• 1960-11-05
  • Londyn, Anglia, Wielka Brytania
Brytyjska aktorka filmowa. Urodziła się w Londynie. Zasłynęła rolami w filmach Dereka Jarmana, laureatka Oscara i BAFTA za rolę drugoplanową w filmie Michael Clayton. Wychowywała się w bogatej szkockiej rodzinie szlacheckiej, której drzewo genealogiczne sięga 36 pokoleń wstecz do Alfreda Wielkiego i 886 roku. Dzieciństwo spędziła w zamku w Berwickshire, własności jej rodu od IX wieku. Ojciec Tildy, generał major sir John Swinton jest kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego, komandorem Królewskiego Orderu Wiktorii i byłym dowódcą przybocznej straży królowej brytyjskiej. Matka Judith Balfour Killen pochodziła z Australii. Gdy Tilda skończyła dziesięć lat została wysłana do West Heath, elitarnej szkoły z internatem w Kent (jedną z jej szkolnych koleżanek była Diana Spencer). Kilka lat później na Uniwersytecie w Cambridge rozpoczęła studiowanie na wydziale nauk społecznych i politycznych, a po pewnym czasie również filologię angielską. Dyplom z dwóch fakultetów: socjologii i literatury angielskiej uzyskała w 1983 roku. Według zasad panujących w wysokich sferach, mimo dobrego wykształcenia, nie planowano dla niej innej kariery, niż rola żony u boku arystokraty. Tilda okazała się jednak indywidualistką, która zbuntowała się przeciw własnym korzeniom i zdecydowała się wybrać własną drogę. Już w czasach studenckich występowała na deskach teatrów. Po studiach zaczęła grać w profesjonalnych teatrach: w Traverse Theatre w Edynburgu i w prestiżowym Royal Shakespeare Company. Zagrała m.in. rolę Mozarta w Mozarcie i Salierim według Puszkina. Jej kreację w Matce Courage i jej dzieciach Brechta po 20 latach krytyczka z dziennika "The Guardian" wspomina jako perwersyjną reklamę piękna. Członkostwo w tych renomowanych trupach aktorskich z czasem znudziło Tildę Swinton. Po latach wspominała grę w teatrze w tym czasie jako okres, w którym zrozumiała, czego na pewno nie chce robić. Po rezygnacji z teatru chciała zostać dziennikarką, ale w 1985 roku poznała Dereka Jarmana – artystę, geja i outsidera. Jarman był już znany w środowisku filmowym. Miał na koncie takie filmy jak Sebastian, będący opowieścią o homoerotycznym pożądaniu na religijno-historycznym tle, czy Jubileusz, czy anarchistyczny, naszpikowany scenami orgii obraz. W 1986 roku powstał Caravaggio – opowieści o sztuce, namiętności i moralności, w której Tilda Swinton wcieliła się w rolę Leny, kochanki tytułowego bohatera. Zarówno dla reżysera, jak i dla Tildy Swinton był to debiut na dużym ekranie. W trakcie jego realizacji Jarman usłyszał diagnozę, że jest nosicielem wirusa HIV. Twórczość tego reżysera od tej daty krytycy oceniają najwyżej, a Tilda Swinton po Caravaggiu zagrała w siedmiu następnych filmach Jarmana. Jak sama mówiła, praca z nim była wówczas całym jej życiem. Była przede wszystkim aktorką Jarmana, mimo, że sporadycznie grała u innych reżyserów. W tym czasie ważne okazało się dla niej również spotkanie Saly Potter, u której zagrała w 1992 r. w filmie Orlando. Rolą tytułowego bohatera tego filmu Tilda Swinton weszła do pierwszej ligi współczesnych aktorek. Zagrała u Jarmana kolejno: rolę pielęgniarki w Wojennym requiem, spacerowicza w Ostatni z Anglików i Marii Magdaleny w Ogrodzie, Izabellę w ekranizacji dramatu Marlowe'a Edward II, za którą w 1992 r. dostała nagrodę dla najlepszej aktorki na Festiwalu Filmowym w Wenecji. W Wittgensteinie wcieliła się w rolę protektorki austriackiego filozofa. Do niej też należał jeden z głosów w filmie Blue – gorzkim, przejmująco szczerym filmie umierającego Dereka Jamana. Nie, muza inspiruje, ale sama jest pasywna. Tymczasem praca z Derekiem była niekończącą się rozmową. Z tej wymiany zdań, z tych kłótni rodziły się jego filmy. Dzisiaj nikt tak nie pracuje. Zmienił się sposób finansowania filmów, sektor niezależny niemal zniknął. Po śmierci Dereka poczułam potworną pustkę. W 1994 odszedł mistrz, mentor i przyjaciel Tildy Swinton. Ona sama wycofała się z działalności artystycznej na dwa lata. Po sukcesie Orlanda do jej drzwi pukało wielu reżyserów, jednak nie pozwoliła sobie na proste dyskontowanie tej popularności, a dzięki przemyślanym wyborom ról wpisała się w panteon gwiazd kina niezależnego. Ta rozwaga i powściągliwość w przyniosła jej podziw fanów i admirację zarówno wśród reżyserów, jak i artystów. Pracowała z Susan Streitfeld, Johnem Mayburym, Scottem McGehee, Spike'em Jonze'em, Lynn Hershman, Mikiem Millsem, Timem Rothem. Ceniła sobie atmosferę takiej pracy, artystyczną wolność i poszukiwania prawdziwej sztuki. Jeździła na festiwal Sundance i stała się częścią tego świata filmowego. Derek nauczył mnie, że liczy się nie tylko produkt, ale też proces tworzenia. Od aktorstwa uciekała w inne dziedziny sztuki, wciąż robiąc to, na co ma ochotę. Stała m.in. twarzą duetu Victor i Rolf, holenderskich projektantów mody. Brała również udział w wideoinstalacjach i performance'ach, m.in. u Cornelii Parker, w 1997 r. w The Maybe zrealizowanym w galerii "Serpentine", gdzie przez tydzień, na osiem godzin dawała się zamykać w przezroczystej klatce, zamieniając samą siebie w eksponat[6]. W tym samym roku wzięła także udział w nagraniu wideoklipu grupy Orbital do utworu The Box. W 1998 r. dla telewizji BBC-2 zrealizowała 9-minutowy film pt. Will We Wake. Po dwuletniej przerwie spowodowanej urodzeniem bliźniąt (Jeden z najbardziej osobistych projektów), aktorka powróciła do pracy w 1999 roku w filmie Tima Rotha War Zone. Nie dała się jednak zaszufladkować – z czasem przestała odrzucać propozycje od reżyserów głównego nurtu i zaczęła partnerować znanym hollywoodzkim gwiazdom. Po raz pierwszy stało się to w 2000 r., gdy brytyjski reżyser Danny Boyle namówił ją na udział w filmie amerykańskim, ekranizacji powieści Alexa Garlanda Plaża. Pojawiła się wtedy w Niebiańskiej plaży u boku Leonarda DiCaprio. W Vanilla Sky grała z Kurtem Russellem i Tomem Cruisem, w Adaptacji z Nicolasem Cagem, w Constantine u boku Keanu Reevesa. Dla szerokiej publiczności kinowej jej twarz stała się powszechnie rozpoznawalna po roli białej czarownicy w filmowej baśni Opowieściach z Narnii. W wysokobudżetowych produkcjach ciekawią ją role wybiegające poza sztampę "fabryki snów", i tam, gdzie inni dostrzegają tylko biznes, Tilda Swinton stara się znajdować sztukę. Zachowuje przy tym krytyczny stosunek do Hollywood. W 2008 roku otrzymała Oscara za drugoplanową rolę kobiecą w filmie Michael Clayton Tony'ego Gilroya. Nie zapomniała przy tym o pracy i przyjaźni z Derekiem Jarmanem. W 2004 r. wzięła udział w filmie dokumentalnym Derek Jarman - życie jako sztuka, cztery lata później w filmie Derek. W 2008 r. wraz z Keithem Collinsem, Simonem Fisherem Turnerem, Isaakiem Julienem i Jamesem Mackayem na Berlinale odebrała specjalną nagrodę "Teddy". Fundacja tej nagrody przyznała ją za opiekę nad dorobkiem nieżyjącego od 14 lat reżysera. Tilda Swinton mieszka ze swoim partnerem Johnem Byrne'em (ur. 06.01.1940) w zamku w miejscowości Nairn, z którym ma bliźniaki – Xaviera i Honor. John Byrne jest malarzem i artystą wizualnym. Do roli w Opowieściach z Narnii namawiały ją własne dzieci. Mimo to aktorka odkryła ze zdumieniem, że 7-letnie bliźniaki Honor i Xavier nie zamierzają oglądać filmu, w którym zagrała złą czarownicę.
Współtworzą tę stronę dodaj treści

Ta strona powstała dzięki ludziom takim jak Ty. Każdy zarejestrowany użytkownik ma możliwość uzupełniania informacji o osobie.
Poniżej przedstawiamy listę autorów dla tej osoby:

1
Hsi_Nao
9 pkt.
2
piotrek681
6 pkt.
3
Chemas
6 pkt.
4
WuJot
4 pkt.
5
agata
4 pkt.
6
Nawrocki
4 pkt.
7
Jankes
4 pkt.
8
caryca84
2 pkt.
10
amondemon76
1 pkt.
Więcej informacji

Proszę czekać…