Pressboki

"Inny" w Nowym Jorku : Hugh Dancy jako Adam

Adam to tajemniczy, niewinny chłopak, którego cechą charakterystyczną jest rozbrajająca szczerość. To wspaniała postać, która dołączy do kanonu postaci filmowych cierpiących na autyzm – takich jak Raymond z Rain Mana czy ogrodnik z Wystarczy być. Adama różni to, że jest bohaterem komedii romantycznej, czyli gatunku który raczej nie opowiada o ludziach cierpiących na takie zaburzenia jak autyzm.

Historia Adama jest wzruszająca, a jednocześnie zabawna. Odtwórca głównej roli musiał być szczególnym aktorem – przystojnym, nie bojącym się wyzwań i pokazywania trudnych emocji. Max Mayer zwrócił uwagę na Hugh Dancy’ego – Brytyjczyka znanego z Wyznań zakupoholiczki i Rozważnych i romantycznych: Klubu miłośników Jane Austen.

"Hugh to bystry facet. Widać to już na pierwszy rzut oka, a inteligencja to jedna z naczelnych cech Adama. Do tej roli potrzebowałem kogoś, kto potrafi oddać trudne emocje bez przesadnej ekspresji. Hugh był idealny. Ma złożoną osobowość i jest ciekawy świata; świetnie rozumiał Adama." – mówi Mayer.

Atutem Dancy’ego okazała się także odwaga : "Zadzwonił do mnie po przeczytaniu scenariusza. Powiedział, że chętnie przyjmuje role, które są wyzwaniem, a zagranie Adama pomogłoby mu rozwinąć się aktorsko." – dodaje reżyser.

Producentka Leslie Urdang dostrzegła w Dancym coś, co mogła zauważyć tylko kobieta : "To czuły, wrażliwy i ciepły facet. Stworzony do roli w naszej komedii romantycznej. Do tego przystojny i czarujący – nie dziwne, że Beth straciła dla Adama głowę!"

"Ta rola wymaga od aktora całkowitego otworzenia się i emocjonalnego obnażenia. Hugh świetnie się spisał." – dodaje producentka, Miranda de Pencier.

Dancy zapragnął zagrać tytułową rolę już po kilku przeczytanych stronach scenariusza: "Adam to fascynująca i tajemnicza postać. Jest człowiekiem z krwi i kości, a jednocześnie na tyle nietypowym, że niełatwo oddać jego dziwactwa. W scenariuszu Maxa ujęło mnie przede wszystkim to, że nie przedstawił głównego bohatera jako ciekawostki medycznej. Adam to zwykły człowiek – ma swoje wady, zalety i problemy. A przede wszystkim spotyka go najlepsze, co może nas w życiu spotkać – miłość."

Hugh musiał się przygotować do tej roli : "Nie miałem pojęcia czym jest zespół Aspergera. Teraz moja wiedza na ten temat jest znacznie większa. Zrozumiałem jak niewiele wiemy o tym zaburzeniu."

Dancy dużo czytał, szperał w Internecie i konsultował się z Mayerem, który również zgłębił temat. Poza tym spotkał się z kilkoma "Aspergerczykami". "Jestem im bardzo wdzięczny za te spotkania. Cenię sobie zarówno rozmowy jak i możliwość poobserwowania osób dotkniętych zespołem Aspergera" – mówi aktor.

Zagranie Adama było wyzwaniem, któremu nie łatwo było podołać. "Przygotowania do roli polegały głównie na samodzielnej pracy. Musiałem wypracować nietypowe reakcje na zwykłe, spotykające nas co dzień, sytuacje. Aktor wciąż wchodzi w relacje z innymi, a Adam nie! To było rozwijające doświadczenie. Podjąłem ryzyko, które się opłaciło." – mówi Dancy.

Aktor przyznaje też, że zżył się z Adamem : "To ujmujący facet. Szczery, prawdziwy. Zawsze mówi co myśli; nikogo nie gra, nie kłamie. Nie przejmuje się konwenansami, bo nie wie czym one są. To prowadzi do zabawnych sytuacji, ale ani razu nie zobaczycie w tym filmie żartu na siłę. Obaj z Maxem uznaliśmy, że nie należy silić się na dowcipy."

Twórcy zadawali sobie pytanie, czy ktoś taki jak Adam naprawdę zakochałby się w Beth. Dancy twierdzi, że to zależy jak definiujemy miłość : "Być może Adam nie poczuł motylków w brzuchu, ale Beth przewróciła jego życie do góry nogami. Dla mnie ten film to opowieść o dwojgu ludzi próbujących znaleźć miłość w Nowym Jorku. A Adam na pewno nie zastanawiałby się czy ta historia jest realistyczna – zakochanie to dla niego zupełnie co innego niż dla nas!"

Adamowy Nowy Jork

"Adam" to nie jest zwykła komedia romantyczna. To NOWOJORSKA komedia romantyczna. Dla Mayera ważne było pokazanie miasta zarówno oczami większości ludzi, jak i oczami Adama. Inny jest Nowy Jork Beth, a inny Nowy Jork Adama.

"Wychowywałem się w Nowym Jorku i dobrze wiem, że jeśli chce się umieścić w nim akcję filmu, to miasto staje się jednym z bohaterów. Dodatkowym wyzwaniem było pokazanie Nowego Jorku oczami kogoś takiego jak Adam." – mówi reżyser.

Aby osiągnąć zamierzony efekt Mayer zaprosił do współpracy Seamusa Tierneya (zdjęcia) i Tamar Gadish (scenografia). "Trzy czwarte pracy nad tym filmem polegało na ścisłej współpracy z Hugh i Rose, a także Tamar i Seamusem, którzy zadbali o odpowiednie światło, scenografię i otoczenie." – mówi Mayer.

Twórcy filmu przyznają, że czerpali z miasta inspirację. "Niełatwo kręcić w Nowym Jorku zimą, ale atmosfera miasta jest nie do opisania. Po prostu niezwykła." – mówi Leslie Urdang.

"Największym wyzwaniem było pokazanie niezwykłego spotkania Adama i Beth, a przede wszystkim tego, jak zmienia ono ich życie i dosłownie stawia je na głowie. Związek głównych bohaterów dostarcza śmiechu, ale i wzruszeń. Widzowie na pewno przypomną sobie własne perypetie miłosne." – dodaje producentka.

O Zespole Aspergera

Zespół Aspergera, syndrom Aspergera (ang. Asperger's Syndrome, AS) – całościowe zaburzenie rozwoju mieszczące się w spektrum autyzmu.

Zaburzenie to obejmuje przede wszystkim upośledzenie umiejętności społecznych, trudności w akceptowaniu zmian, ograniczoną elastyczność myślenia przy braku upośledzenia umysłowego oraz szczególnie pochłaniające, obsesyjne zainteresowania, natomiast rozwój mowy oraz rozwój poznawczy przebiega bardziej prawidłowo w porównaniu do autyzmu dziecięcego. Głównymi kryteriami różnicującymi ZA od autyzmu głębokiego są: brak opóźnienia rozwoju mowy i innych istotnych jej zaburzeń uniemożliwiających logiczną komunikację, prawidłowy rozwój poznawczy.

Ludzie z tym zaburzeniem przypominają osoby z autyzmem dziecięcym pod tym względem, że od wczesnego dzieciństwa występuje u nich ten sam rodzaj upośledzeń (jednak w dużo łagodniejszej postaci). W stosunku do głębokiego autyzmu wyróżniają się o wiele bardziej prawidłowym rozwojem mowy i lepszą adaptacją społeczną, zaś z powodu swych niezwykłych zainteresowań łagodniejsze przypadki częściej uchodzą za ekscentryków niż ludzi o zaburzonej osobowości.

Ludzie ci mają często specyficzne, wąskie oraz bardzo wciągające, a nieraz ekscentryczne i obsesyjne zainteresowania, jednocześnie wykazując brak należytego zainteresowania innymi sprawami z ich otoczenia (zwłaszcza społecznego). Jako dzieci często potrafią zapamiętywać sporą ilość wiadomości z interesującej je dziedziny, do tego stopnia, że mogą sprawiać wrażenie "małych profesorów", jak określił ich Dr Hans Asperger, z wiekiem w miarę wzrostu możliwości intelektualnych wiedza ta jest poszerzana nie na podstawie zwykłego zapamiętywania, lecz normalnego rozumienia tematu.

Jednak zainteresowania te opierają się często o kolekcjonowanie, układanie rzeczy, zbieranie wiadomości na określony temat w taki sposób, że stanowią one całość, kolekcję. Występuje opór przed improwizowaniem, silna potrzeba dokończenia w ustalony sposób raz zaczętej czynności niezależnie od czasu jaki ma to zająć, nadmierna dbałość o nieistotne szczegóły i ważniejszy jest sposób dotarcia do celu niż czas dotarcia oraz sam cel. Poza tym zainteresowania te (lub w przypadku dziecka zabawa) nigdy nie są nakierowane na interakcję z drugą osobą, wykonywane są w samotności.

ŻRÓDŁO: http://pl.wikipedia.org/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_Aspergera

Szukając tego jedynego: Rose Byrne jako Beth

Beth wprowadza się do budynku Adama niedługo po tym, jak umiera ojciec chłopaka. Niespodziewanie pojawia się między nimi chemia. Tajemniczy, inteligentny i inny niż wszyscy facet bardzo pociąga Beth. Jest uroczy i szczery; nikogo nie udaje i nie próbuje zaciągnąć jej do łóżka, tak jak robili to inni mężczyźni. Nie ma takiego drugiego jak on. To oznacza, że wszystko co Beth wie o miłości i randkowaniu na nic jej się nie przyda.

Adam i Beth uzupełniają się. Są jak Ying i Yang. Ona jest nauczycielką i aspirującą pisarką – ma wielu znajomych, jest uczuciowa i zżyta z rodziną. Ma też swoje problemy – nie potrafi zaufać.

Odtwórczyni roli Beth musiała być kobietą niezależną, a jednocześnie potrafiącą oddać to, że bohaterka traci głowę dla Adama. Mayer wiedział, że Rose Byrne jest idealna, kiedy na castingu odegrała jedną ze scen z już obsadzonym w roli tytułowej Hugh Dancym.

"Rose jest podobna do Beth. To piękna dziewczyna o sporym talencie komediowym. Rola całkowicie ją pochłonęła. W trakcie zdjęć zadawała mnóstwo pytań.." – mówi reżyser.

Jak dodaje Leslie Urdang : "To śliczna dziewczyna. Gdy tylko ją zobaczyłam wiedziałam, że ktoś taki jak ona zakochałby się w Adamie."

Aktorka zachwyciła się scenariuszem już po pierwszym przeczytaniu : "To ciepła, wzruszająca historia miłosna, której bohaterowie są nietypowi. Uwielbiam komedie romantyczne. Ta jest inna. Urzekło mnie to, że Max znalazł idealną równowagę między tym co powinno w filmie bawić, a tym co wzruszać."

Rose doskonale rozumie dlaczego Beth zakochała się w tak nietypowym mężczyźnie jak Adam : "Jest elegancką kobietą z Upper East Side, ale nie jest zarozumiała i sztywna. Nie ocenia, jest otwarta na nowe doświadczenia i ciekawa świata. Dzięki temu nawiązuje relację z Adamem."

W przygotowaniach do roli pomogło aktorce to, że zna kogoś z zespołem Aspergera : "Przyjaciel rodziny cierpi na to zaburzenie. Mam wrażenie, że coraz więcej ludzi jest nim dotkniętych. W Beth spodobało mi się to, że kiedy dowiedziała się o tym, że Adam ma zespół Aspergera w ogóle jej to nie zniechęciło. Była nim tak zafascynowana, że absolutnie się tym nie przejęła."

Rose i Hugh świetnie się dogadywali na planie : "Rewelacyjnie nam się ze sobą pracowało. Jestem pod wielkim wrażeniem tego, jak Hugh zagrał. Całkowicie wczuł się w rolę. Aktorstwo opiera się na interakcji. Podczas gry reagujemy na grę kolegów. Osoby z zespołem Aspergera nie wiedzą czym jest mowa ciała i gesty. Podziwiam Hugh; świetnie się spisał."

Wiele scen zapadło aktorce w pamięć: "Uwielbiam tę, w której Beth i Adam wpadają na rodziców Beth w teatrze. Adam zaczyna opowiadać o historii teatru i wszyscy są zaskoczeni tym ile gada. Film jest pełen scen, w których Adam jest po prostu Adamem, a Beth próbuje zapanować nad sytuacją."

Aktorkę wzruszyło przede wszystkim uczucie jakie narodziło się między bohaterami: "Adam kompletnie zmienił życie Beth. Nadał mu sens. Dzięki Adamowi dziewczyna odważyła się na szczerość. Ich związek nie jest idealny, dostarcza zarówno radości jak i smutku, ale dla obojga jest niezwykle ważnym doświadczeniem."

W roli rodziców Beth zobaczymy Petera Gallaghera i Amy Irving. Mayer współpracował z nimi w teatrze. "Pisząc scenariusz myślałem o Peterze w roli Marty’ego. A Amy widziałem niedawno w sztuce o Elizabeth Bishop i zrobiła na mnie tak duże wrażenie, że zaproponowałem jej rolę Rebeki. Bardzo się cieszę, że oboje zgodzili się zagrać w moim filmie." – mówi reżyser.

Jak dodaje Rose Byrne: "Wspaniale pracowało mi się z Peterem i Amy. To fantastyczni aktorzy. Peter idealnie wypadł w roli dominującego ojca, a Amy ma w sobie wiele gracji i matczynej miłości. Oglądają film nie trudno uwierzyć w łączące ich więzy krwi i trudną miłość między rodzicami, a córką. Na pierwszy rzut oka widać też, że Beth podziwia rodziców i jest owocem ich miłości."

Teoria umysłu: system pojęć, który umożliwia człowiekowi wyciąganie wniosków o stanie umysłu innych osób.

Historia miłosna o tym, jak dziewczyna zakochała się w chłopaku, dla którego miłość jest abstrakcją. "Adam" to nietypowa komedia romantyczna. Jej głównymi bohaterami są bystra i otwarta Beth oraz skryty i tajemniczy Adam. Ich nietypowa relacja to wzruszające przedstawienie tego, że miłość nie rządzi się żadnymi prawami, a zakochanie bywa jak grom z jasnego nieba.

Taka nietypowa miłość jest przy okazji bardzo filmowa. Jak mówi reżyser i autor scenariusza, Max Mayer : "Chciałem udowodnić, że wszystkie relacje międzyludzkie są pokręcone. Ludzie po prostu są dziwni i lubią stwarzać sobie problemy. Jednoczenie pragnąłem pokazać, że mimo całego tego dziwactwa tkwi w nas potrzeba zaufania drugiemu człowiekowi i całkowitego otworzenia się przed nim."

Mayer debiutuje "Adamem" jako twórca filmowy. Na swoim koncie ma ponad pięćdziesiąt off-broadwayowskich sztuk, które były wystawiane w całym kraju. Był także reżyserem seriali Agentka o stu twarzach i Prezydencki poker. Pomysł na "Adama" pojawił się znikąd. Pewnego razu Max wysłuchał audycji radiowej o mężczyźnie z zespołem Aspergera - zaburzeniem obejmującym przede wszystkim upośledzenie umiejętności społecznych, trudności w akceptowaniu zmian, ograniczoną elastyczność myślenia przy braku upośledzenia umysłowego. Osoby cierpiące na tę przypadłość bywają nieraz bardzo inteligentne (niektórzy naukowcy twierdzą, że cechy charakterystyczne dla tego zaburzenia wykazywali Einstein i Newton), ale brakuje im umiejętności społecznych : nie rozumieją wielu ludzkich zachowań, uważają je za dziwne i irracjonalne.

Mayer skojarzył to z szaleństwem jakie nas ogarnia kiedy się zakochujemy. Zupełnie tracimy głowę i próbujemy analizować każdy gest danej osoby; zazwyczaj nie mamy pojęcia co oznaczał i jak go interpretować. Max zaczął się zastanawiać jak wygląda życie miłosne osób z zespołem Aspergera. Pomysł wydawał się ciekawy i umożliwił pokazanie oklepanego tematu z nowej perspektywy.

Tak narodził się Adam. Dla zwolenników teorii, że kobiety są z Wenus, a mężczyźni z Marsa, Adam wydaje się być z całkowicie innej galaktyki. Nie powstrzymuje go to jednak od próby zdobycia dziewczyny, dla której mocniej zabiło mu serce, mimo że próby te to seria katastrof.

Jak tłumaczy Mayer : "Słuchając tej audycji uświadomiłem sobie, że żaden z nas (nawet jeśli nie cierpimy na zespół Aspergera) nie jest w stanie zrozumieć co dokładnie czuje druga osoba i jak odbiera świat. Nigdy nie pojmiemy jak tak naprawdę czują się nawet najbliżsi nam ludzie. Zacząłem pisać "Adama" i pomyślałem sobie, że związek Adama i Beth to skrajna wersja tego, co przechodzi większość z nas – chęć zbliżenia się do kogoś, kto ma swoją własną wizję świata."

Max Mayer jest rodowitym nowojorczykiem i umieścił akcję filmu na Manhattanie. Wydawałoby się, że to klasyczna historia o chłopaku, który zakochuje się w swojej sąsiadce. Tyle, że chłopak jest dość nietypowy… Chcąc stworzyć postać z krwi i kości Max dużo czytał o zespole Aspergera. Dowiedział się między innymi tego, że dotknięci nim ludzie są bardzo szczerzy i walą prosto z mostu, bo nie przejmują się tym co wypada, a co nie. Naukowcy podejrzewają, że wiele „wielkich umysłów” było dotkniętych tym zaburzeniem – między innymi Albert Einstein, Amadeusz Mozart, Izaak Newton czy James Joyce.

Część osób cierpiących na zespół Aspergera czuje się odizolowana, ale wielu ludzi w ogóle nie traktuje tej przypadłości jako ograniczenie. Jak wspomina reżyser : "Byłem na kilku spotkaniach grup wsparcia dla "Aspergerczyków". Widziałem tam różnych ludzi, których łączyło jedno – nie potrafili odczytać emocji z twarzy czy gestów. Mają szalenie utrudnione kontakty z innymi, a jednocześnie wielu z nich może się pochwalić wysokim ilorazem inteligencji."

Właśnie takiego Adama wymyślił Mayer – bardzo błyskotliwego, samodzielnego, ale nie posiadającego życia uczuciowego. To się zmienia, gdy jego sąsiadką zostaje Beth. "Adam jest fajnym facetem. Fascynują go astronomia i teatr. Jakoś funkcjonuje, tyle że raczej nie utrzymuje kontaktu z innymi ludźmi. Gdy poznaje Beth uświadamia sobie, że nie można iść przez życie bez kogoś bliskiego u boku." – mówi Mayer.

Reżyser postanowił, że Beth musi być kompletnym przeciwieństwem Adama – otwartą, uczuciową dziewczyną prowadzącą bujne życie towarzyskie i wierzącą w prawdziwą miłość. Nowy sąsiad zwraca jej uwagę, bo jest przystojny. Gdy poznają się bliżej, Beth ze zdziwieniem odkrywa, że ekstrencyzm Adama ją fascynuje, a chłopak wzbudza w niej uczucia jakich nie wzbudzał nikt innych.

"Poznając Adama, Beth nie ma pojęcia, że cierpi on na zespół Aspergera. Chłopak wpada jej w oko, potem okazuje się, że to coś poważnego. Kiedy Beth w końcu dowiaduje się o zaburzeniu Adama, zależy jej na chłopaku na tyle, że to tylko kolejna informacja na jego temat. Początkowy pociąg fizyczny przekształca się w prawdziwe uczucie, którego tak brakowało Beth. Przy Adamie zaznaje tego, czego nie miała w poprzednich związkach." – mówi Mayer.

Spotkanie Adama i Beth to starcie dwóch różnych osobowości. Oboje wiele się od siebie uczą. "Beth jest dla Adama specem od relacji międzyludzkich. Chłopak uczy się od niej jak żyć z innymi ludźmi. Sam pokazuje jej jak być szczerym i akceptować się takim, jak się jest." – mówi Mayer.

Leslie Urdang, która wielokrotnie pracowała z Mayerem w teatrze, była zachwycona scenariuszem. Porozumiała się z Deanem Vanechem (wspólnikiem z Olympus Productions) i Mirandą de Pencier (producentką kina niezależnego). "Wszyscy troje chcieliśmy wyprodukować ten film. Urzekła nas nietypowa historia miłosna, która opowiada nie tylko o miłości, ale w ogóle o kontaktach międzyludzkich. Znam Maxa od wielu lat. Ma złote serce, które przelał na papier." – mówi Urdang.

Jak dodaje de Pencier : "To historia o miłości, komunikacji międzyludzkiej i uprzedzeniach. O tym, że wszyscy szukamy miłości, mimo że ciężko nawiązać relacje z innymi. To ciepły, wzruszający i zabawny film."