Powraca Zodiak - amerykański Kuba Rozpruwacz 0

Jak przenieść na ekran prawdziwą historię, w której prawda musiała ustąpić pola przypuszczeniom? Historię obrosłą 10 000 stron akt, w której prawdziwe tropy mieszały się z fałszywymi, poszlaki ginęły w narastającej otoczce legendy, a jedyne, co bez wątpienia było prawdziwe, to morderstwa. Wyzwanie podjął David Fincher, twórca jednych z najbardziej psychologicznie skomplikowanych i wizualnie przełomowych współczesnych filmów, jak Podziemny krąg i Siedem. Praca nad Zodiakem wciągnęła go w tę samą mroczną otchłań, w której wcześniej śladów mordercy zwanego Zodiakiem szukało dwóch detektywów, dziennikarz i rysownik satyryczny – związanych ze sobą przez tę niezwykłą sprawę seryjnego mordercy.

Przedstawioną w filmie historię widzimy oczami Roberta Graysmitha – rysownika satyrycznego San Francisco Chronicle, jednej z trzech gazet wychodzących w rejonie Zatoki San Francisco, do której zabójca przesłał swoje zaszyfrowane listy. Graysmith napisał o tej sprawie dwie książki (na których opiera się scenariusz napisany przez Jamesa Vanderbilta – scenarzystę i producenta) i choć sam nie uczynił się centralną postacią swoich książek, to właśnie jego postrzeganie tej historii jest fundamentem, na którym Fincher buduje swoją opowieść, i drzwiami, przez które wprowadza widza w jej mroczne tajemnice.

Mając do czynienia ze scenariuszem opartym na faktach, wszyscy filmowcy czuli się zobowiązani opowiedzieć tę historię z szacunkiem dla prawdy i dla prawdziwych ludzi, którzy stanęli na drodze nieuchwytnego zabójcy.

Pierwsze przestępstwa, do których przyznał się Zodiak, to seria bezdusznych, brutalnych i wydających się nie mieć motywów ataków na młode pary siedzące w samochodach zaparkowanych w alejkach miłości – odludnych miejscach, gdzie nastolatki i młodzi kochankowie parkują swoje samochody, żeby być ze sobą sam na sam. „Jest w tym coś chorego – komentuje Fincher. Śledzenie nastolatków odkrywających uroki seksu, strzelanie do dzieciaków w samochodach zaparkowanych w »alejkach miłości« to zbrodnia przeciw całemu społeczeństwu. Zwłaszcza w San Francisco późnych lat 60., które nie było bardzo cnotliwym miejscem.

Kadr z filmu Zodiak 2007

Zodiakmania sięgnęła szczytu w trakcie trwania śledztwa, kiedy do kin weszły filmy oparte na jego historii, np. Brudny Harry, w którym czarnym charakterem jest Skorpion – postać wzorowana na Zodiaku.

Brudny Harry trafił do kin, kiedy śledztwo się rozpoczynało – mówi Fincher. Widać to w połowie naszego filmu. Bohaterowie idą do kina na Harry'ego i zdają sobie sprawę, że Hollywood wtargnęło na ich teren i w przekłamany sposób pokazało tragedię skrzywdzonych ludzi. Mam wielką nadzieję, że nasz film nie będzie taki. Przez Harry'ego ludzie właściwie stracili chęć odnalezienia mordercy, co wpłynęło na całe śledztwo.

W Zodiaku najbardziej fascynuje nie liczba osób, które zabił, ale listy, które napisał – mówi Fincher. Ich forma i znaczenie psychologiczne. Zodiak zachęca nas, byśmy poznali jego psychikę.

To fascynujące, jak sam siebie postrzegał, jego poczucie ważności, wielki narcyzm i duma, to jak wspaniale czuł się w tej sytuacji. Jedną z rzeczy, które bardzo chcieliśmy pokazać w filmie, jest to, jak bardzo w jego działaniach pomogło mu San Francisco Chronicle. Dzisiaj to nie mogłoby się wydarzyć. Nigdy by im nie pozwolono tego wydrukować.

Kadr z filmu Zodiak 2007

„ …Już nigdy nikomu nie powiem, kiedy dokonuję zabójstw – będą wyglądać jak zwyczajne napady, morderstwa ze złości i parę pozorowanych wypadków itd…”.

List z 7 listopada 1969 r.

Publicznie przyznał się do zabicia 13 ofiar, a potem podał jeszcze… dwadzieścia cztery. Policja przypisała mu siedem ofiar, z czego pięć nie żyje. Prawdziwej liczby być może nigdy nie uda się poznać. Jedno jest pewne – ta liczba uwzględnia tych, którym udało się przeżyć.

Film już 15 czerwca w naszych kinach.

Artykuł powstał na podstawie pressbooków nadesłanych przez dystrybutora.

Kadr z filmu Zodiak 2007