Pressboki

Aktorzy

ED SPELEERS (Eragon)

Osiemnastolatek, który uzyskał rolę tytułową w „Eragonie” w wyniku castingu, pokonując rzeszę pretendentów, marzących o popularności odtwórców ról z filmowego cyklu „Harry’ego Pottera”. Pochodzi z południowej Anglii, wcześniej występował jedynie w szkolnych przedstawieniach.

JEREMY IRONS (Brom)

Miał być weterynarzem, ale zaabsorbowany występami w teatrze szkolnym nie zdał egzaminów. Po ukończeniu kursów aktorskich przy Old Vic w Bristolu, grywał na scenach londyńskich. Zdobył uznanie publiczności i krytyki rolą Jana Chrzciciela w musicalu "Godspell" na West Endzie. Największe sukcesy odnosił w latach 80. i 90., grając postaci enigmatycznych, często neurotycznych dżentelmenów. Zdobył Oscara, Złoty Glob i nagrodę David di Donatello za rolę zagadkowego arystokraty w "Odmianie losu" Barbeta Schroedera. W 1997 wyreżyserował średniometrażowy telewizyjny film "Mirad" o tragicznych skutkach wojny w Bośni, w którym jedną z głównych ról zagrała jego żona (od 1978 roku) Sinead Cusack. Wystąpił między innymi w filmach: „The Liberty Tree (tv), „Nijinsky” (tv: Niżyński), „Kochanica Francuza”, „Brideshead Revisited” (tv: „Znowu w Brideshead”), „Moonlighting” (tv: „Fucha, czyli robota na czarno”), „The Wild Duck” (tv: „Dzika kaczka”), „Betrayal (tv: „Zdrada”), „Miłość Swanna”, „Misja”, „Dead Ringers” (wideo, tv: „Nierozłączni”), „A Chorus of Disaproval” (wideo, tv: „Loża szyderców”), „Australia” (wideo, tv: „Australia”), „Odmiana losu”, „Žebrácka opera” (tv: „Opera żebracza”), „Kafka”, „Kraina wód”, „Tales from Hollywood” (tv: „Opowieści z Hollywood”), „Skaza”, „M. Butterfly” (wideo, tv: „M. Butterfly”), „Dom dusz”, „Szklana pułapka III”, „Ukryte pragnienia”, „Chinese Box”, „Lolita”, „Człowiek w żelaznej masce”, „Dungeons & Dragons” (wideo, tv: „Lochy i smoki”), „The Fourth Angel” (wideo, tv: „Anioł zemsty”), „Wehikuł czasu”, „Last Call”, „Piano Bar”, „Callas Forever” (wideo, tv: „Wieczna Callas”), „Mathilde”, „Kupiec wenecki”, „Casanova”, „Being Julia” (wideo, tv: „Julia”), „Królestwo niebieskie”, Elizabeth I (tv), „Eragon”, „Inland Empire”.

SIENNA GUILLORY (Arya)

Aktorka angielska, znana między innym z serialu „Helen of Troy” (wideo, tv: „Helena Trojańska” oraz filmów: „Resident Evil: Apokalipsa”, „To właśnie miłość”, „Wehikuł czasu”, „Eragon”. Występuje również na scenie i w angielskich filmach niezależnych.

ROBERT CARLYLE (Durza)

Pochodzi ze Szkocji, kształcił się w Royal Academy of Music and Drama. Ma za sobą lata pracy w teatrze, w roku 1991 założył własną trupę „Rain Dog", dla której wyreżyserował kilka nagradzanych spektakli, m.in. "Lot nad kukułczym gniazdem" i "Makbeta". Od czasu debiutu w „Riff Raff" Kena Loacha zalicza się do najciekawszych brytyjskich aktorów filmowych. Uznanie przyniosły mu role w filmach: „Ksiądz", „Trainspotting", „Carla's Song" (tv: „Pieśń Carli”), „Face" (video, tv: "Twarz"), „Goło i wesoło", „Świat to za mało", „Prochy Angeli”, „Plunkett i Macleane”, „Ravenius” (wideo, tv: „Drapieżcy”), „Niebiańska plaża”, „Formuła”, „To End All Wars” (wideo: „Droga do wolności”), „Once Upon a Time in Midlands” (tv: „Pewnego razu w Midlands”), „Hitler: the Time of Evil (serial tv, tv: „Hitler”), „Dead Fish”, „Eragon”.

DJIMON HOUNSOU (Ajihad)

Pochodzi z afrykańskiego Beninu, był modelem w Paryżu i Londynie. Dzięki udziałowi w wideoklipie Janet Jackson zainteresowali się nim producenci. Zagrał w serialach „Beverly Hills 90210” i „Ostry dyżur” oraz a filmach kinowych: „Obsesja namiętności”, „Gwiezdne wrota”, „Śmiertelny rejs”, „Amistad”, „Gladiator”, „Pościg za milionem”, „Cena honoru”, „Nasza Ameryka” (nominacja do Oscara), „Heroes”, „Biker Boyz” (wideo: „Biker Boyz”), „Lara Croft Tom Rider – Kolebka życia”, „Blueberry” (wideo: „Blueberry”), „Beauty Shop” (wideo: „Salon piękności”), „Constantine”, „Wyspa”, „Eragon”, „Krwawy diament”.

RACHEL WEISZ (głos Saphiry)

Za rolę w filmie „Wierny ogrodnik”, gdzie zagrała Tessę Quayle, dostała Oscara za drugoplanową rolę kobiecą. Za tę samą kreację wyróżniono ją Złotym Globem, i innymi prestiżowymi nagrodami.

Urodzona i wychowana w Londynie zagrała także w filmach „Eragon”, „Źródło”, „Mumia” i „Mumia powraca”, „Był sobie chłopiec”, „Wróg u bram”, „Beautiful Creatures”, „Swept from the Sea” (video: „Kochankowie sztormowego morza”) oraz „Ukryte pragnienia” Bernardo Bertolucciego.

Na scenie zadebiutowała w Londynie w sztuce Noela Cowarda „Design for Living”, za którą została wyróżniona nagrodą krytyki dla najlepszej debiutantki. Występowała West Endzie w sztuce „Nagle ostatniego lata” Tennessee Williamsa oraz w „Kształcie rzeczy” Neila LaBute’a, którą to rolę powtórzyła w Nowym Jorku i w filmie w reżyserii autora.

Weisz jest absolwentką anglistyki na Uniwersytecie w Cambridge, gdzie założyła eksperymentalną grupę teatralną Talking Tongues, nagrodzoną m.in. na festiwalu w Edynburgu.

JOHN MALKOVICH (Król Galbatorix)

Jest jednym czołowych aktorów swojego pokolenia i ważną postacią w światowym kinie. W 1976 roku był współzałożycielem słynnego Steppenwolf Theatre w Chicago. Siedem lat później otrzymał nagrodę Obie, kiedy produkcja Steppenwolf sztuki Sama Shepharda „True West” została przeniesiona do Nowego Jorku. Jego kolejną rolą aktorską na nowojorskich scenach był udział u boku Dustina Hoffmana w „Śmierci komiwojażera" w 1984 roku (rok później otrzymał za nią Emmy za wersję telewizyjną, znaną w Polsce z wideo). Występując na Broadwayu, aktor zadebiutował w filmie „Places in the Heart” (wideo, tv: „Miejsca w sercu”), za rolę w którym otrzymał nominację do Oscara. W tym samym 1984 roku wystąpił także w świetnie przyjętych „Polach śmierci”. Malkovich jest prawdopodobnie najlepiej znany widzom dzięki swojej roli Valmonta w „Niebezpiecznych związkach", za rolę w filmie „Na linii ognia” otrzymał nominacje do Oscara i Złotego Globu. Malkovich pracuje z najlepszymi reżyserami w przemyśle filmowym, a jego długa kariera filmowa obejmuje role w takich filmach jak „Imperium słońca" Stevena Spielberga, „Portret damy" Jane Campion, „Pod osłoną nieba" Bernardo Bertolucciego, „Człowiek w żelaznej masce" Randalla Wallace. Wystąpił też w kultowym film Spike’a Jonze’a „Być jak John Malkovich" oraz: „Król olch”, „Cień wampira", „Knockaround Guys” (video: „Synowie mafii”), „Napoleon” (serial tv), „Ripley’s Game” (wideo, tv: „Gra Ripleya”), „Ruchome słowa”, „Johnny English”, „Rozpustnik”, „Być jak Stanley Kubrick”, „Autostopem przez galaktykę”, „Klimt”, „Eragon”, „Akademia tajemniczych sztuk pięknych”. Jest także reżyserem filmu „The Dancer Upstairs” (tv: „Tancerz”).

Bitwa pod Farthen Dur

W ERAGONIE jest wiele wspaniałych ujęć, ale żadne z nich nie może równać się z bitwą pod Farthen Dur, gdzie Urgalowie i doborowe wojska Galbatoriksa atakują twierdzę Vardenu. Bitwa ta kończy wędrówkę Eragona i jest kulminacją opowieści.

Kiedy bitwa zaczyna się, Eragon i Saphira pomagają walczyć z najeźdźcami króla – prowadząc podniebny pojedynek z Durzą, dosiadającym niezwykłej bestii stworzonej z poległych na ziemi wojowników. Bitwa w dole, angażująca setki statystów i kaskaderów, powstała w ramach zasadniczego okresu zdjęciowego, jak też w czasie postprodukcji, kiedy wkopiowano w kadry efekty specjalne. Stanowi ona tło dla podniebnego pojedynku. Kiedy dochodzi do natarcia, Farthen Dur zamienia się w wielkie pobojowisko.

Tak jak to opisano w powieści, twierdza Vardenu została wybudowana w kraterze nieczynnego wulkanu. Na urwisku tkwią ruiny białego, zniszczonego erozją marmurowego białego miasta, świadectwo przeszłości, wciśnięte w zbocze wulkanu, wzbijające się w niebo na milę.

Pod okiem scenografa Wolfa Kroegera wybudowano jeden z największych planów w historii filmu. Dekoracje były zbyt wielkie, by wybudować je w studiu. Podjęto więc stosowne poszukiwania i wreszcie znaleziono nieczynny kamieniołom i krater wulkanu - a Węgrzech, niedaleko od granicy z Austrią. „To było świetne miejsce – przyznaje Kroeger – w końcu otoczenie Farthen Dur ma podłoże wulkaniczne”.

Zanim można było postawić te potężne dekoracje, filmowcy musieli wybudować wierzchołek krateru. Zamiana pustego kamieniołomu w tętniące życiem schronienie całej społeczności trwała w sumie – od planowania do zakończenia budowy – 16 tygodni.

Peter MacDonald, jeden z najwyżej cenionych w branży II reżyserów – pracował nad dwoma „Supermanami”, dwoma „Batmanami” i czterema „Harry Potterami” – pomagał Stefenowi Fangmeierowi w nakręceniu scen bitwy. „Chcieliśmy, aby to była mocna sekwencja, widziana oczami jej uczestników” – mówi MacDonald, który ją wyreżyserował.

Aby uchwycić ruch, MacDonald pracował każdej nocy po 10 godzin z 450 statystami i kaskaderami przez kilkanaście tygodni, często w trudnych, lodowatych warunkach (była zima). W sekwencji wzięli udział Uragalowie, którzy byli niezwykle wysocy (statyści mieli co najmniej 190 cm wzrostu), oraz elfy, mające mniej niż 1,5 m wzrostu.

Decyzja, by kręcić nocą była wyzwaniem dla operatora Hugh Johnsona. „Plan był rozległą przestrzenią z kilkoma tarasami, gdzie bardzo trudno było ustawić właściwe światło” – przyznaje Johnson, do którego zadań należało stworzenie wrażenia rozległości miejsca. Ustawieniem świateł zajęła się grupa rosyjskich alpinistów.

Specjalnie do tej sekwencji Kym Barrett opracowała oryginalne kostiumy „wojenne”. „Zastanawiałam się, jakiej broni używać się będzie w tym niezwykłym świecie – mówi Barrett. – W tej scenie Eragon dosiada Saphiry i walczy z wrogiem, więc nie może nosić 15-kilogramowego pancerza. Zresztą, w ogóle nie chciałam, aby nasze postacie zakuwano w żelazo. Dlatego użyłam skóry zamiast pancerza”. Barrett znalazła pracownię kaletniczą, która się tego podjęła, w Londynie.

Ale zdjęcia wykonane na Węgrzech przez drugą ekipę były dopiero początkiem pracy nad sekwencją. Fangmeier, MacDonald i ich ekipa przenieśli się do angielskich Pinewood Studios, gdzie dokręcono, wykorzystując technologię Blue Boxu, Eda Speleersa dosiadającego Saphiry i walczącego z Robertem Carlyle’em jako Durzą, dysponującym własną latającą bestią. Celem filmowców – jak to określił MacDonald – było połączenie nakręconych materiałów w „najbardziej emocjonującą całość, wręcz prawdziwą jazdę kolejką górską w lunaparku”.

Aktorzy zostali umieszczeni na kontrolowanych przez komputer hydraulicznych wysięgnikach, na których zamontowano siodła. Ed Speleers jako Eragon przetrenował wcześniej wszelkie możliwe ruchy smoka – latanie, szybowanie i nawroty. „Ed był bardzo naturalny – mówi MacDonald. – Polubił latanie i bardzo mu zależało, żeby dobrze wypaść”. Przed kręceniem tego ujęcia filmowcy pokazali mu zamierzoną animację ruchów smoka, by wiedział, co go czeka.

„ERAGON jest pierwszym filmem, który pokazuje, jak się lata na smoku – mówi Fangmeier. – Przygotowanie sekwencji lotu było wielką frajdą. Musieliśmy dążyć do realizmu, zachowując wszak pierwiastek fantastyczny. Chcieliśmy, aby smok zachowywał się jak współczesny samolot myśliwski – zapierający swoimi możliwościami dech w piersiach”.

Wiele z tych efektownych momentów powstało w nowozelandzkim studiu WETA Digital, gdzie pracowano między innymi nad efektami do trylogii „Władca pierścieni”, „King Konga” i filmu „Ja, robot”. W sekwencji bitwy pod Farthen Dur WETA zadbała o możliwie drapieżny występ Saphiry. „W tym momencie staje się ona bardziej dojrzała – wyjaśnia George Murphy z WETA Digital. – W trakcie bitwy zmienia się nieco jej wygląd, staje się zwinniejsza i rozważniejsza”.

„Uzupełniliśmy też wygląd Saphiry – dodaje Guy Williams. – Sfotografowaliśmy wiele ujęć jej skrzydeł, które w warunkach bojowych wyglądają inaczej niż w innych sytuacjach”. Williams i Murphy pracowali także nad bojowym wyglądem smoka i jego imponującym uzbrojeniem.

W trakcie pracy nad oświetleniem sekwencji bitwy, co było zadaniem Williamsa i Murphy’ego, jeszcze raz należało stworzyć takie powiązanie widza z Saphirą, by odczuł, że jest jednym z ludzkich bohaterów filmu. Twórcy zadbali o realistyczną oprawę ujęć, w których smok przemierza nocne niebo lub dokonuje wypadów na siły wroga. „Gdybyśmy mieli poprzestać wyłącznie na świetle, jakie było dostępne, ograniczylibyśmy się do kilku przelotów Saphiry w blasku księżyca – zauważa Murphy. – Wykorzystaliśmy więc paletę barw i odcieni, by z jednej strony uczynić Saphirę bardziej widoczną, z drugiej zaś podkreślić, że to wszystko rozgrywa się nocą”.

Murphy i Williams stworzyli także przerażającą bestię, którą Durza wyczarował z ciał poległych wojowników. Bestia ściera się z Saphirą w efektownym pojedynku powietrznym. Według scenariusza bestia miała być wzbudzającą strach maszyną do zabijania – wielką, ciemną chmurą dymu i popiołu, wręcz obliczem samej Śmierci.

„Bestia Durzy musiała krańcowo różnić się wyglądem od naturalistycznej Saphiry – mówi Williams. – Bestia jest żywym narzędziem stworzonym w określonym celu – to latająca paszcza pełna zębów, nawet bez nóg. Jej wygląd jest połączeniem ogromnej tarantuli z nietoperzem, z głową byka i zębami wampira”.

„Szybko wpadliśmy na pomysł, jak bestia ma wyglądać – dodaje Murphy. – Ale opracowanie technologii jej ożywienia było dla nas wyzwaniem, porównywalnym z „choreografią” dymu – opracowaniem sekwencji akcji rozgrywającej się w gęstym dymie”.

W studiu WETA pracowano nad cyfrowym rozszerzeniem przestrzeni pola bitwy, którą nakręcono tradycyjną kamerą na Węgrzech. „Przede wszystkim musieliśmy dokładnie poznać miejsce, gdzie kręcono bitwę, aby podzielić je na sektory w taki sposób, by do każdego sektora przypisać określony fragment nakręconego materiału – mówi Williams. – Nasza praca skoncentrowała się na ujęciach, kręconych z jednej strony wulkanu, tej, która okazała się bardziej interesująca wizualnie, a także pozwalała uświadomić szybkość, z jaką poruszała się Saphira w powietrzu”.

Studio WETA pracowało również nad inną sekwencją akcji, która łączyła widowiskowość z emocjami, pozwalając ukazać więzi między Eragonem i Saphirą i gotowość do ich wzajemnego poświęcenia. „W tej scenie mieliśmy ukazać tę bardziej delikatną stronę natury Saphiry – mówi Williams. – Specjalnie dla tej sceny zmieniliśmy animację jej mimiki tak, by stając się łagodniejsza, pozwalała na wyrażenia bardziej subtelnych uczuć”.

Była to magiczna wręcz i kluczowa dla fabuły scena, kiedy Saphira przekracza granicę dojrzałości.

Dzięki efektom specjalnym ze studiów WETA i ILM, wraz z odkrytymi na Węgrzech i Słowacji plenerami, udało się stworzyć wyobrażenie Alagaësii. ERAGON był jedną z największych realizacji, jakie filmowano na Węgrzech i Słowacji.

Licząca ponad 500 osób ekipa zamieszkała w Budapeszcie. Dekoracja Garrow’s Farm, gdzie Eragon mieszkał ze swym wujem i kuzynem, została wybudowana w dolinie Budakesi, trzy kwadranse drogi od stolicy Węgier.

Z kolei siedzibę Galbatoriksa wybudowano w podziemnej jaskini, do której dostęp był tylko przez otwór w suficie. Użyto specjalnych dźwigów, aby dostarczyć do wnętrza cały sprzęt – od kamer i magnetofonów po elementy konstrukcji dekoracji. Także na zewnątzr jaskini aktywność ekipy była ograniczona charakterem miejsca, które okazało się pomnikiem przyrody. Później, na Słowacji, znaleziono wiele wspaniałych plenerów za widokiem na doliny, wąwozy i wodospady.

Te światy i postacie, stworzone w wyniku odkrycia takich plenerów, a także pracy specjalistów od efektów specjalnych, techników, rzemieślników, filmowców i aktorów wywodzą się z wyobraźni Christophera Paoliniego, którego powieść powiązana jest z filmem w pewien nieoczekiwany sposób. „Od początku widziałem ERAGON jako film – wyznaje. – W myślach oglądałem na ekranie poszczególne sceny i postacie, ale ponieważ nie miałem pieniędzy na wyprodukowanie filmu, skończyło się na napisaniu powieści”.

Wtedy Paoliniemu nawet się nie śniło, że jego pomysłem zainteresuje się czołowa wytwórnia, która przekuje go na wielki film. Niech więc biografia Paoliniego, jego wyobraźnia – i droga do dojrzałości bohatera jego powieści – przekonuje nas, że nie zbyt wielkich marzeń.

Bohaterowie "Eragona"

ERAGON

Eragon dowiaduje się, że jego przeznaczeniem jest zostanie jednym z legendarnych Smoczych Jeźdźców. Wraz ze swym smokiem Saphirą i nauczycielem Bromem, Eragon postanawia przywrócić złoty wiek sprawiedliwości, z czego słynął jego kraj – o ile uda mu się uniknąć złych machinacji Galbatoriksa. Eragon zostaje prawdziwym bohaterem – ostatnią nadzieją ludu Alagëisii.

BROM

Jeden z ostatnich Smoczych Jeźdźców załamał się po śmierci swego smoka. Zrezygnowany pod rządami złego króla, został bajarzem, ale odzyskał nadzieję jako nauczyciel, zastępujący ojca Eragonowi.

GALBATORIX

Galbatorix jest władcą olbrzymiego imperium, które zajmuje zachodnią Alagaësii. Dawny Smoczy Jeździec doprowadził do upadku dawnego porządku i rządzi krajem żelazną ręką, dążąc do pojmania Eragona i jego smoka. Wśród sił Galbatoriksa są także Urgalowie o groteskowo wykrzywionych, pokrytych bliznami twarzach.

DURZA

Durza jest Shadem, czarodziejem opętanym przez złe duchy. Uważany za jedną z najpotężniejszych postaci Alagëisii, może być zabity wyłącznie ciosem w serce. Jako jeden z najgroźniejszych sług Galbatoriksa czarodziej zna wszelkie pałacowe intrygi (zapewne marzy o władzy dla siebie).

AJIHAD

Ajihad jest przywódcą zbuntowanego Vardenu. W tajnej fortecy Farthen Dur, ulokowanej w kraterze wulkanu w Górach Beor, Ajihad i Varden knuje spisek przeciwko Galbatoriksowi.

ARYA

Jako strażniczka smoczego jaja piękna wojowniczka Arya gotowa jest umrzeć za przetrwanie smoczego gatunku. Dołącza do Eragona, Saphiry i zbuntowanych Vardenów, by walczyć z Galbatoriksem.

MURTAGH

Murtagh jest synem Morzana, który zdradził Smoczych Jeźdźców na rzecz Galbatoriksa. Chcąc wymazać grzech ojca Murtagh staje do bitwy po stronie Dobra.

SAPHIRA

Najbardziej fantastyczna postać tej historii – latający smok, który porozumiewa się ze swym Jeźdźcem, Eragonem. Kiedy Saphira majestatycznie przemierza niebo lub czyni wypady na siły wroga, widzowie zobaczą najbardziej dynamicznego i walecznego smoka w dziejach kina.

O filmie

ERAGON – przygodowy film fantasy dla młodzieży według zaskakująco popularnej powieści debiutanta Christophera Paoliniego – to historia tyleż współczesna co ponadczasowa.

Najbardziej baśniowa postać powieści – latający smok Saphira – przybywa z najbardziej cenionych i jednocześnie z najbardziej zaawansowanych technologicznie studiów efektów specjalnych: WETA Digital (trylogia „Władca pierścieni”, „King Kong” oraz Idustrial Ligh & Magic (cykl „Gwiezdne wojny”, „Jurassic Park”). Jednocześnie WETA stworzyła na potrzeby ERAGONU porywającą scenę batalistyczną, w której siły Dobra, dowodzone przez młodego smoczego jeźdźca Eragona i Saphirę, walczą z armią Zła pod wodzą Króla Galbatoriksa.

Przez ponad dwa tysiąclecia smoki – w zależności od miejsca i czasu – były obiektem miłości, lęku a nawet kultu. Dziś mityczne stwory są podporą pop-kultury. Saphira z ERAGONA została zainspirowana bogatym dziedzictwem kulturowym, ale po raz pierwszy w historii dzięki sztuce komputerowej animacji nadano mitowi realistyczne, pełne emocji życie. Czym dla dinozaurów był „Jurassic Park”, tym dla smoków jest ERAGON. Ale z drugiej strony, w stosunku do dinozaurów z „Jurassic Parku” Saphira jest krokiem naprzód: jej twarz potrafi wyrażać myśli i uczucia.

O obsadzie

Dla twórców filmów najważniejszy był wybór Eragona - młodego Smoczego Jeźdźca. Debiutant Ed Speleers trafił do filmu w wyniku wielomiesięcznego, wyczerpującego castingu. „Kiedy tylko Ed stanął przed nami, wiedzieliśmy, że to jest Eragon – mówi Stefen Fangmeier. – Byłem pod wrażeniem jego błyskotliwości, sensu życia. Od razu wiedziałem, że jest predysponowany do zostania gwiazdą”.

Speleers dostał rolę w chwili, kiedy przygotowywał się do szkolnego przedstawienia „Hamleta”. Obawiał się swego profesjonalnego debiutu. „Na Słowacji, gdzie kręciliśmy część zdjęć – wspomina – polecieliśmy helikopterem na jakąś górę, z której rozpościerał się wspaniały widok. Stałem na szczycie tej góry i myślałem: „Co tu się dzieje? Powinienem siedzieć w szkole i zakuwać do egzaminów, a tymczasem przeżywam najlepsze chwile mojego życia”. Gdybym nawet mógł kontynuować moją karierę filmową – a bardzo tego pragnę – wiem, że już nigdy nie doznam takiego przejmującego uczucia”.

Młody aktor łatwo wszedł w swoją rolę. Bez trudu dostrzegł paralele między swoim doświadczeniem debiutanta na planie ERAGONA z losem swego filmowego bohatera. „To była dla mnie nowa przygoda – podobnie zresztą jak dla Eragona – wyjaśnia. – Mam uporządkowane życie, robię, co do mnie należy i nagle zostaję rzucony w ten niezwykły świat, kręcąc film. Podobnie jak Eragon w swojej historii odnalazłem się w tym świecie, poznałem wielu ludzi, zdobyłem doświadczenie”.

Najważniejszym doświadczeniem dla Speleersa na planie ERAGONA była praca z Jeremym Ironsem, odtwórcą roli Broma – mentora Eragona. Pozaekranowe relacje między aktorami odzwierciedlały to, co wydarzyło się na planie. „Jeremy zawsze służył mi radą, dokształcał mnie – opowiada Speleers. – Robił to z dobroci serca, ale tak, jakby nie przestawał być Bromem”.

Irons przyznaje, żeby był gotowy na zmierzenie się z dużym filmem przygodowym. „ERAGON adresowany jest do publiczności, do której wcześniej się nie zwracałem – mówi. A co istotnie, Brom jako postać bardzo mi odpowiada. Jakkolwiek ma grymas na twarzy i dzikość w oczach, to jednak dobry człowiek”.

Przygotowując się do roli Iron przeczytał powieść i zaczął ćwiczyć szermierkę mieczem w stylu opisanym przez Paoliniego. „To specyficzny styl walki – zauważa Irons. – Przypomina styl wschodni, bardziej ezoteryczny niż średniowieczne techniki angielskie. Aby pozostać realistycznym w scenach walki, ćwiczyłem niemal codziennie”. W filmie jest wiele scen, wymagających jazdy konnej, ale Irons jest wytrawnym jeźdźcem.

Losy Broma i Eragona są ściśle powiązane ze złym królem Galbatoriksem, granym przez nominowanego do Oscara Johna Malkovicha. Galbatorix to centralna postać filmu, jego obecność wyczuwalna jest w każdej chwili, nawet kiedy nie widać go na ekranie.

Jakkolwiek Malkovich nie wystąpił w żadnej scenie z Edem Speleersem, młody aktor zrobił na nim dobre wrażenie. „Przed wyjazdem z Budapesztu jeden z moich przyjaciół zauważył mnóstwo dzieciaków, które czekały na autograf Eda – opowiada. – Nie pamiętam tego od czasu, kiedy grałem z Leonardo DiCaprio [w „Człowieku w żelaznej masce”].

Głównym doradcą Galbatoriksa jest Durza – czarownik, którego opętały złe duchy. Durza jest wysoki, przystojny i blady, z rudymi włosami i piwnymi oczami. Ma pańskie maniery, ale za tym jego polorem kryje się coś nienaturalnego.

Durzę gra laureat nagrody BAFTA Robert Carlyle, który zrobił ogromne wrażenie na Edzie Speleersie. „Nasze pierwsze spotkanie było mocne – mówi Speleers. – Robert miał perukę z długimi włosami, szkła kontaktowe na oczach i powłóczystą szatę. Nie musiałem się wcielać w postać, by sprzeciwić się Robertowi jako Durzy. On po prostu był Durzą!”.

„Robert dołączył do nas z ogromną chęcią nakręcenia ERAGONA, ale wcale mu nie zależało, by zrobić z Durzy demona zła – mówi Wyck Godfrey. – Już rude włosy, czerwone oczy i jasna skóra wiele mówią o samym charakterze postaci, nie trzeba się bardzo wysilać, by przekonać widza, że ma do czynienia ze złym człowiekiem”.

Na początku Durza używa swych sił nadprzyrodzonych, by powstrzymać wojowniczkę Aryę, której zadaniem jest znalezienie następcy Smoczych Jeźdźców. „Arya wierzy, że smocze jajo wykradzione Galbatoriksowi, odnajdzie swego właściciela w Alagaësii – mówi Sienna Guillory, która gra Aryę. – Jej wojowniczka walczy w stylu przypominającym Zen. Ponieważ jest elefem, rozumie naturę – drzewa, światło i wiatr – i może dostrzec niebezpieczeństwo zanim do niego dojdzie”.

„Jak to dobrze zagrać w filmie akcji kobietę, która nie będzie twarda i zbyt męska – kontynuuje. – Kocham konie, więc film, w którym jeżdżę konno i walczę na miecze, to sama przyjemność!”.

Guillory szczególnie ceni sobie współpracę z projektantką kostiumów, Kym Barrett, o której aktorka mówi, że wniosła do filmu powiew nowoczesności. „Praca Kym podkreśla ponadczasowość tego filmu – uważa Guillory. – To nie dzieje się w średniowieczu czy jakiejś innej epoce historyczne. Kostiumy Aryi odnoszą się do otocznia i ekologii. Arya to rodzaj eko-wojowniczki, która żyje w zgodzie z naturą. Wszystko, co zakłada, wydaje się miękkie i powiewne. Kym doskonale to wyczuła”.

Arya i Eragon rzucają wyzwanie Galbatoriksowi, Durzy i ich stronnikom w finałowej bitwie pod Farthen Dur. Tą twierdzą zbuntowanych sił Vardenu dowodzi Ajihad, grany przez nominowanego do Oscara Djimona Hounsou. „Zainteresowałem się ERAGONEM, bo to jedna wielka przygoda – wyjaśnia aktor. – Tam wszystko jest większe niż życie”.

Pod Farthen Dur ściągnie także Murtagh, grany przez Garretta Hedlunda, jednego z niewielu Amerykanów w obsadzie. Podobnie jak inni wykonawcy, musiał przejść intensywny trening sportowy, w tym boks i strzelanie z łuku. Ale Hedlund twierdzi, że przede wszystkim pociągało go to, co jego bohater ukrywał. „Prawda o Mutaghu jest głęboko ukryta – wyjaśnia. – Murtagh skrywa bowiem pewną tajemnicę, z której nie może być dumny”.

Saphira

Wspaniała obsada ERAGONA robi wrażenie, ale filmowcy zapowiadają jeszcze największą i najdroższą gwiazdę – smoka Saphirę. Christopher Paolini mówi, że chciał, aby Saphira była przyjacielem każdego. Aby stworzyć taką postać, filmowcy zrozumieli, że potrzebują kogoś, kto całkowicie posiądzie Saphirę – zarówno kreatywnie jak i technologicznie – i stanie się łącznikiem między realizatorami i ekipą techniczną.

Specjalista od efektów specjalnych Michael McAlister okazał się taką osobą, która – między innymi – została rzecznikiem smoka. „Ożywienie Saphiry było potężnym przedsięwzięciem, które wymagało całej mojej uwagi i energii – mniej więcej tyle, ile żywy bohater wymaga od aktora – mówi McAlister. – Trzeba było rozstrzygnąć tysiące wątpliwości – jak ma wyglądać, jak będzie się poruszać, jak będzie latać, a jak okazywać uczucia. Nie wynalazłem jej, ani też nie podjąłem decyzji, jak będzie zachowywać się jej postać, ale czułem się za nią odpowiedzialny – za jej wygląd i działanie, ale i samą konstrukcję”.

Stały kontakt między filmowcami i ekipą efektów specjalnych był kluczem do sukcesu, a McAlister upodobnił się do najcieńszej części klepsydry. „Mając do czynienia ze zmieniającymi się życzeniami filmowców oraz z głodnymi sukcesu rzemieślnikami, musiałem kojarzyć oczekiwania ekipy ze zdolnościami wykonawców. Lwia część mojej pracy polegała na podejmowaniu najdrobniejszych decyzji w sprawie Saphiry i wyjaśniania ich kolejnym ogniwom podwykonawców – tak aby utrzymać pełną jasność między ekipą techniczną i filmowcami.

Pod kierunkiem McAlistera, artyści i technicy dwóch renomowanych studiów efektów specjalnych, Industrial Light & Magic i WETA Digital, stworzyli najbardziej dynamicznego smoka w historii kina.

Samir Hoon kierował efektami ze strony ILM, mając u boku Glena McIntosha, który pracował między innymi nad postacią Yody w „Gwiezdnych wojnach III Zemsta Sithów”, jako szefa pionu animacji ILM. „Najtrudniejsze było to, że Saphira nigdzie nie została opisana jako potwór czy bestia – mówi McIntosh. – Jest po prostu jedną z postaci w filmie, więcej – jedną z gwiazd, która daje pełną niuansów kreację”.

Animatorzy z WETA Digital, David Clayton, George Murphy i Guy Williams wnieśli jeszcze drobne poprawki i uzupełnienia, zwłaszcza w kluczowej scenie bitwy, kiedy Saphira staje się zwinna i potężna jak odrzutowy myśliwiec.

Kompleksowość postaci Saphiry, jej charakteru i wyglądu, jest wynikiem pewnej ewolucji – od stylizowanego znaku graficznego na okładce książki poprzez pierwsze szkice nakreślone podczas realizacji aż do ostatecznego wizerunku ekranowego. Najtrudniejsza była – przyznaje Samir Hoon z ILM – odpowiedź na pytanie: „Jak zrobić smoka, jakiego jeszcze w kinie nie było, a jednocześnie pozostać wiernym wizji Christophera Paoliniego?”. Wygląd Saphiry ewoluował w miarę poznawania jej charakteru i zmieniał się począwszy od koloru jej skrzydeł, rozmiaru głowy i długości szyi. Widzimy, jak wykluwa się z jaja i ma 20 cm wzrostu, ale pod koniec filmu osiągnie wzrost rzędu 4,5 metra, rozpiętość skrzydeł rzędu 10 metrów i wagę do 4 ton”.

Po wielu usprawnieniach i testach specjaliści od efektów specjalnych nadali Saphirze wdzięczny wygląd, przydając postaci cech kobiecych i królewskich. „Porusza się jak lew, jej przednie i tylne nogi są niemal tej samej długości” – mówi McIntosh, który przyznaje, że wraz z ekipą spędził mnóstwo czasu badając ruchy lwa.

Zmieniał się także wygląd skrzydeł Saphiry, by w końcu przybrać kształt skrzydeł orła, ale zamiast piórami pokryto je kombinacją łusek i piór. Saphira zaczyna swe filmowe życie jako bezbronne pisklę, które miało z miejsca budzić sympatię. Aby to osiągnąć Hoon i jego zespół badał wygląd małych antylop, lwów i wilków.

Słownik "Eragona"

Alagaësia: królestwo rozciągające się od zachodniej dziczy przybrzeżnej Spine aż do pustyni Hadarac i południowych szczytów gór Beor. To kraina zamieszkana przez ludzi, czarowników, potwory i potężne smoki.

Carvahall: rodzinne miasto Eragona, małe miasto nieopodal Spine.

Gil’ead: silnie strzeżone miasto, gdzie Durza uwięził Aryę.

Góry Beor: szerokie pasmo górskie na południowym wschodzie Alagaësii, siedziba Vardenu.

Ra’zac: demoniczni najemnicy Durzy.

Shade: czarodziej opętany przez złego ducha.

Smoczy Jeźdźcy: ci, którzy wraz ze swymi smokami pomagają utrzymać pokój w Alagaësii.

Spine: pasmo górskie pokrywające niemal całe zachodnie wybrzeże Alagaësii.

Starożytny Język: forma komunikacji, która pozwala pewnym ludziom na użycie magii.

Urgalowie: obrzydliwe i brutalne wojska Galbatoriksa z twarzami groteskowo pokrytymi bliznami.

Varden: grupa buntowników skupionych w Farthen Dur.

Zar'roc: miecz Eragona, ofiarowany mu przez Broma.

Twórcy

STEFEN FANGMEIER (Reżyseria)

Z wykształcenia informatyk, zajmował się zagadnieniem wizualizacji projektów naukowych, co w rezultacie zaprowadziło go przemysłu filmowego. Od 1990 związany ze sławnym studiem ILM, pracował nad efektami specjalnymi do filmów: „Terminator 2: Dzień sądu”, „Hook”, „Casper”, „Jurassic Park”, by następnie koordynować realizację efektów specjalnych w filmach: „Twister” (nominacja do Oscara, nagroda BAFTA), „Mali żołnierze”, „Szeregowiec Ryan” (nagroda BAFTA), „Gniew oceanu” (nominacja do Oscara, nagroda BAFTA), „Galaxy Quest” (wideo, tv: „Kosmiczna załoga”), „Tożsamość Bourne’a”, „Znaki”, „Dreamcatcher” (wideo, tv: „Łowca snów”), „Pan i władca: na krańcu świata” (nominacja do Oscara), „Lemony Sncket: Seria niefortunnych zdarzeń”. Drugi reżyser filmów „Kosmiczna załoga” i „Łowca snów” filmem „Eragon” debiutuje w roli reżysera.

PETER BUCHMAN (Scenariusz)

Współpracownik Stevena Spielberga, Martina Scorsese, Sydneya Pollacka zadebiutował jako scenarzysta filmem „Jurassic Park III”. „Eragon” to jego drugi scenariusz, obecnie pracuje nad scenariuszami kilku filmów, w tym o życiu Che Guevary dla Stevena Soderbergha oraz remake’iem filmu SF „Koziorożec 1”.

CHRISTOPHER PAOLINI (Autor)

Pisarz amerykański, ur. 17 XI 1983 w Paradise Valley w stanie Montana. Ukończył szkołę średnią dzięki kursom korespondencyjnym w wieku 15 lat. W tym samym okresie zaczął pracować nad powieścią „Eragon” i dwoma następnymi, które układają się w trylogię „Dziedzictwo”. Powieść wyszła w 2002 roku w wydawnictwie jego rodziców, ale kiedy przeczytał ją – za namową syna – pisarz Carl Hiaasen, skontaktował Paoliniego z domem wydawniczym Knopfa. Drugie poprawione wydanie „Eragona” zostało opublikowane w sierpniu 2003 roku i przez 24 tygodnie nie schodziło z amerykańskich list bestsellerów (wydanie papierowe – przez ponad 160 tygodni), stając się kulturowym fenomenem. W 2005 Paoilini wydał drugi tom trylogii, „Najstarszy”, obecnie pracuje nad trzecią książką, roboczo zatytułowaną „Empire”.

HUGH JOHNSON (Zdjęcia)

Zaczynał jako operator reklamówek Alana Parkera, Hugh Hudsona, Ridleya Scotta, Tony’ego Scotta i Adriana Lyne’a. Pracował przy filmach: „Zagadka nieśmiertelności”, „1492 – Wyprawa do raju”, „Sztorm”, „G.I. Jane”, „Królestwo niebieskie” (wszystkie cztery Ridleya Scotta), jest także autorem zdjęć do filmów „Kroniki Riddicka” i „Eragon”.

WOLF KROEGER (Scenografia)

Znany jest ze swego zamiłowania do detalu, co stało się jego znakiem rozpoznawczym. Swoją karierę kontynuuje od 20 lat zarówno w filmie, jak i teatrze. Ma w swym dorobku „Lekcję przetrwania” z Anthony Hopkinsem i Alekiem Baldwinem a także „Biały Kieł II” oraz „Ostatniego Mohikanina” Michaela Manna.

Swoją reputację Kroeger budował współpracując z takimi reżyserami jak Robert Altman przy filmach „Popeye” oraz „Na granicy wolności” (a wcześniej jako dekorator wnętrz na planie „Kwintetu”), Michael Cimino („Rok smoka”, „Sycylijczyk”), Neil Jordan („Nie jesteśmy aniołami”), Richard Donner („Zaklęta w sokoła”), Brian De Palma („Ofiary wojny”) i Stephen Herek („Trzech muszkieterów”). Jego filmografia obejmuje też filmy „Wróg u bram”, „Trzynasty wojownika” i „Rambo II”, „Equilibrium”, „Zebra z klasą”, „Eragon”. Jest dwukrotnym laureatem nagrody Genie, kanadyjskiego odpowiednika Oscara.

ROGER BARTON (Montaż)

Zaczynał karierę montażysty od filmów telewizyjnych, z których jeden, zatytułowany „Indictment - The McMartin Trial" (wideo: „Świadek oskarżenia”, tv: „Akt oskarżenia”) przyniósł mu nagrodę Emmy. Współpracował przy montażu m.in. następujących filmów: „Titanic", „Armageddon", „60 sekund", „Pearl Harbor", „Statek widmo", „Bad Boys II", „Amityville”, „Wyspa”, „Eragon”.

KYM BARRETT (Kostiumy)

Pochodzi z Australii, zadebiutowała przy realizacji filmu „Roztańczony buntownik” Buza Luhrmana, ale przełomem w jej karierze była hollywoodzka produkcja Luhrmana „Romeo i Julia”, zaś sławę przyniosła praca przy trylogii „Matrix”. Inne tytuły: „Złoto pustyni”, „Czerwona planeta”, „Titan A.E” (wideo, tv: „Titan – nowa ziemia”), „Z piekła rodem”, „Gothika”, „Sposób na teściową”, „Z ust do ust”, „Eragon”.

PATRICK DOYLE (Muzyka)

Jest cenionym kompozytorem, autorem ścieżki dźwiękowej do wielu filmów. W 1995 roku Stowarzyszenie krytyków filmowych Los Angeles przyznało mu nagrodę za muzykę do filmu „Mała księżniczka”. Ma w swoim dorobku między innymi: „Eragon”, „Harry Potter i czara ognia”, „Man to Man”, „Niania”, „Secondhand Lions” (wideo, tv: „Wakacje Waltera”), „Dziewczyny z kalendarza”, „Killing Me Softly” (wideo: „Urok mordercy”), „Gosford Park”, „Dziennik Bridget Jones”, „Blow Dry” (wideo: „Dwa w jednym”), „Stracone zachody miłości”, „Wielkie nadzieje” i „Donnie Brasco”. W 1987 roku został kompozytorem w zespole Renaissance Theater Company pod kierownictwem Kennetha Branagha. Zlecono mu między innymi napisanie muzyki do telewizyjnej wersji „Wieczoru trzech króli Szekspira. Karierę w świecie filmu Doyle rozpoczął w 1989 roku, kiedy to poproszono go o skomponowanie muzyki do „Henryka V” w reżyserii Branagha. Od tego czasu napisał muzykę do wielu innych inscenizacji szekspirowskich, między innymi: „Hamlet”, „Jak wam się podoba”, „Wiele hałasu o nic”, „Król Lear” i „Sen nocy letniej”.

Wizja i tryumf Christophera Paolini

Już pierwsze wydanie (w twardej oprawie) powieści „Eragon” (wydawnictwo Knopf, sierpień 2003) okazało się światowym fenomenem wydawniczym. Powieść stała się bestsellerem i przez 87 tygodni nie schodziła z listy przebojów „The New York Timesa” oraz przez 21 miesięcy z publikowanej przez „Publisher’s Weekly” listy bestsellerów dla młodzieży, będąc przez 9 miesięcy pozycją numer 1. Tylko w Ameryce Północnej sprzedano ponad 2,5 mln egzemplarzy powieści, wydanej również w 38 innych krajach.

„Eragon” to pierwsza powieść z trylogii, której drugi tom, „Najstarszy”, wydany w USA i Kanadzie w sierpniu 2005, szybko stał się bestsellerem. Sprzedano ponad milion egzemplarzy powieści, która okazała się przebojem listy dziecięcych bestsellerów „The New York Timesa”, listy Top-50 gazety „USA Today” oraz laureatem Quill Book Award 2006.

W momencie premiery filmu ERAGON zainteresowanie oboma powieściami znacznie wzrosło: książki wróciły na listy bestsellerów, co wiązać należy również z akcją promocyjną filmu.

Podobnie fantastyczna jest historia autora obu powieści. Pierwsze wydanie „Eragona” ukazało się sumptem rodziny Christophera Paoliniego. Po roku książka trafiła do doświadczonego wydawcy Alfreda A. Knopfa, który wydał ją w nakładzie stosownym do jej wartości.

Paolini, obecnie 22-letni, wychowywał się w Paradise Valley, w stanie Montanie – miejscu, które zainspirowało większość fantastycznych plenerów jego historii. Obie powieści przekazują jego osobiste doświadczenia dorastania w dolinie Beartooth Mountains w Montanie, jakże podobnej do doliny, która była domem Eragona.

Peter Buchman, w którego dorobku jest m.in. „Jurassic Park III”, napisał scenariusz. Buchman, wielbiciel literatury i filmu science fiction i fantasy, przyznaje, że by zaskoczony młodym wiekiem autora w świetle jego maestrii prowadzenia narracji i kreślenia postaci, nie mówiąc o zdolności wykreowania kilku całkowicie zamkniętych światów. Buchman poświęcił wiele wysiłku, by w trakcie pisania scenariusza zachować bogactwo fabuły i postaci Paoliniego – zarówno z myślą o milionach fanów powieści, jak i nowych odbiorcach, którzy wraz z filmem odkryją świat ERAGONA.

W centrum zarówno powieści jak i filmu jest więź łącząca Eragona i Saphirę. „Christopher miał świetny pomysł, by młodzieniec zaprzyjaźnił się ze smokiem – mówi Buchman. – Ta relacja jest jądrem powieści, więc musieliśmy zachować ją na ekranie”.

Scenariusz Buchmana zwrócił uwagę Stefena Fangmeiera. „To była fascynująca lektura – mówi reżyser. – Zważywszy fantastyczny aspekt powieści, ludzie będą patrzeć na mnie przede wszystkim jako na specjalistę od efektów specjalnych. Ale moje pierwsze wrażenia skupiały się na emocjonalnej stronie fabuły”.

ERAGON przekazuje mitologię, zgodnie z którą Smoczy Jeźdźcy przynieśli pokój i dobrobyt do krainy Alagaësia. Smoki ofiarowały swoim jeźdźcom magiczną siłę, a nawet nieśmiertelność. Nikt nie był zdolny ich pokonać do chwili, kiedy jeden z nich, Galbatorix, nie zechciał przejąć władzy i zaczął zabijać innych Smoczych Jeźdźców. Ale kiedy Eragon odnalazł iskrzące światłem szafirowe jajo, z którego wykluła się Saphira, era Smoczych Jeźdźców powróciła.

Poznawszy swoje przeznaczenie Smoczego Jeźdźca, dzięki pomocy swego mentora Broma, Eragon pragnie przywrócić złoty wiek sprawiedliwości, z której kiedyś znany był jego kraj – o ile uda mu się uniknąć knowań króla Galbatoriksa. Rzucony w świat magii i mocy Eragon staje się prawdziwym bohaterem i ostatnią nadzieją ludu Alagaësii.

Rola tytułowa przypadła 18-letniemu debiutantowi Edowi Speleersowi w wyniku międzynarodowego castingu, zorganizowanego przez Twentieth Century Fox. Do rywalizacji stanęły tysiące potencjalnych Harrych Potterów, uczestniczących w setkach przesłuchań i kilkunastu sesjach zdjęć próbnych.

W filmie występują także: laureat Oscara Jeremy Irons jako Brom – dawny Smoczy Jeździec, a obecnie mentor Eragona; nominowany do Oscara John Malkovich jako potężny i zły król Galbatorix; laureat nagrody BAFTA Robert Carlyle jako potężny czarownik Durza; nomiwany do Oscara Djimon Hounsou jako Ajihad, przywódca zbuntowanego Vardenu; Sienna Guillory jako piękna wojowniczka Arya oraz Garrett Hedlund jako młodzieniec z przeszłością.

Aby uhonorować królewskie pochodzenie Saphiry, głosu smokowi użyczyła jedna z najlepszych dziś aktorek, laureatka Oscara Rachel Weisz. Kreacja Weisz urzeczywistniła jeden z najlepszych pomysłów powieści Christophera Paoliniego: sposób, w jaki Spahira porozumiewa się z Eragonem. Saphira nie mówi, jej wargi nie poruszają się jak w przypadku innych postaci wykreowanych cyfrowo. Smok porozumiewa się ze swoim Jeźdźcem telepatycznie, co sprawia, że emocjonalne relacje między nimi stają się wręcz duchowe.

ERAGONA reżyseruje Stefen Fangmeier – jeden ze współczesnych geniuszy efektów specjalnych. Kiedy pracował w Industrial Light & Magic, Fangmeier zajmował się efektami do takich filmów jak „Szeregowiec Ryan”, „Twister”, „Gniew oceanu” i „Pan i władca: na krańcu świata”. Był czterokrotnie nominowany do Oscara, jest trzykrotnym laureatem nagrody BAFTA.

Na potrzeby ERAGONA, specjaliści od efektów pod okiem Fangmeiera wykorzystali najnowsze osiągnięcia techniki komputerowej, aby stworzyć Saphirę oraz przenieść widza w magiczny, ponadczasowy świat Alagaësii. Reżyserowany przez Fangmeiera, ze zdjęciami Hugh Johnsona, w scenografii Wolf Kroegera i z kostiumami Kym Barrett – film oferuje wszystko, na co dziś stać technikę filmową.