Filmy Portugalia

Jest rok 1917. Świat pogrążony jest w mrokach pierwszej wojny światowej. Do małej portugalskiej wioski, Fatimy, podobnie jak do tysięcy miejscowości w całej Europie płyną dramatyczne wieści o tysiącach zabitych. Do domów wracają okaleczeni i pozbawieni nadziei weterani. W takich chwilach łatwo o zwątpienie i załamanie. Właśnie w takich okolicznościach troje dzieci z Fatimy doświadcza niezwykłego spotkania. Ich oczom ukazuje się Matka Boża, by przekazać im przepowiednie dla świata. Relacje dzieci z tego wydarzenia spotykają się z wielkim sceptycyzmem zarówno osób świeckich, jak i przedstawicieli Kościoła. Nikt nie traktuje poważnie dziecięcych opowieści. A jednak wieść o cudownych wydarzeniach w Fatimie roznosi się coraz dalej. Tysiące pielgrzymów przybywają do wioski, a cud fatimski zaczyna odmieniać ich losy, wywierając przemożny wpływ także na instytucję Kościoła i na cały świat.

Maria do Ceu jest pracowitą i skromną wdową, matką dwójki niemal dorosłych dzieci. Mieszka z nimi i rodzicami w miasteczku Alvorinha. Sprzedaje na targu owoce, dorabia też jako opiekunka i pomoc domowa bogatego staruszka. Zbiera pieniądze, które pozwolą jej zdobyć informacje na temat syna, którego urodziła jako 16-latka. Zmuszono ją wtedy, by oddała dziecko obcym ludziom. Dziś za wszelką cenę chce je odnaleźć. Wie tylko, że mały Rafael trafił do Francji. Pewnego razu Maria jak co tydzień wypełnia kupon loterii Euromiliony… Wkrótce jej życie się odmieni.

W ostatnich chwilach II wojny światowej młody niemiecki żołnierz walczący o przetrwanie znajduje mundur kapitana nazistowskiego. Podszywając się pod oficera Willi Herolda (Max Hubacher), mężczyzna szybko przybiera potworną tożsamość sprawców, z którymi próbuje uciec.

W "Drzewie" twórca oddaje głos milczącemu (co nie znaczy, że cichemu) kinu, burząc długimi ujęciami i jednostajnymi jazdami kamery wrażenie linearności czasu. W pogrążonym w mroku i wojnie Sarajewie spotyka się dwóch bohaterów – szukający matki chłopiec i mężczyzna codziennie przed świtem wyruszający z butelkami po wodę dla całej kamienicy. Zagadką pozostaje jednak geneza tego spotkania – czy nie mamy tu raczej do czynienia z jedną osobą, która istnieje w dwóch wymiarach? "Kino zawsze dotyczyło gestów" – mówi Gil Mata, więc zwykłe czynności przyjmują w "Drzewie" abstrakcyjną, "ponadczasową" formę, samotność zaś znajduje w nim wymiar najbardziej podstawowy, najgłębszy. Bo jak pisał Alberto Caeiro, nie za odchodzącym w dal okrętem, lecz za samymi sobą odczuwamy największą tęsknotę.

Jake (Anton Yelchin) i Mati (Lucie Lucas) to dwoje outsiderów mieszkających w portugalskim Porto, między którymi doszło kiedyś do intymnego, ale krótkiego kontaktu. On - samotnik pochodzący ze Stanów Zjednoczonych, ona - studentka z Francji, przebywająca za granicą, związana ze swoim profesorem. Pewnego dnia tych dwoje zwraca na siebie uwagę - po raz pierwszy na stanowisku archeologicznym, potem na dworcu kolejowym i w kawiarni. I to właśnie tam Jake zbiera się na odwagę, by porozmawiać z Mati. Para rozpoczyna swoją beztroską jednonocną znajomość. Po latach przyglądamy się temu doświadczeniu poprzez pryzmat przeżyć Mati oraz Jake'a, którym nadal towarzyszą wspomnienia tamtej nocy. Przesuwające się to w przód, to w tył ramy czasowe oraz poszerzający się i zwężający wizualny plan filmu ukazują głębię tego zaskakującego spotkania. W konsekwencji wciągają nas w tę jedną niezapomnianą noc, kiedy to Mati i Jake zupełnie przez przypadek odkrywają miłość i pożądanie, których się nie spodziewali.

W blasku świateł, po ulicach Nowego Jorku przetacza się ekskluzywna limuzyna. W środku jedzie Eric Parker - 28-letni milioner, "złote dziecko" Wall Street i niekwestionowany król światowej finansjery. Jadąc przez Manhattan, spostrzega nagle tablicę z kursami walut. Cyfry bardzo szybko idą w górę, a to może oznaczać tylko jedno - finansowe imperium Erica Parkera z każdym ruchem wskazówki zegara zbliża się do upadku. Atmosfera na ulicach staje się nieznośna. Przed Erikiem 24 najdziwniejsze godziny jego życia - czeka go podróż przez miasto ogarnięte chaosem. Wkrótce jednak elementy układanki złożą się w niepokojącą całość: ktoś czyha na jego życie.

Witoldowi (Jonathan Genet) nie udało się zdać egzaminów końcowych, a Fuchs (Johan Libéreau) rzucił pracę w paryskiej firmie mody. Będą oni teraz spędzać kilka dni w pensjonacie rodzinnym, w którym odbywa się cykl ponurych przepowiedni. W pensjonacie znajdują się również ponure usta i idealne usta. Młode kobiety tego domu zakochują się w Witoldzie.

Z pozoru normalna rodzina: ojciec, matka i córka. Jednak z każdym subtelnym ruchem kamery opada kotara powierzchowności. Mąż nie pracuje i całymi dniami przesiaduje w domu, coraz bardziej tracąc kontakt z rzeczywistością. Żona pracuje na dwóch etatach. Córka Marta przeczekuje do nadejścia wieczoru, by móc znowu snuć się gdzieś po nocy wraz z najbliższą koleżanką, Julią. W ich życiu dzieje się jednak sporo. Zakompleksiony ojciec panicznie boi się odejścia żony, matka spotyka się na obiadach z obcymi mężczyznami, a jedna z bliskich koleżanek Marty zachodzi w niechcianą ciążę. Ciąża jest przełomem dla wszystkich. Każdy znajduje sobie rolę u boku przerażonej dziewczyny. Ojciec w końcu poczuje, że może być dla kogoś oparciem. Matka po raz pierwszy od dawna będzie zazdrosna. A Marta? Marta ma ptaszka w klatce, który pewnego dnia umrze. Niezauważenie. Bez efekciarskiej dramaturgii. Jak ona.