller akcji „Air Force One”, z Harrisonem Fordem w roli głównej; „Huragan” /The Hurricane/ (trzy nominacje do Złotych Globów), „Z miłości do gry”/For Love of the Game/, z udziałem Kevina Costnera oraz „End of Days”, w którym zagrał Arnold Schwarzenegger. Współpracując z Turner Pictures, zajął się produkcją wykonawczą „A Life in the Theatre” Davida Mameta, filmu uhonorowanego nagrodą Cable ACE dla najlepszej produkcji dramaturgicznej lub teatralnej. Beacon Communications może się pochwalić imponującą listą uznanych tytułów filmowych, w tym: „The Commitments”, wyróżniony czterema nagrodami BAFTA, nominowany do Złotego Globu, „W księżycową jasną noc” /A Midnight Clear/ Keitha Gordona z udziałem Ethana Hawke’a, „Sugar Hill” z Wesleyem Snipesem, „Princess Caraboo” z Phoebe Cates i Kevinem Klinem, „Droga do Wellville” /The Road to Wellville/ Alana Parkera z Anthony Hopkinsem oraz „The Baby-Sitter’s Club”. Abraham rozpoczynał swoją karierę w przemyśle filmowym od dokumentalnego obrazu „Playing to Win”. Jest on autorem kilku scenariuszy wykorzystanych przez wytwórnie Twenthieth Century Fox, Warner Bros, CBS oraz popularnych seriali telewizyjnych „21 Jump Street” i „Moonlighting”. W 1990 roku Abraham został uhonorowany nagrodą Writer’s Guild za „The Earth Day Special”. Po ukończeniu Uniwersytetu stanu Wirginia, Abraham podjął swoją pierwszą pracę jako copywriter w agencji reklamowej Young and Rubicam w Nowym Yorku. Porzucił wkrótce to zajęcie i oddał się pisarstwu. W tym czasie pisał felietony sportowe dla Los Angeles Times i Golf Magazine. Marc Abraham jest autorem dwóch książek o tematyce olimpijskiej, wydanych przez Universal Press. Zasiada w zarządzie Virginia Film Festival oraz organizacji Violence Policy Center.

Michael Frost Beckner - Scenariusz

Mając na swoim koncie wiele ciekawych scenariuszy, pisanych na zamównienie dużych studio filmowych, Beckner zapracował sobie na pozycję jednego z najchętniej zatrudnianych scenarzystów hollywoodzkich. Przy jednym ze swoich najnowszych projektów - serialu telewizji CBS „The Agency”, przy współpracy z Wolfgang Petersen Radiant Telewision, Beckner rozszerzył nieco swoją działalność, występując w roli jego twórcy, scenarzysty i producenta wykonawczego. Ostatnio powstał również projekt scenariusza do filmu „Official Assassins”, thrillera osadzonego w scenerii powojennego Berlina, opowiadającego o początkach Zimnej Wojny. Obraz wyreżyserowany zostanie przez Paula Verhoevena, twórcy między innymi „Hollow Man”, „Robocopa” i „Nagiego Instynktu” /Basic Instinct/. Beckner, przy współpracy swojej żony Anne Sterling Beckner i pod szyldem wspólnej firmy The Beckner Story Company, podpisał umowę z telewizją TNT na produkcję projektu opartego na zapiskach dziennikarskich Teda Gupa - The Book of Honor: Covert Lives and Classified Deaths at the CIA. Beckner prowadzi również współpracę z uhonorowanym Oscarem reżyserem i producentem Sydney’em Pollackiem nad adaptacją bestselleru Johna Le Carre’a The Night Manager, jak również oryginalnego pomysłu Becknera - „The Third Rate”. Na filmowym koncie autora scenariuszy figurują między innymi takie tytuły jak: „Sniper”, „Cuttroat Island” i „Prince Valiant”. Pierwszym dużym osiągnięciem autorskim Becknera był oryginalny scenariusz „Texas, Lead and Gold”. Następnie podjął on współpracę z jednym ze studio producenckich, gdzie występował w charakterze kontraktowego scenarzysty. Prowadząc tę działalność, w latach 1991-1996 udało mu się jednocześnie stworzyć takie scenariusze jak „Firestorm” i „Dzwonnik z Notre Dame” /The Hunchback of Notre Dame/.

David Arata - Scenariusz

Od trzech pokoleń rodzina Davida Araty mieszka w San Francisco. On sam wychowywał się w Millbraem, niewielkim miasteczku na przedmieściach San Francisco. Studiował na Uniwesytecie Santa Cruz, początkowo malarstwo, ponieważ pociągały go sztuki wizualne. Z czasem zainteresował się reżyserią teatralną i tą właśnie drogą trafił do zawodu scenarzysty. Jego pierwszym projektem fabularnym był „Breakdown Palace”, o dwóch Amerykankach aresztowanych w Tajlandii. Na potrzeby swojego ambitnego zadania pisarskiego udało mu się przekonać studio filmowe do wyekspediowania go do Bangkoku, gdzie chcąc przeprowadzić wywiady ze skazanymi dostał się do więzienia. Prezentowany obecnie „Zawód: Szpieg” jest drugim przedsięwzięciem fabularnym w dotychczasowej karierze Araty. Obecnie kończy pracę nad „Dreadnaught” dla Douga Wicka, planuje również współpracę z Seanem Connery. Po ukończeniu tych dwóch projektów scenarzysta planuje trochę zwolnić tempo pracy i zająć się długo odkładanym, osobistym pomysłem scenariusza. W swojej karierze Arata występował w charakterze Doradcy d.s Kreacji w ramach Sundance Screenwriter Lab. David Arata mieszka obecnie z żoną i trójką dzieci w Baldwin Hills.

Armyan Bernstein - Producent wykonawczy

Armyan Bernstein jest szefem Beacon Communications, jednej z najlepszych niezależnych firm produkcyjnych w Stanach Zjednoczonych. Należy do grona najbardziej uznanych w branży producentów, czego wyrazem było przyznanie mu Nagrody ShoWest dla Najlepszego Producenta Roku 2000. Jego najnowsze projekty filmowe to, m.in. “Huragan” /Hurricane/ z nominowanym do Oscara Denzelem Washingtonem, “Thirteen Days” z Kevinem Costnerem, “Family Man” z udziałem Nicolasa Cage’a, thriller “Air Force One” z Harrisonem Fordem, który na całym świecie zarobił 230 mln USD, „Z miłości do gry”/For Love of the Game/, „Bring It On” oraz “End of Days” z Arnoldem Schwarzeneggerem. Beacon Communications znane jest z takich filmów jak “The Commitments” (nominacja do Złotego Globu w 1991 roku, zdobywca czterech nagród BAFTA), “W księżycową jasną noc” /Midnight Clear/ z Ethanem Hawke - znakomicie przyjęty przez krytykę film Keitha Gordona, “Tysiąc Akrów” /A Thousnad Acres/ z Michelle Pfeiffer i Jessiką Lange, “Playing God”, “Sugar Hill”, “Droga do Wellville” /The Road to Wellville/ w reżyserii Alana Parkera oraz obraz Davida Mameta „A Life in the Theatre” (wyróżniony Nagrodą ACE dla najlepszej produkcji dramaturgicznej lub teatralnej). Bernstein urodził się i wychowywał w Chicago. Ukończył University of Wisconsin, po czym pracował jako dziennikarz w PBS oraz ABC. W 1978 roku napisał scenariusz do kultowego filmu lat 70-tych “Thanks God It’s Friday” z Debrą Winger i Jeffem Goldblumem. Współpracował (jako scenarzysta i koproducent) z Francisem Fordem Coppolą przy legendarnym „One from the Heart”. Bernstein debiutował jako reżyser kręcąc, na podstawie własnego scenariusza, film „Windy City” z udziałem Johna Sea i Kate Capshaw. Jest autorem i reżyserem „Cross My Heart” z Martinem Shortem i Annette O’Toole. Armyan Bernstein jest autorem scenariusza i producentem wyróżnionego nagrodą Emmy filmu „The Earth Day Special”.

Iain Smith - Producent wykonawczy

Ian Smith z wyróżnieniem ukończył Londyńską Szkołę Filmową (London Film School). W 1979 roku rozpoczął trwającą później wiele lat współpracę z Davidem Puttnamem, której pierwszym rezultatem był już nagrodzony Oscarem film „Rydwany ognia” /Chariots of Fire/. Po nim Smith wyprodukował m.in. „Local Hero” Billa Forsytha, z Burtem Lancaseterem w roli głównej oraz dwa filmy w reżyserii Rolanda Joffe - „The Killing Fields” z Samem Watersonem i „Misję” /The Mission/ z gwiazdorskimi rolami Roberta De Niro i Jeremy’ego Ironsa. W 1987 roku Smith założył Applecross Productions, pod którego szyldem współprodukował takie obrazy jak: „Heasrts of Fire”, „Killing Dad” i „City of Joy”. W roli producenta wykonawczego wystąpił przy filmie Ridley’a Scotta „1492: Conquest of Paradise”, a następnie zajął się produkcją „Mary Reilly” z Julią Roberts, „Piątego elementu” /The Fifht Element/ Luca Bessona, „Siedem lat w Tybecie”, z udziałem Brada Pitta i „Osaczonych” /Entrapment/ z Seanem Conerry i Catheriną Zeta Jones.

Thomas A. Bliss - Kierownik produkcji

Thomas A. Bliss dołączył do zespołu Beacon Communications w 1990 roku, obecnie zajmuje w firmie stanowisko naczelnego dyrektora operacyjnego. Bliss, jako producent wykonawczy, pracuje teraz nad „Palace Thief” z Kevinem Klinem oraz „Tuck Everlasting”, z udziałem Williama Hurta, Bena Kingsley’a i Sissy Spacek. Wcześniej zakończył m.in. projekty “Thirteen Days” z Kevinem Costnerem, komediowy “Family Man” z udziałem Nicolasa Cage’a oraz „Bring It On” z Kirsten Dunst. Wcześniej w roli producenta wykonawczeo Bliss pracował przy filmach „Air Force One”, „ Trippin” „Tysiąc Akrów”/Thousand Acres/, „Playing God”, „The Babysitters Club”, jako producent przy „A Life in the Theatre” i „Box of Moonlight”. Bliss wyprodukował w swojej karierze setki godzin filmów, taśm video i prowadzonych na żywo programów rozrywkowych. Jako producent wyróżniony został dwoma nagrodami CableACE, jak również nagrodą Peabody. Urodzony w Hollywood Thomas A. Bliss rozpoczął kręcenie filmów na taśmie 8 milimetrowej będąc jeszcze w szkole podstawowej. Po ukończeniu szkoły filmowej przy Uniwesytecie UCLA, zajmował stanowisko dyrektora d.s. studenckich w Idyllwild School of Music and Arts. Powrócił następnie na UCLA, aby zdobyć tytuł prawnika. Bliss działa w wielu organizacjach branżowych i zasiada w zarządach między innymi Gildii Reżyserów Amerykańskich (Board of Trustees of the Directors Guild of America), Niezależnym Stowarzyszeniu Producentów (Independent Producers Association), Board of Governors of the Idyllwild School of Music and the Arts. Jest także członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki Filmowej i Nauki.

James W. Skotchdopole - Producent wykonawczy

James W. Skotchdopole występował w charakterze producenta wykonawczego dwóch ostatnich filmów Tony’ego Scotta - „Wróg publiczny” /Enemy of State/ i „The Fan”. Współpraca obu panów rozpoczęła się w 1988 roku, kiedy to wspólnie nakręcili „Revenge”, a objęła również dalszych dziewięć filmów, w tym: „Days of Thunder”, „The last Boy Scout”, „Prawdziwy romans” /True Romance/ - koproducent i „Karmazynowy przypływ” /Crimson Tide/ - producent stowarzyszony. Skotchdopole jest również producentem niezależnych filmów fabularnych „Company Man” i „Sand”. Na swoim koncie ma również takie projekty jak: „Mixed Nuts”- producent wykonawczy, „Bezsenność w Seattle” /Sleepless in Seattle/ - producent stowarzyszony, „Naked Tango” Leonarda Schradera. Urodzony w Nowym Yorku, Skotchdopole w swojej 20-letniej karierze w przemyśle filmowym pracował przy ponad 35 filmach fabularnych.

Daniel Mindel - Zdjęcia

Dan Mindel stanął za kamerą filmową przy wcześniejszym projekcie Tony’ego Scotta - „Wróg publiczny” /Enemy of State/. Był współtwórcą zdjęć do „Karmazynowego przypływu” /Crimson Tide/ i „The Fan” tego samego reżysera. Mindel pracował w swojej karierze z Ridley’em Scottem, kręcąc zdjęcia do „White Squall” oraz kalifornijskie sekwencje filmu „G.I. Jane”. Na swoim koncie ma takie tytuły jak: „Shanghai Noon”, „Killer Pink” i „Sand”. Filmografia telewizyjna Mindela to: „Młodzi gniewni” /Dangerous Minds/ i „Red Shoe Diaries”. Był producentem i reżyserem dokumentalnego zapisu BBC „Paso Horse”. Jest autorem zdjęć do wielu wideoclipów, filmów reklamowych i krótkometrażowych.

Norris Spencer - Scenografia

Norris Spencer uczęszczał do prestizowego Royal College of Art w Londynie, gdzie studiował projektowanie, a dyplom uzyskał w zakresie trójwymiarowych projektów sztuki nowoczesnej (mebli). Do świata scenografii trafił za sprawą filmów reklamowych. Od tamtego czasu prowadzi długoletnią współpracę z Tonym i Ridley’em Scottami, w ramach ich firmy producenckiej RSA. Za swoje filmy reklamowe Norris Spencer wielokrotnie wyróżniany był prestiżowymi nagrodami. W filmografii Spencera są takie tytuły jak: reżyserowane przez Ridley’a Scotta „1942: Conquest of Paradise”, „Thelma & Louise”, „Black Rain” i ostatnio „Hannibal”; „Plunkett and Macleane”, thriller „Golden Lady” oraz „Britannia Hospital” Lindsey Anderson.

Christian Wagner - Montaż

Christian Wagner pracował w swojej karierze przy produkcji wielu filmów, w ostatnim czasie montował m.in. „Mission Imposible 2” Johna Woo i „Face/Off”. Od dłuższego czasu prowadzi współpracę z Tonym Scottem, montował „The Fan” i „Prawdziwy romans” /True Romance/, w charakterze montażysty stowarzyszonego wystąpił przy projektach „The Last Boy Scout”, „Days of Thunder” i „Revenge”. Filmografia Wagnera to również: „The Negotiator”, „Fair Game” i „Bad Boys” w reżyserii Michaela Bay’a.

Louise Frogley - Projekty kostiumów

Louise Frogley współpracowała w swojej dotychczasowej karierze z wieloma uznanymi reżyserami, w tym m.in. Stevenem Soderberghem przy nominowanych do Oscara® produkcjach „Traffic” i „The Limey”. Frogley mieszka obecnie i pracuje w Los Angeles, zaczynała zaś swoją karierę w Londynie i Paryżu. Pracowała w tym czasie jako kostiumograf i scenarzysta dla wielu firm, w tym RSA, zajmujących się produkcją filmów reklamowych, na czele których stali młodzi, pełni pomysłów twórcy filmów, stawiający swoje pierwsze kroki w produkcjach fabularnych. Byli wśród nich Ridley i Tony Scott, Adrian Lyne i Hugh Hudson. Pierwszym projektem wielkoekranowym Frogley był nagrodzony Oscarem film „Rydwany ognia” /Chariots of Fire/, przy którym wystąpiła w charakterze asystentki kostiumografa. Po udanym debiucie przyszły kolejne zlecenia z branży filmowej, w sumie artystka ‘ubrała w kostiumy’ ponad 20 produkcji fabularnych, w tym: „Mona Lisa” Neila Jordana, „Bull Durham” Rona Sheltona, „Breaking In”, „Three Man and a Little Lady”, „Warlock”, „Wilder Napalm”, „The Cure”, „War of the Buttons”, „U.S. Marshals”, „Executive Decision” i „Stigmata”. Wśród produkcji telewizyjnych Frogley warto wymienić miniserial „Noble House” oraz film stacji HBO „The Cold Room” w reżyserii Jamesa Deardena.

Harry Gregson-Williams - Kompozytor

Współpracował z Johnem Powellem komponując muzykę do animowanego przeboju „Uciekające kurczaki” /Chicken Run/ z głosem Mela Gibsona. Wspólnie skomponowali także ścieżkę muzyczną do filmu „Mrówka Z” /Antz/ wytwórni PDI/DreamWorks. W dorobku samego Gregson-Williamsa znajduje się muzyka do “The Tigger Movie”, „Wróg publiczny” /Enemy of the State/, “The Match”, „Pożyczalscy” /The Borrowers/, “The Replacement Killers”, “Deceiver” i “Smilla’s Sense of Snow”. Urodzony w Anglii w rodzinie z tradycjami muzycznymi, Gregson-Williams w wieku siedmiu lat otrzymał stypendium szkoły muzycznej St. John’s College w Cambridge. Jeszcze przed ukończeniem trzynastego roku życia nagrywał z orkiestrami jako solista. Swoją karierę w przemyśle filmowym rozpoczął jako współpracownik kompozytora Stanley’a Myersa, swoje pierwsze kompozycje przygotował do filmów Nicolasa Roega “Full Body Massage” i “Hotel Paradise”. Gregson-Williams często współpracował z innymi kompozytorami, czego rezultatem jest muzyka do „Twierdzy” /The Rock/, „Tajnej broni” /Broken Arrow/, “The Fan”, “Muppet Treasure Island”, “Armageddonu” i „Księcia Egiptu” /The Prince of Egypt/.

Zespół marzeń...

Już od prawie 1998 roku Robert Redford był zaangażowany w realizację tego projektu, okazując stale swoje duże zainteresowanie scenariuszem i chęć zagrania roli Nathana Muira. Ze strony producentów znalezienie odpowiedniej obsady aktorskiej było zadaniem priorytetowym i jednocześnie nie lada wysiłkiem. Jak wspomina Abraham: „Kiedy Bob (Redford) powiedział nam, że jest zainteresowany filmem i ostatecznie zadeklarował się co do zagrania roli Muira, wiedzieliśmy, że będziemy mieli do czynienia z czymś wyjątkowym. Patrząc z perspektywy czasu na dorobek kina w zakresie filmów szpiegowskich, uważam, że jednym z najlepszych obrazów tego gatunku były Trzy dni kondora, w którym Bob dał wręcz mistrzowski popis gry aktorskiej, autentyczności postaci i charyzmy. Wiedziałem, że do roli w naszym filmie nie znajdziemy nikogo lepszego.” Z punktu widzenia postaci filmu, Redford miał jeszcze dwie inne zalety. Zdaniem Wicka: „Robert Redford jak żaden inny aktor potrafi wyrazić na ekranie uczucia przyjaźni, a nasz film w dużej mierze na tym wątku bazuje, jak również zawsze sprawia wrażenie osoby nieco tajemniczej. Za każdym razem, kiedy oglądam go na ekranie, Redford roztacza pewnego rodzaju tajemniczą aurę, która sprawia, że ma się wrażenie jakby stale coś kombinował. Podobał nam się zatem pomysł pokazania go przechadzającego się zimnymi korytarzami CIA i ludzi bacznie go obserwujących z pewnej odległości, nie tak dobrych zawodowo jak on, zastanawiających się stale co też może chodzić mu po głowie. Jestem przekonany, że w filmie „Zawód: Szpieg” widzowie zobaczą Roberta Redforda w jego najlepszym wydaniu, a jednocześnie grającego w sposób zaskakujący, do tej pory nam nieznany.” Z punktu widzenia samego aktora scenariusz filmu dawał duże pole do popisu. „To film akcji, ale opowiadający o myślących facetach. To między innymi mnie do niego w dużej mierze przekonało. Praca, którą wykonuje Nathan Muir wymaga prawie całkowitego oddania i poświęcenia. Z racji jej charakteru, Muir musi stale prowadzić pewnego rodzaju grę, której stawką jest bezpieczeństwo państwa. Doskonale zdaje sobie zatem sprawę, że aby wykonywać ją dobrze trzeba być człowiekiem twardym, nie pozwalać sobie na żaden kompromis, nawet gdy w grę wchodzi jakiś dodatkowy element ludzki. Muir zjadł zęby na szpiegowskiej robocie i jest uznanym specjalistą w swojej branży, ale jednocześnie musiał poświęcić swoje życie osobiste. Jego domem, rodziną i całym życiem jest jego praca. Ostatecznie, obserwujemy jaką lekcję wynosi ze swojej ostatniej akcji uratowania przyjaciela - tą lekcją jest wartość jaką jest człowiek sam w sobie.” Angażując w szeregi obsady aktorskiej Redforda, powstawało pytanie, komu przypadnie zadanie zmierzenia się na ekranie z talentem starszego kolegi po fachu, czyli kto wcieli się w rolę Toma „Boy Scouta” Bishopa. Nie ulegało wątpliwości, że musi być to osoba z umiejętnościami rozegrania sekwencji akcji, z humorem i odpowiednim ‘ciężarem’ gatunkowym. Producent filmu Marc Abraham znał odpowiedź na to pytanie. Jak bowiem twierdzi: „Kto najlepiej pasowałby do roli pierwszorzędnego i celnego strzelca w Wietnamie, który ostatecznie doskonale opanowuje arkana sztuki szpiegowskiej? Kto mógłby zagrać u boku samego Roberta Redforda w perfekcyjnie wymyślonym świecie? Nie zdarza się to często, ale mieliśmy na tyle szczęścia, że po przeczytaniu scenopisu Bratt Pitt, bo o nim właśnie mowa, natychmiast podjął decyzję o dołączeniu do zespołu pracującego nad filmem „Zawód: Szpieg”. Niewątpliwym magnesem była dla aktora możliwość współpracy na planie filmowym ze znakomitym kolegą po fachu - Redfordem.” Brad Pitt twierdzi, że zaintrygował go także intelektualny charakter ram, w jakie wpisana jest akcja filmu. Jak mówi: „Ta historia przypomina mi rozgrywkę szachową. Z jednej strony przeciwnik wykonuje ruch, a z drugiej nie wiadomo do końca jaka strategia nim kieruje - dopiero przy kolejnych posunięciach można się domyślać zamysłów przeciwnika. Szybkość i ostrość Tony’ego sprawiają, że obserwujemy rozgrywającą się w zawrotnym tempie walkę i dlatego film jest tak intrygujący.” Pitt podjął się zatem zagrania roli młodego żółtodzioba w szeregach agentów CIA. „Tom Bishop jest w pewnym stopniu idealistą. Jest facetem, którego przyjęte dogmaty zaczynają rozwiązywać się w momencie zakwestionowania jego miejsca w strukturach CIA i wyborów osobistego mentora - Nathana Muira”, twierdzi Pitt i dodaje dalej: „Praca dla CIA jest ciągłym życiem w ukryciu. Pamiętajmy o tym, że ci faceci nie wiążą się. Z tym właśnie rozdwojeniem najtrudniej jest się pogodzić Bishopowi. Dychotomia: życie według zasad CIA i budowanie prawdziwych ludzkich więzi rodzą w młodym adepcie sztuki szpiegowskiej wewnętrzny sprzeciw. I to właśnie ten sprzeciw będzie prowadził do rozejścia się ścieżek życiowych obu czołowych postaci.” Dla Pitta możliwość ponownej współpracy z Redfordem była dużym atutem przedsięwzięcia filmowego. Fakt, iż obaj panowie pracowali ze sobą w relacji aktor i reżyser przy filmie Rzeka wspomnień znakomicie przekładał się na relacje postaci filmu „Zawód: Szpieg”, a mianowicie układ nauczyciel - uczeń. Redford przyznaje: „Ponieważ reżyserowałem wcześniej pracę Brada, była to relacja nieco inna. Można powiedzieć, że przy naszym poprzednim wspólnym projekcie - „A rzeka płynie”, w pewnym stopniu zaprzyjaźniliśmy się, dlatego też tego rodzaju familiarność mogliśmy pokazać i w tym filmie.” Ekranowa więź pomiędzy Redfordem i Pittem była zauważalna już od początku dni zdjęciowych. Część ekipy filmowej uznała, że fascynująca chemia, którą dawało się odczuć między aktorami przypomina relacje Redforda i Newmana. Tyle tylko, że tym razem to Redford występuje w roli starszego faceta, twardego, dojrzałego i mądrego, a Pitt jest impulsywnym ‘młodym wilkiem’. Jak twierdzi reżyser Scott: „Nie mógłbym sobie wyobrazić w tym układzie dwóch lepszych facetów do tych ról. Jako Muir Redford jest rozsądny, wystudiowany, wszystko ma u niego swoje ramy i nie ma w tym działaniu miejsca na spontaniczność. Dla kontrastu, Brad jako Bishop jest spontanicznym, instynktownym indywidualistą, którego działaniami rządzą głównie emocje. Obaj wiele uczą się od siebie nawzajem.” Mając już na pokładzie trzon zespołu marzeń - Redforda i Pitta, twórcy filmu zastanawiali się na obsadą kolejnej istotnej roli - postaci Elizabeth Hadley, pracownicy organizacji niosącej międzynarodową pomoc charytatywną, działającej w Bejrucie. To właśnie ta kobieta stanęła na drodze przyjaźni, jak również służbowych relacji Muira i Bishopa. Jak twierdzi Scott: „Wybór nie był łatwy. Zakładaliśmy, że musi być to osoba, która będzie jak najbardziej wiarygodna w roli kobiety prowadzącej obóz dla uchodźców w Bejrucie. Ta wiarygodność miała się również przekładać na osobiste relacje i fascynację postaci Hadley i Bishopa. Niewiele aktorek pasowało wedle naszych kryteriów do tej roli. Koniec końców, jako partnerkę Pitta zatrudniliśmy Catherine McCormack, kobietę bardzo przekonującą i jednocześnie bardzo, bardzo piękną.” McCormack od samego początku nie ukrywała zadowolenia ze znalezienia się w tak doborowym towarzystwie. Jak mówi: „Uwielbiam Tony’ego. Jest w swojej pracy niezwykle precyzyjny i skoncentrowany. Jednocześnie już na planie filmowym potrafi stworzyć odpowiednią atmosferę.” Obecność takich gwiazd jak Redford i Pitt była dla młodej aktorki również niezwykle inspirująca. McCormack wspomina: „Brad starał się od samego początku nadać naszej filmowej relacji jak najbardziej wiarygodny charakter. Pamiętajmy, że w filmie ryzykuje dla mnie życie, dlatego też rola Hadley jest tak istotna z punktu widzenia całej intrygi.” Aktorka dodaje: „Od zawsze byłam wielką fanką Boba (Redforda) - można powiedzieć, że odnoszę się do niego wręcz z nabożną czcią. Możliwość pracy z takimi nazwiskami była dla mnie zadziwiająca.”

Więcej informacji

Proszę czekać…