Pan Zemsta 2002

Pan Zemsta to film koreańskiego reżysera, Chan-wook Parka, który zapoczątkował „trylogię zemsty” (bardziej z przypadku niż z czystego zamierzenia twórcy), w której skład wchodzi również Oldboy oraz Pani Zemsta. Polski dystrybutor niestety zachwiał chronologiczną kolejność, wypuszczając do kin w pierwszej kolejności Oldboya później Panią Zemstę, a na końcu dopiero Pana Zemstę. Niestety, bo według mnie film sporo stracił na tym zabiegu. Głównie przez próby porównywania go do swych następców. A fakt jest taki, że Pan Zemsta zdecydowanie różni się od pozostałych dwóch filmów tryptyku, mimo że wciąż motywem przewodnim jest zemsta i jej wielorakie aspekty.

Znamienną cechą filmu Parka jest jego nieprzewidywalność i swego rodzaju chaotyczność. Wszystko zależy od przypadku, przeznaczenia, fatum… różnie można to nazwać. Mamy przyczynę i następujący po nim skutek, który w większości przypadków nie jest zależny od bohaterów filmów. Tutaj zemsta nie jest rodzajem odkupienia duszy, czy oczyszczenia. Tutaj zemsta jest rodzajem „ręki sprawiedliwości”. Przez Ciebie zginęła moje córka (nie ważne czy umyślnie, czy też nie), więc musisz ponieść za to karę. Karę, którą jest śmierć. Oko za oko, ząb za ząb. O tak rozumianej zemście najlepiej świadczą słowa Dong-jina na chwilę przed zabiciem Ryu: „Wiem, że jesteś dobrym człowiekiem. Więc mam nadzieję, że zrozumiesz, dlaczego muszę Cię zabić.” Tu nie ma miejsca na rozgrzeszenie. Tu jest tylko sprawiedliwość. Tak rozumiana zemsta pociąga za sobą wiele konsekwencji prowadząc od jednej śmierci do drugiej, jednak bez jakiegokolwiek efekciarstwa, którego reżyser wyzbył się poprzez unikanie ostrych, krwawych scen i zminimalizowanie dialogów (główny bohater jest głuchoniemy).

Sam obraz pokazany jest w równie minimalistyczny sposób. Prostota i surowość kadrów ukazanych przez Byeong-il Kima zachwyca i jednocześnie odwraca nieco uwagę od brutalności. Spokojne, długie ujęcia zmniejszają napięcie i pozwalają dostrzec detale. Studiują ludzką twarz by ukazać każdą kryjącą się w niej emocję. Tu nie potrzebne są słowa. Wystarczy sam obraz. I towarzysząca im muzyka, która tam gdzie trzeba wzmaga bicie serca, a gdzie indziej skutecznie rozładowuje nagromadzone napięcie.

Dzieła Chan-wook Parka bardzo często zaliczane są do tzw. kina tarantinowskiego. Dzieje się tak chyba głównie za sprawą samego mistrza tego gatunku, Quentina Tarantino, który stwierdził, że Oldboy jest bardziej tarantinowski niż jego własne filmy. Osobiście uważam, że dużym nadużyciem jest to porównanie. Głównie z uwagi na to, że Park zdołał wyrobić sobie swój własny, niepowtarzalny i rozpoznawalny styl, który nie jest plagiatem, a co najwyżej czerpie tylko inspirację z co lepszych twórców, w tym i Tarantino.