Huragan

7,4
Oparta na faktach tragiczna historia czarnoskórego boksera Rubina "Huragana" Cartera, który od dzieciństwa był prześladowany przez miejscowego porucznika. Pewnego wieczora Carter zostaje aresztowany, a wkrótce, pomimo niewystarczających dowodów, niesłusznie skazany na dożywocie za zabójstwo trzech osób. Opinia publiczna jest bardzo poruszona losem Cartera i rozpoczyna się batalia o jego uwolnienie...

Aktorzy

DENZEL WASHINGTON

Studiował aktorstwo w American Conservatory Theater w San Francisco, karierę rozpoczynał od występów w teatrze Josepha Pappa. Uznanie przyniosły mu role w spektaklu "A Soldiers Play" (nagroda Obie) oraz serialu telewizyjnym "St. Elswhere". Jest laureatem Oscara za drugoplanową rolę w "Glory" (video: "Sława", TVP: "Chwała") Edwarda Zwicka. Rola w "Huraganie" przyniosła mu Złoty Glob i nominację do Oscara. Wystąpił m.in. w filmach: "Stan oblężenia", "Gra o honor", "Fallen" (video: "W sieci zła"), "Żona pastora", "Szalona odwaga", "Karmazynowy przypływ", "Virtuosity" (video: "Zabójcza perfekcja"), "Devil in the Blue Dress" (video: "W bagnie Los Angeles"), "Ricochet" (video: "Rykoszet"), "For Queen and Country", "Związek przeszczepionych serc", "A Soldier's Story" (video: "Opowieść żołnierza"), "Mo' Better Blues" (video: "Czarny blues", TVP: "Mo' Better Blues") oraz "Malcolm X" (video: "Malcolm X") Spike'a Lee, "Filadelfia", "Cry Freedom" (video, TVP: "Krzyk wolności"), "Raport Pelikana", "Wiele hałasu o nic", "Mississippi Masala" (TVP: "Mississippi Masala") oraz "Power" (video: "Żądza władzy").

JOHN HANNAH

Wystąpił m.in. w filmach: "Mumia", "Przypadkowa dziewczyna", "Cztery wesela i pogrzeb", "Circus", "Matthew" (debiut), "Mały wielki gang", "Romance and Rejection", "The Final Cut", "Joan", "The Innocent Sleep", "Madagascar Skin" oraz "Harbour Beat". Występuje także w telewizji i teatrze (m.in.: "Panna Julia", "Makbet", "Carmen", "Kto się boi Virginii Woolf?" i "Mechaniczna pomarańcza").

DEBORAH KARA UNGER

Wystąpiła m.in. w filmach: "Godzina zemsty", "Gra", "Sunshine", "The History of Luminous Motion", "The Weekend", "Crash", "No Way Home", "Keys to Tulsa" (video: "Klucze do miasta"), "Whispers in the Dark" (video: "Szepty w ciemności"), "Nieśmiertelny III", "'Til There Was You" (video), "Blood Oath", "Breakaway" oraz serialu TV "Bangkok Hilton" u boku Nicole Kidman.

LIEV SCHREIBER

Studiował w Yale School of Drama i w Royal Academy of Dramatic Arts. Wystąpił m.in. w filmach: "Krzyk", "Krzyk 2", "Krzyk 3", "Okup", "Kula" u boku Dustina Hoffmana i Sharon Stone, "A Walk on the Moon", "Półmrok" u boku Paula Newmana, Susan Sarandon i Gene'a Hackmana, "Odwieczny wróg", "Jakub kłamca" z Robinem Williamsem, "Mixed Nuts" (video: "Wariackie święta"), "Szalona miłość", "Party Girl", "Denise Calls Up" (prezentowany podczas Warszawskiego Festiwalu Filmowego pt. "Tu mówi Denise"), "Rozmawiając, obmawiając", "Big Night" (video: "Wielkie otwarcie") oraz "The Daytrippers". Na scenie wystąpił m.in. w "Burzy" i "Makbecie" Shakespeare'a, w telewizji - w filmie "Promienni chłopcy" u boku Woody Allena.

VICELLOUS REON SHANNON

Wystąpił m.in. w filmach: "Mighty Ducks 2" (video: "Potężne kaczory 2") i "Can't Hardly Wait" (video: "Szalona impreza") oraz serialach TV: "Dotyk anioła", "Nowojorscy gliniarze", "Szpital dobrej nadziei", "Ich pięcioro" i "Młodzi gniewni" i filmie TV "Freedom Song" u boku Danny'ego Glovera.

DAVID PAYMER

Rola w znanym u nas z kaset video "Mr. Saturday Night" przyniosła mu Złoty Glob i nominację do Oscara. Wśród jego innych ról filmowych są: "Wielki Joe", "Godzina zemsty", "Dorwać małego", "Quiz Show", "Prezydent - miłość w Białym Domu", "City Hall - Ludzie miasta", "Podwójna świadomość", "Carpool" (video: "Bajzel na kółkach"), "Heart and Souls" (video: "Ciało i dusze"), "Searching for Bobby Fisher" (video, TVP: "Szachowe dzieciństwo"), "Sułtani westernu" i jego kontynuacja "Złoto dla naiwnych", "Bez wyjścia", "Kaczor Howard", "Perfect" (video, TVP: "Być doskonałym") i "Irreconcilable Differences" (video: "Różnice nie do pogodzenia"). Davida Paymera znamy także z seriali "Posterunek przy Hill Street", "Zdrówko", "Murphy Brown", "Prawnicy z Miasta Aniołów" oraz "Na wariackich papierach".

DAN HEDAYA

Wystąpił m.in. w filmach: "Dick" (rola Nixona), "Obcy: Przebudzenie", "The Crew", "Shaft", "Zmowa pierwszych żon", "Pokój Marvina", "Nixon", "Tunel", "Podejrzani", "Commando", "Blood Simple" (video: "Prosta sprawa"), "Pacific Heights", "Joe Versus the Volcano" (video, TVP: "Joe walczy z wulkanem"), "Rodzina Addamsów", "Benny & Joon" (video: "Benny i Joon"), "Zagadka nieśmiertelności", "Clueless", "Maverick", "Za wszelką cenę", "Mr. Wonderful" (video: "Szczęściarz"), "Searching for Bobby Fisher" (video: "Szachowe dzieciństwo") oraz "Rookie of the Year" (video: "Debiutant roku"). Znamy go z seriali TV "Ostry dyżur", "Nowojorscy gliniarze", "Posterunek przy Hill Street" i "Zdrówko".

CLANCY BROWN

Wystąpił m.in. w filmach: "Żołnierze kosmosu", "Flubber", "The Bride" (video: "Panna młoda"), "The Adventures of Buckaroo Banzai: Across the Eight Dimension" (video: "Przygody Buckaroo Banzai"), "Nieśmiertelny", "Skazani na Shawshank", "Extreme Prejudice" (video: "Nienawiść"), "Female Perversions", "The Mighty Ducks" (video: "Potężne kaczory"), "Blue Steel" (video: "Błękitna stal"), "Thunder Alley", "Shoot to Kill", "Waiting for the Light" (video, TVP: "Czekając na światło"), "Ambition", "Smętarz dla zwierzaków II" oraz "Past Midnight" (video: "Po północy"). Ma na koncie liczne role teatralne, m.in. w spektaklach: "Antoniusz i Kleopatra", "Panna Julia", "Wiele hałasu o nic", "Romeo i Julia" oraz "Tytus Andronikus" Shakespeare'a.

ROD STEIGER

Zadebiutował w "Teresie", uznanie przyniosła mu rola w słynnym filmie Elii Kazana "On the Waterfront" (TVP, video: "Na nabrzeżach") u boku Marlona Brando, za którą otrzymał nominację do Oscara. Samego Oscara otrzymał zaś za rolę w filmie Normana Jewisona "W upalną noc". Najgłośniejsze filmy z jego udziałem to: "The Pawnbroker" (TVP: "Lombardzista"), "Doctor Zhivago" (TVP, video: "Dr Żywago"), "Wielki nóż", "Oklahoma", "Al Capone" (TVP: "Al Capone"), "Lucky Luciano", "The Longest Day" (TVP: "Najdłuższy dzień"), "Dziewczyna i generał", "Waterloo", "The Illustrated Man" (TVP: "Człowiek ilustrowany"), "The Amityville Horror" (TVP), "Jesus of Nazareth" (TVP: "Jezus z Nazaretu"), "Niewinni o brudnych rękach", "Gracz", "The Ballad of the Sad Cafe", "Specjalista", "Marsjanie atakują!", "Huragan", "The Harder They Fall" (TVP: "Tym cięższy ich upadek"), "I stanie się koniec" oraz "Crazy in Alabama" (video: "Wariatka z Alabamy"), debiut reżyserski Antonio Banderasa, a także serial TV "Żony Hollywoodu". Debiutuje jako reżyser filmem "Thanksgiving".

Na planie

Twórcy Huraganu zdecydowali, że skoncentrują się na relacjach łączących Cartera i Lesrę. Lesra wniósł w życie Cartera promyk nadziei. Zanim go poznał, Carter odciął się od wszystkich, nawet najbliższych. Kiedy przegrał drugi proces, zażądał od żony, Mae Thelmy, by się z nim rozwiodła. Spotkania z maleńką córeczką były ponad jego siły. Nie odpowiadał na listy, a jego sposobem na przetrwanie była kompletna izolacja. Złamał go dopiero list Lesry.

Denzel Washington mówi: Myślę, że dojrzał duchowo. Po drugim procesie wielu przestało go odwiedzać. Rubin wyrzucił książki prawnicze i oddał się poszukiwaniom duchowym. Przeczytał masę książek religijnych i studiów poświęconych medytacji. Skupił się w sobie, a kiedy dojrzał duchowo, w jego życiu pojawił się Lesra.

Relacje łączące Cartera i Lesrę przypominają te, które zawiązały się pomiędzy Denzelem Washingtonem i Vicellousem Reonem Shannonem. Shannon mówi: Lesra poważał i podziwiał Rubina, podobnie jak ja poważam i szanuję Denzela. Rozumiem, co czuł Lesra siedząc twarzą w twarz z Rubinem. Ja siedziałem twarzą w twarz z mistrzem sztuki aktorskiej, a były to dla mnie bardzo emocjonujące chwile. Pozostaje mi tylko mieć nadzieję, że Denzel czuł podobnie.

Denzel Washington mówi: Shannon to cudowny aktor, już samo wspomnienie o nim przywołuje mi na twarz uśmiech. Nigdy nie mówiłem mu po imieniu, zawsze nazywałem go Lesrą, bo tak bardzo zżył się z rolą. Świetnie mi się z nim pracowało i uważam, że udało nam się wspólnie nakręcić kilka naprawdę niezłych scen.

W sprawę Cartera zaangażowanych było dziewięciu Kanadyjczyków, ale dla dobra filmu zredukowano ich do trojga. Grający Terry'ego Swintona John Hannah, którego znamy z "Przypadkowej dziewczyny" i "Mumii", mówi: Nie sposób byłoby wprowadzić do filmu dziewięć postaci, skończyło się więc na trzech, Lisie, Samie i Terrym. To oni bowiem pojechali do New Jersey i odwalili całą robotę.

Chcieliśmy pokazać Kanadyjczyków jako indywidualistów, głęboko zaangażowanych ludzi niewolnych od wad i zalet - mówi Norman Jewison. Denzel Washington emanował niezwykłym entuzjazmem. Na planie mówiło się, że nie tyle wcielił się w rolę Rubina Cartera, ile z pasją ją zaatakował. Producent Rudy Langlais mówi: Powiedział nam: "Stracę na wadze i nabiorę mięśni. Zostanę bokserem". Już w chwili, gdy mówił te słowa, miałem wrażenie, że stoi przede mną Rubin Carter. Rola wymagała od grającego ją aktora pełnego poświęcenia. Denzel zdobył się na nie.

Znany z drobiazgowych przygotowań do roli Washington wynajął trenera Terry'ego Claybona na rok przed rozpoczęciem zdjęć. Przeszedł też na specjalną dietę. Tak dobrze pracowało mu się z Claybonem, że zaproponował go do roli boksera Emile'a Griffitha.

Musiałem pokazać Cartera takim, jakim był na początku. Uprawiałem więc boks i spędzałem masę czasu na siłowni - mówi Denzel Washington.

Aktor pojawił się na filmowym ringu w brązowym szlafroku podobnym do tego, który nosił Rubin Carter. Armyan Bernstein mówi: Kiedy zdjął szlafrok, jasne stało się, że mamy przed sobą człowieka, który poświęcił rok na przygotowania do roli. Stracił niemal 30 kilo. Dane mi było pracować z wieloma aktorami, którzy twierdzili, że bez reszty oddają się roli, ale Denzel bije ich wszystkich na głowę. Aby nabrać takiej kondycji, musiał ćwiczyć całymi miesiącami.

Realizacja trzech kluczowych sekwencji walk bokserskich zajęła trzy dni. Norman Jewison nigdy nie kręcił filmu o boksie, szukał więc inspiracji we Wściekłym byku Martina Scorsese i innych filmach bokserskich.

Nad choreografią filmowych walk czuwali koordynator pracy kaskaderów Ron Stein i trener Terry Claybon. W samej tylko walce Carter / Griffith, która trwa na ekranie minutę i czterdzieści sekund, aktorzy wymieniają 90 ciosów.Zdjęcia do "Huragana" są dziełem Rogera Deakinsa, weterana swojego zawodu, nominowanego do Oscara za filmy Skazani na Shawshank, Fargo i Kundun - życie Dalajlamy. Norman Jewison mówi: Kiedy kręci się walkę bokserską na ringu, nie sposób ustawić każdego ujęcia, jak to ma miejsce przy zwyczajnych popisach kaskaderskich. Zrozumiałem, że muszę ustawić kamerę bardzo blisko akcji i kręcić z ręki. To, co zrobił Roger, przeszło moje najśmielsze oczekiwania.

Roger Deakins mówi: Norman wie, czego chce i preferuje elegancki styl. Nasz film cechuje maksymalny realizm, unikaliśmy więc efekciarstwa. Huragan pokazuje ludzi, twarze, emocje i wewnętrzne przeżycia Rubina. Nasz bohater miał szczęśliwe i barwne dzieciństwo, ale w miarę rozwoju akcji w filmie zaczynają dominować przygaszone barwy. Jasne barwy powracają dopiero na końcu.

Scenograf Philip Rosenberg zgromadził wyczerpującą dokumentację czasów i miejsc, w których toczy się akcja. Wiele miejsc, w tym bar "Lafayette", przywrócono do stanu sprzed lat. Kilka scen udało się nakręcić w więzieniu stanowym w Trenton, gdzie ekipa pracowała partyzanckimi metodami. Pięciopiętrowy blok więzienny, w którym mieści się cela Cartera, zbudowano w atelier. Pracami kierował mistrz budowlany Dick Roseigne. Philip Rosenberg mówi: Zakończone łukami okna rzucały niezwykłe światło przez kraty na podłogę bloku więziennego, dzięki czemu widzowie podziwiać będą mogli niezwykłe kompozycje plastyczne.

Pracującą w więziennej dekoracji ekipę odwiedził sam Rubin Carter. Jak mówi: Dekoracja była tak realistyczna, że przeszły mnie dreszcze. Czułem się, jakbym powrócił do miejsca, gdzie spędziłem dwadzieścia lat. Więzienie było niczym loch, reprezentowało samo dno ludzkiej egzystencji. Niżej upaść nie sposób.

Rubin Carter i Lesra Martin z zadumą myślą dziś o kolejach swego losu.

Rubin Carter mówi: To, że moje życie przybrało taki obrót, iż stało się podstawą filmu, dosłownie nie mieści mi się w głowie. Jestem na tym świecie już 62 lata i nigdy nie przydarzyło mi się nic lepszego. Bardzo podoba mi się mój filmowy wizerunek. Niczego w życiu nie żałuję i niczego bym w nim nie zmienił, bo gdyby los potoczył się inaczej, nie był tym, kim jestem. Jestem wdzięczny za to, co się stało.

Lesra Martin, obecnie prawnik praktykujący w Brytyjskiej Columbii, mówi: Sądzę, że "Huragan" ma wszelkie szanse przemówić do szerokiej widowni. Porusza bowiem sprawy, które nikogo nie pozostawią obojętnym.

Norman Jewison podsumowuje: Nasz film opowiada o czasach, w których żyjemy i głębokim zaangażowaniu. Relacje łączące Rubina i Lesrę pomagają przywrócić wiarę w człowieka.

Producent Rudy Langlois dodaje: Nasz film mówi o uzdrowieniu i o tym, co sprawia, że dajemy z siebie wszystko. Mamy nadzieję, że dzięki niemu każdy z widzów przeżyje prawdziwe katharsis.

O filmie

Czarnoskóry bokser Rubin "Huragan" Carter (Denzel Washington) i jego młody fan John Artis (Garland Whitt) oskarżeni zostali o potrójne morderstwo w amerykańskim stanie New Jersey drugiej połowy lat sześćdziesiątych. Mimo braku przekonujących dowodów sąd skazał ich na dożywotnie więzienie. Carter całkowicie zamknął się w sobie, odmawiał kontaktów z innymi, nie odpowiadał na listy i wymógł na żonie, by się z nim rozwiodła.

W jego obronie stawały takie sławy jak Muhammad Ali, Ellen Burstyn i Bob Dylan, który unieśmiertelnił go w jednej ze swoich ballad. Protesty opinii publicznej na nic się nie zdały. Carter spędził w więzieniu dwadzieścia lat, a wolność odzyskał dopiero dzięki młodemu idealiście, Lesra Martinowi (Vicellous Reon Shannon) i grupie aktywistów z Kanady, którzy bez reszty poświęcili się jego sprawie.

Huragan zrealizował weteran amerykańskiego kina Norman Jewison, twórca m.in. W upalną noc, Skrzypka na dachu, Jesus Christ Superstar i Wpływu księżyca. W roli głównej oglądamy znakomitego Denzela Washingtona, który za swą kreację otrzymał niedawno Złoty Glob i uchodzi dziś powszechnie za najpoważniejszego kandydata do tegorocznego Oscara za najlepszą rolę męską. Partnerują mu znakomici aktorzy: Deborah Kara Unger (Crash, Gra), John Hannah (Przypadkowa dziewczyna, Mumia), Liev Schreiber (Krzyk, Okup), Rod Steiger (W upalną noc, Gracz, Dr Żywago), Dan Hedaya (Obcy: Przebudzenie, Nixon, Zmowa pierwszych żon), Harris Yulin (Stan zagrożenia, Jaś Fasola), Debbi Morgan (Cała ona, serial TV Korzenie - następne pokolenia), David Paymer (Godzina zemsty, Quiz Show), Clancy Brown (Skazani na Shawshank, Żołnierze kosmosu) i uznawany za nadzieję amerykańskiego kina Vicellous Reon Shannon, którego znamy z seriali TV Dotyk anioła, Nowojorscy gliniarze, Szpital dobrej nadziei, Ich pięcioro i Młodzi gniewni.

Realizacja

Unieśmiertelniony w piosence Boba Dylana Rubin "Huragan" Carter jest zdaniem reżysera Normana Jewisona: jednym z tych ludzi, o których warto zrobić film.

Nie tylko on był zresztą tego zdania. W roku 1991 ukazała się książka zatytułowana "Lazarus and the Hurricane" ("Łazarz i Huragan"), w której autorzy, Sam Chaiton i Terry Swinton, opisali historię swej znajomości z Lesrą Martinem i kulisy walki o uwolnienie Cartera. Sam Carter wydał w Kanadzie autobiografię zatytułowaną "The Sixteenth Round" ("Szesnasta runda"), a o prawa do jej sfilmowania walczyło kilka hollywoodzkich studiów reprezentujących cenionych producentów i aktorów, w tym Denzela Washingtona.

Ostatecznie prawa do przeniesienia na ekran losów Rubina Cartera wywalczył sobie producent Armyan Bernstein z Beacon Communications. Bernstein interesował się sprawą Cartera od chwili, kiedy po raz pierwszy usłyszał piosenkę Boba Dylana. Gdy dowiedział się, że Carter chce sprzedać prawa do filmu, natychmiast przystąpił do walki: Kiedy poznałem drugą część historii, tę, o której nie wspomina się w piosence, a więc dzieje Lesry i Kanadyjczyków, pomyślałem, że to najbardziej filmowa historia, jaką zdarzyło mi się słyszeć - mówi.

Jego pasja przekonała zarówno samego Cartera, jak i autorów "Lazarus and the Hurricane", Sama Chaitona i Terry'ego Swintona, którzy bez wahania odsprzedali mu prawa do filmu. Bernstein, autor scenariusza do m.in. Tego od serca Francisa Forda Coppoli, napisał kilka wstępnych szkiców scenariusza, po czym zwrócił się do Dana Gordona, któremu uznanie przyniosły scenariusze do dramatu więzienno-sądowego Morderstwo pierwszego stopnia i westernu Wyatt Earp z Kevinem Costnerem.

Gotowy scenariusz wysłano Denzelowi Washingtonowi, który wydawał się idealnym odtwórcą roli Rubina Cartera. Armyan Bernstein mówi: Denzel przyszedł do mojego biura i powiedział: "Wiem, że chcę zrobić ten film i zawsze będę tego chciał. Kiedy będziesz gotowy, pamiętaj, że chcę zagrać tego faceta". A było to pięć, może sześć lat temu...

Bernstein nigdy nie zapomniał o obietnicy Washingtona. Kiedy aktor otrzymał gotowy scenariusz, przeczytał go w ciągu jednej nocy i natychmiast przyjął rolę.

Denzel Washington zainteresował się sprawą Cartera po tym, jak przeczytał jego autobiografię: Książka Rubina poruszyła mnie równie mocno, co Lesrę w naszym filmie - mówi. - Nigdy nie czytałem niczego podobnego. Pomyślałem, że Carter musi być silną indywidualnością, skoro tyle przeszedł. To głęboko poruszająca historia.

Zapewniwszy sobie udział Denzela Washingtona, producenci zaczęli rozglądać się za reżyserem: Szukaliśmy reżysera, który rozumiałby nasze intencje i nosił w sobie podobną wizję przyszłego filmu. Czuliśmy, że Carter przekazał nam pewien dar, z którym musimy się należycie obchodzić. Podstawową sprawą było więc znalezienie odpowiedniego reżysera - mówi producent Rudy Langlois.

Reżyserem tym okazał się Norman Jewison, wyróżniony w 1999 prestiżową nagrodą im. Irvinga Thalberga przez Amerykańską Akademię Filmową. W jego twórczości Huragan zamyka filmową trylogię poświęconą skomplikowanym sprawom rasowym, zapoczątkowaną przez nagrodzony licznymi Oscarami thriller W upalną noc (1967) i Historię żołnierza z roku 1984.

Norman Jewison mówi: Jako reżyser zawsze szukam materiału, który mógłby stać się podstawą filmu o kondycji współczesnego człowieka, uważam bowiem, że film jest literaturą naszych czasów. Historia Rubina Cartera urasta do rangi jednego z symboli naszych czasów. Pamiętam, jak czytałem wzmianki o niej podczas realizacji "W upalną noc". Ogromna niesprawiedliwość, jakiej dopuszczono się wobec Cartera, wydawała się wtedy tylko jednym z wielu podobnych incydentów. Były to bowiem czasy Malcolma X i Martina Luthera Kinga, czasy niezwykłych niepokojów społecznych i walki o prawa obywatelskie. Wystarczyło być czarnym i poddać w wątpliwość istniejące status quo, by znaleźć się w niebezpieczeństwie. Norman Jewison przyznaje, że propozycję wyreżyserowania filmu opartego na autobiografii Cartera "The Sixteenth Round" złożono mu po raz pierwszy w latach 80-tych. Reżyser mówi: Niezwykle poruszyła mnie elokwencja Rubina. Wtedy po raz pierwszy zainteresowałem się jego historią. Producentom nie udało się jednak zebrać potrzebnego budżetu i realizacja nie doszła do skutku...

Szukając odtwórcy roli Lesry Jewison przesłuchał niezliczonych młodych aktorów z Nowego Jorku, Chicago, Toronto i Los Angeles. b - mówi.

Podobnie jak wielu innych, tak i Vicellous Reon Shannon zafascynowany był autobiografią Cartera. Młody aktor, któremu popularność przyniosła młodzieżowa komedia Szalona impreza z Jennifer Love Hewitt, przeczytał książkę na długo przedtem, zanim dowiedział się o planach przeniesienia jej na ekran: Nie mogłem uwierzyć, że to prawdziwa historia - mówi. - Lesra przeczytał książkę i poczuł się innym człowiekiem, a podobnie było ze mną. Dostawałem szału na samą myśl o tym, co przydarzyło się Rubinowi. Czułem, że muszę coś z tym zrobić, nie chciałem siedzieć bezczynnie. Scenariusz poruszył mnie równie głęboko, emanował bowiem prawdziwą pasją.

Sprawa Cartera i Artisa

ˇ 17 czerwca 1966: dwóch nieznanych sprawców otwiera ogień z pistoletów do klientów grill baru "Lafayette" w Paterson w stanie New Jersey śmiertelnie raniąc dwóch mężczyzn i kobietę. Policja przesłuchuje boksera Rubina Cartera i jego młodego fana Johna Artisa. Obaj pomyślnie przechodzą badanie z wykrywaczem kłamstwa i zostają zwolnieni. Policja oświadcza, że "nigdy nie uznano ich za podejrzanych".

ˇ 29 czerwca 1966: Carter i Artis dobrowolnie zeznają przed wielką ławą przysięgłych okręgu Passaic i zostają oczyszczeni z wszelkich zarzutów. Sytuacja powtarza się w sierpniu, wrześniu i październiku.

ˇ 14 października 1966: Alfred P. Bello, wielokrotnie notowany przestępca i podejrzany w sprawie o strzelaninę w barze "Lafayette", zeznaje na piśmie, że widział Cartera i Artisa uciekających z miejsca zbrodni z bronią w ręku. Carter i Artis zostają aresztowani i postawieni w stan oskarżenia za potrójne zabójstwo.

ˇ 27 maja 1967: Carter i Artis stają przed sądem złożonym wyłącznie z białych. Oskarżyciel żąda kary śmierci, ława przysięgłych łagodzi wyrok. Carter i Artis otrzymują trzy wyroki dożywotniego więzienia.

ˇ Wrzesień 1974: Viking Press publikuje autobiografię Cartera zatytułowaną "The Sixteenth Round" ("Szesnasta runda"). Alfred Bello i Arthur D. Bradley, jedyni świadkowie, którzy widzieli Cartera i Artisa na miejscu zbrodni, zeznają niezależnie od siebie, że policjanci z Paterson nakłonili ich do fałszywych zeznań oferując łapówkę w wysokości 10.000 dolarów i złagodzenie kary za przestępstwa, których się dopuścili. W zamian zeznali, że widzieli Cartera i Artisa uciekających z baru "Lafayette".

ˇ 17 marca 1976: Sąd Najwyższy stanu New Jersey jednogłośnie uchyla wyroki wydane na Cartera i Artisa orzekając, że oskarżenie zataiło dowody świadczące na korzyść sądzonych i zarządza nowy proces. Carter i Artis zostają zwolnieni za kaucją.

ˇ 22 grudnia 1976: Podczas drugiego procesu sąd po raz pierwszy pozwala, by oskarżenie używało argumentu, że motywem zbrodni były porachunki rasowe i Carter i Artis ponownie uznani zostają winnymi. Raz jeszcze skazani zostają na dożywocie i wracają do więzienia.

ˇ 22 grudnia 1981: Artis zostaje warunkowo zwolniony po odsiedzeniu 15 lat w więzieniu.

ˇ 17 sierpnia 1982: Stosunkiem głosów 4:3 Sąd Najwyższy stanu New Jersey odrzuca apelację Cartera, który domaga się nowego procesu.

ˇ 7 listopada 1985: Sędzia federalny H. Lee Sarokin uchyla wyrok wydany w drugim procesie dopatrując się "ciężkiego naruszenia konstytucji" przez oskarżenie. Sarokin orzeka, że zarzuty postawione oskarżonym opierały się na "rasistowskich uprzedzeniach, a nie faktach, zatajeniach, a nie odkryciach". Sędzia Sarokin zaleca władzom stanu, by w interesie prawdy i sprawiedliwości nie wszczynały trzeciego procesu.

ˇ 26 lutego 1988: Po czterech latach dalszych apelacji władz stanu New Jersey sąd okręgowy w Passaic oddala zarzuty względem Rubina Cartera. Jego dwudziestodwuletnia odyseja dobiega końca.

Twórcy

NORMAN JEWISON

Jeden z najbardziej wszechstronnych i najczęściej nagradzanych weteranów kina amerykańskiego. Był siedmiokrotnie nominowany do Oscara (trzykrotnie za reżyserię, czterokrotnie jako producent najlepszego filmu), jego filmy zdobyły łącznie 12 Oscarów i 45 nominacji do tej nagrody. Ponadto jest laureatem prestiżowej nagrody im. Irvinga Thalberga (1999), przyznawanej przez Amerykańską Akademię Filmową oraz nagród na festiwalach filmowych w Berlinie i Moskwie, a także zdobywcą włoskiego Donatella. Jewison urodził się w Toronto, tam też debiutował na scenie w wieku lat pięciu. Po ukończeniu uniwersytetu zarabiał na życie jako taksówkarz okazjonalnie pracując jako aktor. Nastepnie na dwa lata wyjechał na stypendium BBC do Londynu, a po powrocie przez siedem lat pracował dla kanadyjskiego radia. W roku 1958 Jewison przyjął zaproszenie sieci CBS i wyjechał do Nowego Jorku, gdzie reżyserował popularną serię "Your Hit Parade", w której występowali m.in. Harry Belafonte, Danny Kaye i Judy Garland. W 1962 roku zadebiutował jako reżyser kinowym filmem "40 Pounds of Trouble" z udziałem Tony Curtisa. Odtąd reżyseruje filmy należące do różnych gatunków zdobywając popularność u widzów i uznanie krytyki. Wśród jego filmów są komedie romantyczne ("Nie przysyłaj mi kwiatów" z Doris Day, czy "Wpływ księżyca" z Cher), komedie satyryczne ("The Russians Are Coming ! The Russians Are Coming !" lub "... And Justice For All" z Alem Pacino), musicale ("Jesus Christ Superstar", "Skrzypek na dachu"), dramaty ("W upalną noc" - Oscar, "F.I.S.T." z Sylvestrem Stallone) i inne, bardziej incydentalne, jak na przykład science fiction ("Rollerball"). W listopadzie 1986 Jewison założył Canada Film Centre, którego zadaniem jest doskonalenie umiejętności młodych twórców kina kanadyjskiego. Obecnie instytucja ta zajmuje się również produkcją filmów. Reżyser został ponadto wyróżniony najwyższym kanadyjskim wyróżnieniem cywilnym, Companion of the Order of Canada.

Filmografia: 1962 - "40 Pounds of Trouble" (reż.), 1963 - "A to historia" (reż.), 1964 - "Nie przysyłaj mi kwiatów" (reż.), 1965 - "The Art of Love" (reż.), "The Cincinnati Kid" (reż., TVP: "Cincinnati Kid"), 1966 - "The Russians Are Coming! The Russians Are Coming!" (reż., prod., nom. do Oscara za film, TVP: "Rosjanie nadchodzą"), 1967 - "W upalną noc" (reż., Oscar za film, nom. za reżyserię), 1968 - "The Thomas Crown Affair" (reż., TVP: "Sprawa Thomasa Crowna", video: "Oszustwa Toma Crowna"), 1969 - "Gaily, Gaily" (reż., prod., znany także pt. "Chicago, Chicago"), 1970 - "The Landlord" (prod., TVP: "Właściciel"), 1971 - "Fiddler on the Roof" (reż., prod., nom. do Oscara za film i reżyserię, TVP, video: "Skrzypek na dachu"), 1973 - "Jesus Christ Superstar" (reż., prod., TVP: "Jesus Christ Superstar"), 1974 - "Billy Two Hats" (prod.), 1975 - "Rollerball" (reż., video, TVP: "Rollerball"), 1978 - "F.I.S.T." (reż.), 1979 - "... And Justice For All" (reż., prod., video: "Prawo dla wszystkich"), 1981 - "Psy wojny" (prod.), 1982 - "Best Friends" (reż., prod., video, TVP: "Najlepsi przyjaciele"), 1984 - "A Soldier's Story" (reż., prod., nom. do Oscara za film, video: "Historia żołnierza"), "Iceman" (prod., video, TVP: "Człowiek z lodowca"), 1985 - "Agnes of God" (reż., prod., video, TVP: "Tajemnica klasztoru Marii Magdaleny"), 1987 - "Wpływ księżyca" (reż., prod., nom. do Oscara za film i reżyserię), 1988 - "The January Man" (prod., video, TVP: "Styczniowy człowiek"), 1989 - "In Country" (reż., prod., video, TVP: "Byli tam"), 1991 - "Other People's Money" (reż., prod., video, TVP: "Cudze pieniądze"), 1994 - "Tylko ty" (reż., prod.), 1996 - "Bogus" (reż., prod., video, TVP: "Bogus - mój przyjaciel na niby").

ARMYAN BERNSTEIN

Jest scenarzystą i producentem, prezesem studia Beacon Communications, w którym powstały m.in.: "Air Force One", "I stanie się koniec", "Thirteen Days", "Family Man", "Tysiąc akrów", "Playing God" (video: "Udając Boga"), "A Midnight Clear" (video: "Nocny rozejm", ekranizacja "W księżycową, jasną noc" Williama Whartona), "Życie w teatrze" (TV), "Sugar Hill" (TVP: "Sugar Hill"), "Droga do Welville" i "Princess Caraboo" (TVP: "Księżniczka Caraboo"). Jest autorem scenariuszy do m.in.: "Dzięki Bogu już piątek", "One From the Heart" (TVP: "Ten od serca"), "Windy City" i "Cross My Heart".

DON GORDON

Jest autorem scenariuszy do m.in. następujących filmów: "Passenger 57" (video, TVP: "Pasażer 57"), "Wyatt Earp", "Morderstwo pierwszego stopnia", "Mama Maasai" i "Toscano".

ROGER DEAKINS

Był nominowany do Oscara za zdjęcia do filmów: "Skazani na Shawshank", "Fargo" i "Kundun - życie Dalajlamy". Jest ponadto autorem zdjęć do m.in. następujących filmów: "Anywhere But Here", "Stan oblężenia", "Big Lebowski", "Szalona odwaga", "Burzliwy poniedziałek", "1984" (video, TVP: "Rok 1984"), "Defence of the Realm" (TVP: "Obronność królestwa" / "Wyższa konieczność"), "Homicide" (video, TVP: "Wydział zabójstw"), "Thunderheart" (video: "Na rozkaz serca"), "Sid and Nancy" (TVP: "Sid i Nancy"), "Niewinni", "Dead Man Walking - Przed egzekucją", "Air America" (video: "Air America"), "Hudsucker Proxy", "Tajemniczy ogród", "Passion Fish" (video: "Pasja"), "Barton Fink" oraz "Mountains of the Moon" (video: "Księżycowe góry").

STEPHEN RIVKIN

Montował m.in. następujące filmy: "Tylko ty" i "Bogus" (video, TVP: "Bogus - mój przyjaciel na niby") Normana Jewisona, "Dziki kwiat" (TV), "Idle Hands" (video: "Zręczne ręce"), "Excess Baggage" (video: "Nadbagaż"), "Robin Hood: Faceci w rajtuzach", "Bat-21" (video, TVP: "Bat-21"), "Hot Dog", "The Personals" (także współprodukcja) i "Youngblood" (video, TVP: "Youngblood", także współprodukcja). Współpracował przy "Dziewięciu miesiącach", "Moim kuzynie Vinnym" i "Fire in the Sky" (video).

PHILIP ROSENBERG

Jest laureatem Oscara za scenografię do "Całego tego zgiełku" Boba Fosse'a. Inne jego filmy to m.in.: "Wpływ księżyca" i "Other People's Money" (video, TVP: "Cudze pieniądze") Normana Jewisona, "Raport Pelikana", "Morderstwo doskonałe", "Lovesick" (video, TVP: "Chory z miłości"), "The January Man" (video, TVP: "Styczniowy człowiek") oraz "Critical Care" (video: "Intensywna terapia"), "Night Falls on Manhattan" (video: "Noc na Manhattanie"), "Adwokat diabła" z Rebeccą DeMornay i Donem Johnsonem, "Obcy wśród nas", "Daniel", "Q & A", "Family Business" / "Rodzinny interes", "Network" (video, TVP: "Sieć"), "Eyewitness" (video: "Naoczny świadek"), "Garbo Talks" (TVP: "Garbo mówi") i "Running on Empty" (video, TVP: "Stracone lata") Sidneya Lumeta.

AGGIE GUERARD RODGERS

Projektowała kostiumy do m.in. następujących filmów: "American Graffiti" (TVP, video: "American Graffiti"), "The Color Purple" (video, TVP: "Kolor purpury", nominacja do Oscara), "Rozmowa", "Lot nad kukułczym gniazdem", "Powrót Jedi", "Kokon", "Czarownice z Eastwick", "Wielki Kanion", "Kocham cię na zabój", "Ścigany", "Something To Talk About" (video: "Miłosna rozgrywka"), "Beetlejuice" (video, TVP: "Sok z żuka"), "Jack", "Forever Young" (video: "Wiecznie młody"), "At Play in the Fields of the Lord", "Cudotwórca", "The Rainmaker" oraz "Benny & Joon" (video: "Benny i Joon").

CHRISTOPHER YOUNG

Jest autorem muzyki do m.in. następujących filmów: "Osaczeni", "Urban Legend" (video: "Ulice strachu"), "Hazardziści", "Judas Kiss", "The Man Who Knew Too Little" (video: "Człowiek, który widział za mało"), "In Too Deep", "The Big Kahuna", "Desperatki", "Morderstwo w Białym Domu", "Podwójna świadomość", "Virtuosity" (video: "Zabójcza perfekcja"), "Hush" (video: "Zaborcza miłość"), "Sliver", "Morderstwo pierwszego stopnia", "Psychopata", "Gatunek", "Tales From the Hood", "The Dark Half" (video: "Mroczne wcielenie", TVP: "Mroczna połowa"), "Mucha 2", "Jennifer Eight" (video: "Jennifer 8") i "Hellraiser" (video, TVP: "Powrót z piekła"). Był nominowany do nagrody Emmy za muzykę do filmu TV "Norma Jane and Marylin" (video: "Norma Jane i Marylin").

Więcej informacji

Ogólne

Czy wiesz, że?

  • Ciekawostki
  • Wpadki
  • Pressbooki
  • Powiązane
  • Ścieżka dźwiękowa

Fabuła

Multimedia

Proszę czekać…