Filmy śnieg, solidarność

Fabuła Rozmów kontrolowanych rozpoczyna się od tego, że Ryszard Ochódzki (Stanisław Tym) otrzymuje od Urzędu Bezpieczeństwa misję przeniknięcia do struktur Solidarności. Jako element mający zwiększyć jego wiarygodność otrzymuje zdjęcie z Lechem Wałęsą. Krótko po jego wyruszeniu w okolice Suwałk wybucha stan wojenny. Na domiar złego Ochódzki zostaje zatrzymany przez patrol milicji, która znajduje w bagażniku ulotki solidarnościowe…

Jest sierpień roku 1980. W stoczni Gdańskiej rozpoczyna się strajk. Jednym z jego organizatorów jest Maciek Tomczyk syn Mateusza Birkuta. Władze radiokomitetu wysyłają na Wybrzeże redaktora Winkla, aby zebrał materiały na temat Tomczyka. Mają one posłużyć do spreparowania reportażu oczerniającego przywódców strajku. Winkel wnika w środowisko opozycji. Poznaje prawdę o życiu Tomczyka, spotyka ludzi, nie boją się głośno mówić o zbrodniach władzy ludowej. Zaczyna rozumieć, że w Polsce rzeczywiście można coś zmienić. Ale czy starczy mu odwagi, by przejść na stronę barykady?

W Uzaku (ostatniej części tryptyku, na który składają się jeszcze Kasaba i Chmury w maju) miejscem spotkania bohaterów Ceylana jest Stambuł. Grana przez Emina Topraka postać młodego mężczyzny, który w poprzednich filmach marzył o ucieczce z prowincji, wreszcie decyduje się na porzucenie rodzinnego miasteczka. Zamierza znaleźć pracę na statku, wyruszyć w podróż, zacząć prawdziwe życie. Swoją przedłużającą się wizytą najpierw zaskakuje, a potem drażni wielkomiejskiego krewnego. Jest nim żyjący samotnie artysta (grany przez Muzaffera Özdemira), odcięty od azjatyckich korzeni. Jemu również przyjdzie rozliczyć się z własnym niespełnieniem. W Stambule pada śnieg. To rzadkie zjawisko. Stambulski śnieg jest gęsty i mokry, spada z nieba wielkimi płatkami na palmy i meczety. Bohater grany przez Topraka traci swój sen o mieście, traci złudzenia, nie udaje mu się bowiem niczego osiągnąć. Miasto go odrzuca. Jest zatopione w mglistej bieli niczym nieistniejąca nigdy Atlantyda. Jest też ruchliwe, wypełnione ludźmi, światłami, przedmiotami, które nie wiadomo do czego służą. Bohater nie znajduje w nim swojego miejsca, ani przestrzeni, która ułatwiłaby mu realizację marzeń. Ambiwalentna, milcząca relacja kuzynów uosabia istotę tureckości, melancholijne rozdarcie pomiędzy tradycją a współczesnością, nadzieją a rozpaczą. Film został poświęcony pamięci Emina Topraka, zmarłego śmiercią samobójczą w grudniu 2002 roku.