Filmy fabryka, prl

Mosz – kapitalnie grany przez Jerzego Stuhra – zaopatrzeniowiec w zakładzie przemysłowym gdzieś w podkrakowskim miasteczku. Momentem przełomowym w jego życiu staje się kupno amatorskiej kamery filmowej. Filip bowiem, jako człowiek bez reszty oddany rodzinie, pragnie uwiecznić narodziny i rozwój swojej córki. Więść o zakupie Mosza obiega zakład pracy. Filip otrzymuje propozycję nakręcenia filmu z okazji pięciolecia przedsiębiorstwa. Dyrektor zakładu obejmuje nawet protektorat nad nowo powstałym amatorskim klubem filmowym. Kieślowski z niezwykłą przenikliwością ukazuje powolna ewolucję Filipa, który z człowieka „schowanego“ we własną prywatnośći ceniącego ponad wszystko „święty spokój“ przeobraża się w społecznika i artystę, wrażliwego na ludzką krzywdę i niesprawiedliwość. Amatorskim filmom Mosza daleko bowiem do propagandy sukcesu. Wręcz przeciwnie – samorodny reżyser bezkompromisowo pokazuje wynaturzenia otaczającej go rzeczywistości. Cena prawdy jest jednak wysoka...

Do działu kadr fabryki zgłasza się młody robotnik Henio. Zanim zostanie zatrudniony, musi dostarczyć najpierw mnóstwo dokumentów i wykonać badania lekarskie. Potem musi przejść kurs BHP i instruktaż przeciwpożarowy...

W montażu ilustracji i komentarzu lektora w części pierwszej każdy polski widz, który kształcił się u schyłku realnego socjalizmu rozpoznaje zdania i strony z „Elementarza” Mariana Falskiego, z wydania z 1971 roku, z ilustracjami Jerzego Karolaka. W drugiej części lektor zmienia ton na ironiczny, a postaci pojawiają się na ekranie jako bohaterowie dokumentu, młode małżeństwo, Ala i Olek, nauczycielka i inżynier oraz Ola, siostra Ali, studentka UW. Bohaterowie pracują, studiują, wypoczywają, kontaktują się z rodzicami i planują powiększenie rodziny. W trzeciej części komentarz lektora nabiera cech filozoficznych, a relacje między postaciami są analizowane formalnie jak w nowofalowym filmie fabularnym, przez podział ekranu, stopklatki i kompozycje obrazu. Bohaterowie dojrzewają, ich dzieci wchodzą w wiek nastoletni, a rodzice starzeją się. Więzi rodzinne rozluźniają się. Mimo to w ostatnim ujęciu postaci gromadzą się na ławce jak na okładce „Elementarza”. Film kombinowany autorstwa Krzysztofa Krauzego, autora filmów animowanych, dokumentalnych i fabularnych.

Reportaż z narady w fabryce Ursusa w Warszawie. Inżynierowie i robotnicy zastanawiają się nad przebiegiem prac w odlewni, w tym realizacji zaleceń pokontrolnych. Kamera rejestruje wypowiedzi uczestników, przeplata te ujęciami z pracy w fabryce. Który z nas kłamie? – pyta przewodniczący komisji - Niszczymy czy unowocześniamy? Mówimy o rzeczywistych działaniach czy pustych hasłach? Z dyskusji wyłania się obraz dezorganizacji pracy, ale zarazem wysiłku wszystkich zaangażowanych stron, aby wyłapać błędy i słabe ogniwa w cyklu produkcyjnym. Fabryka to nie tylko zorganizowany organizm maszyn i robotników, ale koncepcja organizacji pracy. Zgodnie z konwencją tzw. dokumentu nowej zmiany (reprezentowanej przez Kieślowskiego, Marcela Łozińskiego, Tomasza Zygadłę), film pokazuje w skali mikro (opowieści jednego murarza) zjawiska makrospołeczne.