Filmy relacja mężczyzna-kobieta, na podstawie noweli, film czarno-biały

Róża przez wiele lat pracowała w mieście jako służąca. Kiedy wraca do rodzinnej wsi, skuszony jej pieniędzmi żeni się z nią Ignacy. Szczęście jego nie trwa długo, niebawem umiera na gruźlicę. Róża postanawia wrócić do miasta, aby odrobić poniesione straty. Po kilku miesiącach zjawia się u niej Bonicha z synem Jasiem, który chce się żenić. Marzeniem jego jest otrzymać od przyszłej żony prawie nowe ubranie i zegarek…

Bartolomeo jest mistrzem szachowym. Geniusz jego umysłu przysporzył mu w życiu wiele kłopotów, a nawet zagrożenie życia. Niezwykłą historię opowiada pisarzowi, rozgrywając z nim partyjkę szachów. Przez swą mistrzowską grę stracił narzeczoną, której ojciec był zapalonym szachistą. Bartolomeo, chcąc „utrzeć nosa” zadufanemu szlachcicowi, podpowiedział jego przeciwnikowi posunięcie, dzięki któremu tamten wygrał. Niedoszły teść nie mogąc znieść zniewagi, wywiózł córkę za granicę… Kiedy rozegrał partię szachów z bogatym Anglikiem, ten postanowił namówić go do współpracy, twierdząc, że skonstruował robota szachowego. Jakie konsekwencje będzie miała rozegrana partia?

Pierwsza połowa XIX wieku. Isabelle i Henri są w sobie zakochani. Nocą opuszczają Paryż i udają się poza obręb miasta. W czasie podróży spotykają Anglika, który następne staje się ich sąsiadem w Beauvais. Romantyczny wieczór zostaje zaprzepaszczony także przez garnizon wojskowy, który urządza sobie popijawę.