Filmy filozof, mistycyzm

Kostiumowy film przygodowy, baśń fantastyczna czy może typowy film „płaszcza i szpady” z elementami komedii? Tak czy inaczej (albo i wszystko w jednym) to jeden z najbardziej znanych polskich filmów na Zachodzie. Źródłem adaptacji jest tu bowiem powieść szkatułkowa (taka, gdzie każda kolejna historia wywodzi się z poprzedniej) poety, żołnierza, filozofa i podróżnika Jana Potockiego, a która dopiero 34 lata po ukazaniu się we Francji doczekała się polskiego wydania. Powieść to równie niezwykła, jak niezwykły był jej autor. A opowiada o losach młodego hiszpańskiego kapitana, Alfonsa van Wordena, który jako potomek potężnego rodu ma się wykazać odwagą i honorem, a w zamian dowie się, do jak wielkich rzeczy został wybrany. Opowieść to mistyczna, z wieloznacznymi pytaniami o celu ludzkiej egzystencji, filozofią, ale i z racjonalną interpretacją humanistyczną. Zarówno nasz bohater, jak i widz, zostają zmuszeni do myślenia, do opowiedzenia się za którąś z interpretacji. W całej tej fantastyczno-mistycznej otoczce opowieść ta dotyczy bowiem rzeczy bardzo ważnych dla każdego człowieka.

Połowa XIX wieku. Młody człowiek przybywa do niewielkiego miasteczka, aby podjąć tam pracę księgowego. Chce zacząć swoje życie od nowa. Okazuje się, że pracę dostał kto inny, a on dzięki niefortunnemu zbiegowi wydarzeń zostaje uznany za podwójnego mordercę. Ranny ucieka. Spotyka na swej drodze Indianina. Jak potoczą się dziwnie splątane losy tych dwóch mężczyzn? Czy William Blake jest wcieleniem zmarłego poety?

Rzym, I wiek n.e.. Dwóch studentów przyjaciół, Encolpio i Ascilto, spierają się o to do kogo należy chłopiec, Gitone. Chłopiec, mając możliwość wyboru z kim idzie, wybiera Ascilta. Tylko nagłe trzęsienie ziemi ratuje Encolpio od popełnienia samobójstwa...