Miasto i pustka - o Gotham u Nolana 6
"Zbrodnie. Rozpacz. Człowiek nie powinien tak żyć. Liga Cieni od tysięcy lat walczy przeciwko ludzkiemu zepsuciu. Zniszczyliśmy Rzym. Wypełniliśmy statki zadżumionymi szczurami. Spaliliśmy Londyn. Kiedy cywilizacja osiąga szczyt dekadencji, wracamy, by przywrócić równowagę." – R’as al Ghul
Strona 8 z 9
Metropolia w pierwszej części trylogii Nolana traci podobną tożsamość, co można wytłumaczyć przyjętą przez twórców konwencją – bardziej realistycznym spojrzeniem na przygody superbohatera (Mroczny rycerz miejscami udaje wręcz film sensacyjny – np. otwarcie z napadem na bank w klimacie Gorączki). Z tego powodu miasto jest całkiem zwyczajne, ale jednak mrok, wyspa Narrows, Wayne Tower, ważna fabularnie kolej nadziemna czy w końcu Arkham Asylum, znane z komiksów więzienie, stanowią elementy, które określają Gotham i wyróżniają je jako przestrzeń działalności zakapturzonego mściciela.
Gotham City w Mrocznym rycerzu i w Mroczny rycerz powstaje staje się w pewnym sensie przezroczyste i uniwersalne. Pozbawione komiksowej poetyki, nie różni się od Nowego Jorku czy Chicago. Takie miasto mogłoby istnieć w naszej rzeczywistości. Nolan chce opowiadać o współczesnej Ameryce, chce pokazać, że Batman mógłby być jej częścią.
Dążenie do realizmu obdziera Gotham z mroku i z każdą kolejną częścią coraz więcej akcji toczy się za dnia. Światło jest ostre i chłodne, a zabarwione nim budynki wydają się sterylne i jeszcze bardziej monumentalne. W „Mroczny rycerz powstaje” miejscami oświetlenie jest tak surowe (np. w tunelach przed pierwszą walką z Banem), że wydaje się przypadkowe. Miękkość, niedopowiedzenie, malarska gra światłocieniem, wprowadzenie dymu czy nieostrości – coś z tego mogłoby osłabić dominację architektury nad życiem, ale Nolan wybiera dokumentalny, precyzyjny sposób narracji. Niezmiękczone żadnymi zabiegami pustka ulic czy sterylność wnętrz wybrzmiewają poprzez kontrast z realistyczną konwencją przyjętą przez twórców, bo nie tego się po niej spodziewamy.
Wygląda to trochę jak część planu filmowego sfotografowanego z ukrycia przez fana, a nie kadr z filmu :P
Z jednej strony, Gotham wydaje się być zwykłym, istniejącym miastem, nieróżniącym się od tych, sportretowanych w wielu innych filmach. Lecz z drugiej strony, to właśnie ta pozorna przeciętność (albo raczej uniwersalność), brak udziwnień w stylu Schumachera sprawiają, że niektóre wybory artystyczne Nolana zdają się tak intrygujące.
Metropolia, która niczym Rzym i Konstantynopol zmierza nieuchronnie ku zagładzie, symbol zachodniej cywilizacji i Stanów Zjednoczonych, arena (w pewnym momencie nawet zbyt dosłowna) walki dobra ze złem. Miasto – nieruchome niczym świetnie zachowane, wydobyte spod ziemi starożytne ruiny – którego istnienie kończy się na układzie ulic i relacjach między budynkami.
Źrodło: Paweł Klimczak, autor bloga Jazda Kamery
Hej Patyczak! To ja, Szaman ukryty za nickiem będącym wyrazem okresu szczytowej fascynacji Family Guyem :) Wydaje mi się, że w ostatniej części Nolan już mocno zachłysnął się taką a nie inną interpretacją miasta w jego filmach, zresztą stała się ona już zbyt dosłowna w przemowach bohaterów. Dodatkowo mając swoje korzenie w skromnym kinie niezależnym Nolan pozostał bardzo nierówny w kręceniu scen akcji, jak i scen z masą statystów. Mam wrażenie, że symbolika pustego miasta w trójce osiągnęła już poziom wygodnej ucieczki od scenariuszowych pułapek, co zresztą częściowo poruszasz w swoim tekście gdy mówisz o Gotham zamieszkałym jedynie przez policjantów i złodziei.