Filmy film czarno-biały, satyra, prowincja

Odstawiony we frak bezrobotny nędzarz Nikodem Dyzma stara się o pracę fordansera w warszawskim nocnym lokalu. Jednak właściciel oświadcza, że Dyzma jest prowincjuszem i nie daje mu angażu. Szczęśliwym trafem Dyzma znajduje na ulicy zaproszenie na bal wyższych sfer. Idzie tam z zamiarem oddania zaproszenia właścicielowi, licząc na suty napiwek. Przez omyłkę służący biorą go za ważnego gościa i wpuszczają na raut. Tam chamskie zachowanie Dyzmy otwiera mu drzwi do oszałamiającej kariery.

Mieszkaniec prowincjonalnego miasteczka uległ namowom nagabującego go agenta i zlecił wykonanie 2 monideł, czyli portretów malowanych z fotografii. Wpłacił on agentowi sumę stanowiącą cały 2-tygodniowy zarobek. W opowieści obok obserwacji obyczajowych zawarto niemało zjadliwej ironii i satyry na łatwowiernych ludzi, ulegających namowom wszelkiego rodzaju oszustów.