Adaptacja 2002

Możliwe spoilery Charlie Kaufman to scenarzysta filmu "Być jak John Malkovich". Jest on również autorem scenariusza do "Adaptacji", który napisał wraz z bratem Donaldem. I co najważniejsze, głównym bohaterem tego filmu jest sam Charlie Kaufman.

W czasie realizacji "Być jak John Malkovich" Kaufman otrzymuje propozycję napisania scenariusza na podstawie książki Susan Orlean "Złodziej orchidei". Sam scenarzysta zakłada z góry, że nie stworzy jakiejś komercyjnej szmiry, ale ambitny film o kwiatach. Co ważniejsze, książka Orlean opowiada o jej prawdziwych przeżyciach i spotkaniach z Johnem Laroche. Są to bardziej luźne zapiski, niż utwór powiązany wątkami czy silnie zakreślonymi głównymi postaciami. Tak więc przed Charliem stoi niezły orzech do zgryzienia, z którym nie daje sobie rady, nie jest w stanie napisać adaptacji "Złodzieja orchidei".

W "Adaptacji" fikcja miesza się z rzeczywistością (tak samo jak w filmie o Malkovichu). Widać jak autor nabija się z samego siebie. Filmowy scenarzysta to łysy, grubawy, zakompleksiony indywidualista, który ma problemy z kobietami. Jego ukochana zrywa z nim, Charlie swoje fantazje seksualne przeżywa w myślach, bojąc się podejść czy to do kelnerki w barze, czy też samej Susan Orlean. Na dodatek jego brat bliźniak takich problemów nie ma, w dodatku też zaczyna pisać scenariusz - komercyjnego thrillera. I co najgorsze, wszyscy zachwycają się tym gniotem, proponując mu nakręcenie tego obrazu.

Już samo określenie gatunku "Adaptacji" przysparza kłopoty. Mamy tutaj elementy komedii, dramatu, ba - nawet kina akcji. To obraz, który wymyka się ustalonym kanonom. Tak naprawdę trudno powiedzieć, o czym jest "Adaptacja". Ścieżki prowadzące do esencji całości, co chwila zacierają się. Można rzec, że to obraz o pasji, pasji pisania, namiętności, pragnienia zdobycia, ale to za mało, a być może jest to błędne myślenie. "Adaptacja" to gra, którą prowadzą z nami twórcy filmu.

W rolę Charliego i jego brata Donalda wcielił się Nicolas Cage i jest to chyba pierwsza tak dobra rola tego aktora od czasu "Zostawić Las Vegas". W postaci zakompleksionego scenarzysty nie ma nic z bohaterskiego macho, w jakiego aktor wcielał się od pewnego czasu. Susan Orlean gra Meryl Streep udowadniając, że należy do czołówki światowych gwiazd kina. Johna Laroche zagrał Chris Cooper, którego rolę uhonorowano Oscarem.

W ciągu roku w Ameryce kręci się setki komercyjnych papek. Na szczęście powstaje tam też kilka, kilkanaście bardziej ambitnych pozycji. Taką pozycją jest "Adaptacja", lekko zakręcona zabawa scenarzysty Charlie’go Kaufmana i reżysera Spike’a Jonze’a.