Filmy żołnierz, surrealizm, sen, relacja matka-syn, szpieg

Kreskówka opowiada o przygodach grupy mutantów – osobach posiadających nadludzkie zdolności. Profesor Charles Xavier otwiera szkołę dla dzieci „specjalnie uzdolnionych” i stara się ściągnąć do niej jak najwięcej młodych mutantów, by uczyć ich, jak mają sobie radzić ze swymi mocami. Pomagają mu w tym ci, którzy niezwykłe umiejętności posiadają już od dłuższego czasu – Sztorm, Wolverine i Bestia. Pod ich czujnym okiem swe zdolności rozwijają między innymi Cyklop, Jean, Kurt oraz Ruda. Muszą sobie oni radzić nie tylko z ukrywaniem swej mocy, ale także z wrogimi im mutantami, którzy pod przewodnictwem Magneta próbują zdominować świat…

Paryż, 1922 rok. Ciężko chory Marcel Proust (Marcello Mazzarella), którego dni są policzone, kończy swe monumentalne dzieło "W poszukiwaniu straconego czasu". Na łożu śmierci przegląda zdjęcia. Pamięta swoje życie. Ale postacie rzeczywiste mieszają się z postaciami z fikcji. A fikcja stopniowo zyskuje pierwszeństwo przed rzeczywistością. Oto odwiedza Gilbertę (Emmanuelle Béart), swoją miłość z dzieciństwa, teraz żonę Saint-Loupa (Pascal Greggory). Marcel słucha wynurzeń Gilberty, ale jednocześnie powracają do niego inne wspomnienia. Z zakamarków pamięci wynurzają się kolejne osoby: baron de Charlus (John Malkovich), księżna Oriane (Edith Scob), pani Verdurin (Marie-France Pisier) i Odette (Catherine Deneuve).