- 1886-10-30
- Nowy Jork, Nowy Jork, USA
Karl Struss był wybitnym amerykańskim fotografem i operatorem filmowym, którego kariera rozciągała się od wczesnych lat XX wieku do końca lat 50. tegoż. Znany ze swojego wkładu zarówno w fotografię piktorialistyczną, jak i w rozwój technik filmowych Hollywoodzkiej Złotej Ery, Struss jest pamiętany jako pionier, który łączył zmysł artystyczny z innowacjami technicznymi.
Karl Fischer Struss urodził się 30 listopada 1886 roku w Nowym Jorku. Pochodził z rodziny o niemieckich korzeniach; jego ojciec był właścicielem fabryki jedwabiu, a później fabryki drutów do kapeluszy. Struss pracował w fabryce ojca przez dziesięć lat, jednocześnie rozwijając swoje zainteresowanie fotografią, uczęszczając na wieczorowe zajęcia na Columbia University Teacher's College, gdzie studiował u słynnego piktorialisty Clarence'a White'a.
Szybko zyskał uznanie w świecie fotografii artystycznej. Jego prace, charakteryzujące się złożonymi tonalnościami i miękką ostrością, były prezentowane na ważnych wystawach, w tym na „International Exhibition of Pictorial Photography” Alfreda Stieglitza w Buffalo w 1910 roku. Struss został ostatnim członkiem prestiżowego ruchu secesji fotograficznej (Photo-Secession) Stieglitza, a jego fotografie pojawiły się w renomowanym magazynie „Camera Work”.
W 1909 roku Struss wynalazł i opatentował własny, zmiękczający obraz obiektyw, nazwany „Struss Pictorial Lens”, który stał się popularny wśród ówczesnych artystów-fotografów. W latach 1914–1917 prowadził własne studio fotograficzne w Nowym Jorku, specjalizując się w portretach, reklamach i ilustracjach dla magazynów takich jak „Vogue” i „Vanity Fair”.
Po służbie wojskowej podczas I wojny światowej, przeniósł się do Los Angeles w 1919 roku, gdzie rozpoczął pracę jako fotograf na planie filmowym dla reżysera Cecila B. DeMille'a. Po zaledwie trzech miesiącach awansował na operatora filmowego. Jego artystyczne podejście i techniczne umiejętności odegrały kluczową rolę w ukształtowaniu wczesnego języka wizualnego Hollywood. Szybko stał się jednym z czołowych operatorów, pracując nad wielkimi produkcjami, takimi jak niemy epos „Ben Hur” (1925).
Kamieniem milowym w jego karierze był film F.W. Murnaua – „Sunrise: A Song of Two Humans” (1927). Za zdjęcia do tego filmu Struss (wraz z Charlesem Rosherem) otrzymał pierwszą w historii Oscara nagrodę Akademii dla najlepszego operatora.
W swojej karierze pracował przy ponad stu filmach, współpracując z najważniejszymi postaciami kina, w tym z D.W. Griffithem i Charliem Chaplinem.
Był także wczesnym i entuzjastycznym pionierem stereoskopowej kinematografii (filmów 3D). W latach 50. XX wieku eksperymentował z systemami podwójnych kamer 35 mm, realizując filmy, głównie we Włoszech, choć żaden z jego pełnometrażowych filmów 3D nie został wydany w tej technologii w Stanach Zjednoczonych. Kontynuował pracę w przemyśle filmowym i telewizyjnym do późnych lat 50., pracując m.in. przy serialach „Broken Arrow” i „My Friend Flicka”. Jednym z jego ostatnich znaczących dzieł filmowych była realizacja zdjęć do klasycznego horroru „Mucha” (1958).
Karl Struss był członkiem założycielem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej (Academy of Motion Picture Arts and Sciences) oraz Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów Filmowych (A.S.C.). Jego dorobek, obejmujący innowacje w oświetleniu (jak „Lupe Light”), techniki zdjęciowe i przejście z epoki kina niemego do dźwiękowego, wywarł ogromny wpływ na sztukę operatorską.
Zmarł w wieku 95 lat, 16 grudnia 1981 roku, w Santa Monica w Kalifornii. Jego bogate archiwa, zawierające odbitki, negatywy, kamery i Oscara, znajdują się obecnie w Amon Carter Museum of American Art w Teksasie, gdzie regularnie organizowane są poświęcone mu wystawy.