Filmy zdrada, zwłoki, więzienie, nauczyciel, ogień

Wydarzenia przedstawione w filmie, maja miejsce niedługo po części pierwszej. Tym razem dochodzi do znacznego pogorszenia stosunków, między ludźmi i mutantami. Pewna organizacja rządowa, dokonuje ataku na szkołę Xaviera. Porywają oni większości uczniów, z zamiarem uczynienia z nich broni przeciwko mutantom. Z ataku udaje się jednak uciec kilku członkom X-MEN, którzy łączą swoje siły z Magneto i atakują siedzibę organizacji.

Xavier jest potężnym mutantem, ekspertem w dziedzinie telepatii i jednocześnie założycielem szkoły dla mutantów. Tu każdy ma swoje nadzwyczajne zdolności: władza nad ogniem, lodem, zjawiskami atmosferycznymi, materią aż po znikanie i przechodzenie przez ściany. Jeden z przyjaciół Xaviera, Magneto chce zniszczyć całą ludzkość, gdyż jak uważa jest ona zagrożeniem dla społeczności mutantów. Xavier jest jednak innego zdania co doprowadza do wrogości między nimi. Jeden i drugi szykują się do walki, która zadecyduje o losach ludzkości.

Akcja obejmuje okres od zimy 1957 do końca 1960, cofając się w retrospekcji do wypadków 1954 roku. Dały one początek narodowowyzwoleńczej walce ludu algierskiego. Opis ogranicza się do miasta Algier, a właściwie do jego arabskiej dzielnicy Kazby.

Obdarzony regeneracyjnymi zdolnościami mutant przemierza kolejne lata szukając życiowego celu, zamiast tego odnajduje go wojsko.

Komedia kryminalna o utalentowanym Adrianie Monku (Tony Shalhoub), który cierpi na nerwicę natręctw. Zachorował od czasu brutalnego zamordowania jego żony, po którym zrezygnował z pracy policjanta, a zajął się pracą detektywa. Jego choroba objawia się różnymi bezpodstawnymi fobiami, np. lękiem przed zarazkami, wysokością, tłumem, mlekiem, zamkniętymi pomieszczeniami. Monk nie znosi też kontaktów fizycznych z innymi ludźmi. Ponadto przejawia również skłonności pedantyczne. W pracy jest geniuszem. Posiada doskonałą pamięć wzrokową, oraz umiejętność zauważania nawet najmniejszych śladów i kojarzenia ich ze sobą. Pomaga mu jego pielęgniarka Sharona, która nie tylko opiekuję się Monkiem, ale również jest jego bliską przyjaciółką, pocieszycielką i terapeutką. Posiadający talent do rozwiązywania zagadek i łamigłówek detektyw, świetnie radzi sobie ze wszystkimi sprawami. Wszystkimi oprócz jednej - dotyczącej śmierci żony...