Filmy góra, film czarno-biały

Dick Tracy (Ralph Byrd) walczy ze szpiegami i sabotażystami, aby doprowadzić do wymiaru sprawiedliwości rodzinny gang Starków. Rodzina przestępcza jest prowadzona przez złośliwego gangstera Pa Starka (Charles Middleton).

Kostiumowy film przygodowy, baśń fantastyczna czy może typowy film „płaszcza i szpady” z elementami komedii? Tak czy inaczej (albo i wszystko w jednym) to jeden z najbardziej znanych polskich filmów na Zachodzie. Źródłem adaptacji jest tu bowiem powieść szkatułkowa (taka, gdzie każda kolejna historia wywodzi się z poprzedniej) poety, żołnierza, filozofa i podróżnika Jana Potockiego, a która dopiero 34 lata po ukazaniu się we Francji doczekała się polskiego wydania. Powieść to równie niezwykła, jak niezwykły był jej autor. A opowiada o losach młodego hiszpańskiego kapitana, Alfonsa van Wordena, który jako potomek potężnego rodu ma się wykazać odwagą i honorem, a w zamian dowie się, do jak wielkich rzeczy został wybrany. Opowieść to mistyczna, z wieloznacznymi pytaniami o celu ludzkiej egzystencji, filozofią, ale i z racjonalną interpretacją humanistyczną. Zarówno nasz bohater, jak i widz, zostają zmuszeni do myślenia, do opowiedzenia się za którąś z interpretacji. W całej tej fantastyczno-mistycznej otoczce opowieść ta dotyczy bowiem rzeczy bardzo ważnych dla każdego człowieka.

Film tworzą dwie nowele, których akcja rozgrywa się w czasie II wojny światowej. Bohaterem pierwszej jest Dzidziuś Górkiewicz (Edward Dziewoński). Gdy wybucha powstanie, w popłochu opuszcza stolicę. Wraca jednak do Warszawy. Akcja drugiej noweli rozgrywa się w niemieckim oflagu. Uwięzieni oficerowie czerpią otuchę z powtarzanej legendy o ucieczce porucznika Zawistowskiego. Tylko nieliczni wiedzą, że historia ta nie jest prawdziwa.

Zima 1945 r. Do ukrytego w górach partyzanckiego szpitala przedostają się ratownicy Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i dokonują niewiarygodnego wyczynu przeniesienia chorych i rannych przez dwa łańcuchy górskie i przez linie niemieckich posterunków.

Trwa II wojna światowa. Wysoko w górach znajduje się zamek baronowej, w którym oprócz wiekowej już baronowej, mieszka także jej siostrzenica Marika z bratem Krzysiem, guwernantka Róża, służący Józef, kucharz Szymon i służka Czesia. Pewnego dnia niespodziewanie do bram zamku stukają uciekający przed Niemcami partyzanci: Polak Franek, Węgier Janos i Słowak Stanko. Dzielni mieszkańcy zamku udzielają im schronienia i przystępują do akcji…