Filmy eksperyment, symulacja

Po wydarzeniach z pierwszej części Tris i Cztery decydują się na ucieczkę. Świat, który dotychczas znali, przestaje być bezpieczny. Władze, które przez lata kontrolowały frakcyjny system, stają się coraz bardziej brutalne w tłumieniu oporu. Tris i Cztery, ścigani przez Jeanine Matthews, usiłują znaleźć schronienie w różnych frakcjach. Jeanine chce zdobyć tajemnicze pudełko, które może otworzyć tylko Niezgodny, a Tris staje się jej głównym celem. Bohaterka musi zmierzyć się nie tylko z przeciwnikami zewnętrznymi, ale także z własnymi lękami i poczuciem winy. Prześladowana przez śmierć rodziny i własne błędy, zmaga się nie tylko z zewnętrznymi zagrożeniami, ale też z wewnętrznymi demonami. Niezgoda na to, co jej narzucono, staje się siłą napędową jej działań. Dążenie do prawdy o frakcjach prowadzi ją do odkrycia, że świat, który znała, skrywa jeszcze głębsze tajemnice. Stopniowo z młodej, niepewnej siebie dziewczyny staje się silną i odważną liderką, która nie cofnie się przed niczym, by odkryć prawdę i pokonać system.

Po tym, jak wynaleziona zostaje skuteczna kuracja niwelująca działanie genu „X” odpowiedzialnego za mutację, rząd rozpoczyna wdrażać w życie program szczepień mutantów, którzy zechcą dobrowolnie poddać się leczeniu. Braterstwo pod przewodnictwem „Magneto” uznaje tę propozycję za poważne zagrożenie i wkrótce okazuje się, że nie były to płonne obawy. Profesor Xavier, przywódca X-manów i dyrektor ośrodka szkoleniowego dla uzdolnionej młodzieży zostaje niespodziewanie skonfrontowany z faktem, że Jean Grey, która była uznana za zmarłą, nagle powraca jako obdarzona niespotykaną siłą, ale niestabilna emocjonalnie Phoenix. Film dotyka tematu inżynierii genetycznej i sposobu wykorzystania możliwości tkwiących w tej dziedzinie nauki, włączając w to rozważanie moralny aspekt działania w tym zakresie.

Tarek Fahd przyjmuje propozycję uczestnictwa w eksperymencie, polegającym na umieszczeniu kilkunastu osób w więzieniu i symulowaniu zachowań więźniów oraz strażników. Tarek, znany jako więzień nr 77 próbuje pozostać przy zdrowych zmysłach, patrząc jak udawanie wpływa na ludzką psychikę, zapominając że to tylko gra. Rodzi się agresja, a pseudo-strażnicy zapominają, że to jedynie eksperyment. Więźniowie zaczynają być traktowani niezgodnie z zasadami - są bici, poniżani oraz torturowani, nie tylko fizycznie. Film pokazuje w jak krótkim czasie ludzka psychika może zmienić się w bezlitosną machinę na skutek posiadania władzy i zasobu większych możliwości. Historia oparta na faktach.